«Халық медицинасындағы дәрілік өсімдіктер»

Студенттердің өзіндік

жұмысы - 46 сағат

Оқу сағаттарының көлемі

Алматы 2011

ҚазҰМУ фармацевтикалық, токсикологиялық химия, фармакогнозия және ботаника кафедрасының, доценті Саяковой Г.М. құрастырған «Халық медицинасындағы дәрілік өсімдіктер» элективті пәні бойынша силлабус жұмыс бағдарламасына сай жасалған

Жұмыс бағдарламасы фармацевтикалық химия,токсикологиялық химия, фармакогнозия және ботаника кафедрасының отырысында « 28» 04.2011 жыл № 16 хаттамасында талқыланып және бекітілген

токсикологиялық химия,

фармакогнозия және ботаника

кафедрасының меңгерушісі,

профессор, х.ғ.д. __________________ Р.А. Омарова

1.Жалпы мағлұматтар:

ЖОО атауы С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина универитеті.

1.2.Кафедрасы: фармацевтикалық, токсикологиялық химия, фармакогнозия және ботаника

1.3.Пән, Пән коды: Халық медицинасындағы дәрілік өсімдіктер.

1.4.Мамандығы -051103 -Фармация

1.5.Оқу сағаттарының көлемі (кредиттер*) 90 сағат /2 кредит

1.6 Курс – 5, оқу семестрі - 1Х, Х

1.7. Оқытушы туралы мәліметтер:

1.Саякова Галия Мырзагалиевна, фармацевтика ғылымдарының кандидаты, ҚазҰМУ фармацевтикалық, токсикологиялық химия, фармакогнозия және ботаника кафедрасының доценті

2.Ғылыми қызығушылықтар шеңбері: Дәрілік өсімдіктер, дәрілік өсімдік шикізаты, олардың жалпы сипатамалары, бөлу әдістемелері, ДӨШ өңдіру және стандартау, дәрілік өсімдіктердің химялық құрылымы бойынша қазіргі ғылыми зерттеулер, ДӨШ химялық құрамы және медицинада қолдануы

1.8. Байланыс мәліметтері: Кафедра орналасуы

Алматы қ., Толе - Би к-сі, 88, тел: үй. 277 -94-34, сот тел.8 7772341401.

-сабаққа кешікпеу және себепсіз сабақты босатпау;

- белгілі бір себеппен сабақты босатса, босатылған сабақты өтеу үшін деканаттың рұқсат қағазын әкелу;

-босатқан сабақты ертерек өтеген дұрыс, оқытушы белгіленген уақытта тапсыру үшін теориялық сұраққа жауп беруге дайын болу;

-оқу барысына активті қатысу;

-барлық тәжірибелік сабақтар жұмыстың күнтізбелік жоспарына сәйкес орындалуы және толтырылуы керек;

-СӨЖ тапсырмаларын жоғары деңггейде орындау және оларды белгіленген уақыттарда тапсыру;

-барлық аралық бақылауларды тапсырмаған студенттер емтиханға жіберілмейді;

-студентттер сабаққа тек ақ халатпен және бас киіммен жіберіледі.

2. Бағдарлама:

2.1.Кіріспе (қысқаша). Қазахстан және ТМД елдерінің флорасы емдік, пайдалы дәрілік өсімдіктерге бай. Бұл өсімдіктер халық медицинасында ертеден белгілі және кеңінен қолданылып келеді. Бірақ қазіргі кезде ҚР территориясында қолданылатын дәрілік өсімдіктер мен дәрілік өсімдік шикізатының толық зерттелмегендігі байқалып отыр.

Биологиялық белсенді заттарды зерттеу, жергілікті дәрілік өсімдіктер мен дәрілік өсімдіктер шикізатының эффективті қасиетері мен компонентті құрамын анықтау – ҚР отандық медицинасы, фармациясы және басқа да өндірістік бөлімдерде олардың қолдануының жаңа мүмкіндіктерін ашады.

Жоғарыда келтірілген мәселелердің нәтижесінде «Халық медицинасында қолданылатын дәрілік өсімдіктер» элективті пәнінің маңыздылығы туындайды.

2.2.Пән мақсаттары:

- - Әр түрлі ауруларда қолданылатын, дәрілік өсімдіктерден және дәрілік өсімдік шикізатынан дайындалатын дәрілік препараттар туралы теориялық білім қалыптастыру;

- Әр түрлі ауруларда қолданылатын, дәрілік өсімдіктерден және дәрілік өсімдік шикізатынан дайындалатын дәрілік препараттар анализін жасау үшін практикалық дағдыларды қалыптастыру; - Әр түрлі ауруларда эффективті және рационалды қолданылатын дәрілік өсімдіктер мен дәрілік өсімідік шикізатымен жұмыс істеу барысында қажетті коммуникативті дағдыларды қалыптастыру;

- ДӨШ сапасының көрсеткіштері бар НТҚ, сонымен қатар химиялық зертханада жұмыс барысында қажетті қауіпсіздік ережелерін меңгеру және қолдану, құқықтық құзырды қалыптастыру.

- Студенттерді фармацевт маманның кәсіби қызметіне қажетті, халық медицинасында қолданылатын өсімдіктекті дәрілік шикізат пен дәрілік өсімдіктер туралы жалпы білім беру, «Халық медицинасындағы дәрілік өсімдіктер» элективті пәнін меңгеруге және білім алуға талпындыру.

2.3. Оқыту мәселелері.

- Халық медицинасында негізгі ауруларда қолданылатын дәрілік өсімдіктер флорасы бойынша студенттерге жалпы мәліметтер беру;

-ҚР қолданылатын дәрілік өсімдіктер мен дәрілік өсімдік шикізаты туралы негізгі заңдармен студенттерді таныстыру және практикалық, құқықтық және коммуникативті дағдыларды игеру;

-әр түрлі ауруларда қолданылатын дәрілік өсіміктер туралы толық білімді қалыптастыру;

- халық медицинасында қолданылатын дәрілік өсімдіктер мәселелерімен, оларды шешу кезіндегі ғылыми жолдармен студенттерді таныстыру;

-Халық медицинасы мен медицина практикасында қолданылатын дәрілік өсімдіктер мен дәрілік өсімдік шикізатын қолданудың қазіргі бағыттармыен таныстыру;

-Халық медицинасында қолданылатын, отандық медицинада қолдануға жарамды дәрілік өсімдіктер мен дәрілік өсімдіктер шикізатын өз бетімен айыра білу қабілеттігін қалыптастыру.

2.4. Оқытудың соңғы мақсаттары

Студент білуі керек:

- Дәрілік өсімдіктер; дәрілік өсімдік шикізаты; биологиялық белсенді заттар туралы жалпы түсініктер, глоссариймен танысу.

-биологиялық белсенді заттар көзі ретінде дәрілік өсімдіктер мен дәрілік өсімдік шикізатының жалпы маңызы.

-Халық медицинасы мен фармаевтикалық практикада қолданылатын дәрілік өсімдіктер мен дәрілік өсімдік шикізатының жалпы номенклатурасымен танысу.

-Халық медицинасы мен фармаевтикалық практикада қолданылатын дәрілік өсімдіктер мен дәрілік өсімдік шикізатын тану.

-дәрілік өсімдіктер мен дәрілік өсімдік шикізатына сыртқы түрі, негізгі белгілері, ДӨШ сәйкес тұқымдасы, негізгі химиялық құрамы мен медицина практикасында қолдануына жалпы сипаттама беру.

- дәрілік өсімдік шикізатынан алынған препараттарға микроскопия жасау.

-Халық медицинасында қолданылатын дәрілік өсімдіктер мен дәрілік өсімдік шикізатынан гербарий жасау.

-өзіндік жұмысты атқару әдістемесін игеру керек.

- халық медицинасында қолданылатын дәрілік өсімдіктер тақырыбын ашу үшін материалдар іздестіру және іріктеу.

-аналитикалық құрылымы арқылы гербарийлерді сипаттау және пайдалана білу, фитохимиялық (макро- және микро-) анализ дайындау техникасын игеру.

-халық медицинасында қолданылатын дәрілік өсімдіктермен жұмыс істегенде болашақ маманға қажет ғылыми, оқулық және кәсіби әдебиетпен оларды пайдалана білу.

-Қазақстан Республикасының дәрілік өсімдіктері бойынша тестермен жұмыс жасау, эссе жазу, рефераттар құру.

2.5.Пререквизиттер: мемлекеттік, орыс және латын тілдері, аналитикалық химия.

Постреквизиттер: фармакогнозия, фармацевтикаоық химия, дәрілер технолгоиясы, токсикологиялық химия, биохимия.

2.6 Пәннің қысқаша мазмұны.

Қазақстанда халық медицинасында қолданылатын көптеген дәрілік өсімдіктер мен дәрілік өсімдік шикізаты өседі. Бірақ халық медицинасында қолданылатын фолораның жеткілікті түрде зерттелмегендігі байқалып отыр.

Күнтізбелік-тақырптық жоспарға сәйкес

1. Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия / Под. ред. Г.П. Яковлева. – СПб.: СпецЛит, 2006. – 845 с.: ил.

2. Муравьева Д.А., Самылина И.А., Яковлев Г.П. Фармакогнозия. Учебник. – 4-е изд., перераб. и доп. – М.: ОАО Издательство «Медицина», 2007. – 656 с.: ил.

3. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Учебное пособие / Под ред. И.А. Самылиной, А.А. Сорокиной. – М.: ООО «Медицинское информационное агентство», 2007. – 672 с.

4. Самылина И.А., Аносова О.Г. Фармакогнозия: учебное пособие: Атлас в 2 т. – М., 2007. – Т.1. – 192 с.; Т.2. – 384 с.

5. Самылина И.А., Ермакова В.А., Бобкова Н.В., Потанина О.Г. Фармакогнозия: учебное пособие: Атлас. – Т.3. – М., 2009. – 488 с.

1. Головкин Б.Н., Руденская Р.Н., Трофимова И.А., Шретер А.И. Биологически активные вещества растительного происхождения. – М.: Наука, 2001. – 240 с.

2.Государственная фармакопея Республики Казахстан. Т.1. – Алматы: Издательский дом «Жибек жолы», 2008. – 592 с.

3. Машковский М.Д. Лекарственные средства. – 15-е изд., перераб., испр. и доп. – М.: РИА “Новая волна”: Издатель Умеренков, 2008. – 1206 с.: ил.

4. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. Вузов / В.Н. Ковалев, Н.В. Попова, В.С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В.Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК – книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл.

5. Пронченко Г.Е. Лекарственные растительные средства. – М.: Гэотар-Мед., 2002. – 285 с.

6. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И.А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил.

Қосымша:^* - әдебиеттер тізімі жыл сайын толтырылуы немесе жаңаруы мүмкін.

2.10 Оқыту және сабақ беру әдісі: кіші топтар, дискуссия, ситуациялық есептер, жұппен жұмыс, презентация, кейс -стади және т.б.)

• 
  Практикалық сабақтарды жүргізу: информациялық мәліметтермен жұмыс, ауызша және жазбаша сауалнама, тақырып бойынша тәжірибелі жұмысты орындау, орындалған тәжірибелік жұмысты талқылау, анализ хаттамасын толтыру, тесттік бақылау, ситуациялық есептерді шешу.
  

• 
  СОӨЖ ұйымдастыру формалары: оқытушы кеңесімен студенттердің пән тақырыптарын өз бетімен зерттеу, көрнекілік құралы ретінде кестелерді, презентациялық мәліметтерді қолдана отырып топтық талқылау, жеке баяндамалар.
  

I = R x 0,6 + E x 0,4

I – қорытынды баға

R – жіберілу рейтингінің бағасы

E – қорытынды бақылау бойынша баға (пән бойынша экзамен)

Рейтинг құралады 60% дан

экзамен 40% дан

Оқудағы рейтинг бағасы ағымдағы және қорытынды бақылаудың

Бірінші рейтингті мына формула бойынша есептейді: