Лайпанов б. А

ДЖАЗЫУУМ

Къыргъызстан – джазлыгъым мени,

Къарачай – джайлыгъым мени,

Эресей – къачлыгъым мени,

Норвегия – къышлыгым мени.
Адамны дуниядан айыргъан чекде

Тохтагъанма мен.

Ол чекден, ырджыдан, ауушдан тыйыншлысыча ётерге

Керекди иман да, акъыл да, фахму да, билим да, кюч да, насыб да.

Аланы тилейме Аллахдан.

ТАРИХ ОЮМЛА-САГЪЫШЛА

1.

Суу-Джер – Шумер.

Ташны да эзиб, этер ун –

Хун.
3.

Къындан чыкъгъан бычакъ –

Къыпчакъ.
4.

Тюзню джазыуун джазар

Хазар.
5.

Тюзледен айырылса да, айрылмаз тауладан

Алан.
6.

Атыны башы таулада кёрюнсе да,

Атыны къуйругъу тенгизни чайкъар.

Тенгизден-теркден да ётер,

Джерни къалайына да джетер,

Къралла, элле къурай Булгар.

Бир булут баса, бир чууакъ бола,

Къарар Джерге Кёк.

Джерде аны кёлеккеси – Тюрк,

Тейри адамы Тюрк.
Тюрк тюрксюз да болмаз,

Бир-бири бла да болмаз.

Кеси кесин джукъ этген да,

Джокъ этген да

Кесиди Тюрк.
Къайда Темир, Баязит, Тохтамыш?

Къайда гунла, хазарла, булгарла, аланла, османла?

Не къалды дунияны басыб тургъан Тюрк тенгизден? –

Джангыз айрымканла.

Рун джазыула –

Тюрк джазыула

Къайдасыз сиз?

Къайданбыз биз?

Къайдабыз биз7

Къайрыбыз биз?

КЪАРНЫ ЮСЮНДЕН

Рахат джауса да, мыдахды къар –

Тюшеди Кёкден джерге.

Кёрюнсе да акъ, джарыкъ – мыдахды къар:

Узакъ, къысха болса да ёмюрю –

Биледи эририн, ёлюрюн.

Адам кюрерикди, боран да сюрлюкдю.

Джангыз чанала бла, джаякъла бла уча сабийле,

Къууаныб, берликле анга махтау.

Ол ёсюмлеге къайгъыргъан адамла да,

Джангы къарда ыз тюзетген уучула да –

Бары да разылла къаргъа.

Ауушладан ётерге керекли джолоучу,

Ол да – Кёкден эннген къаргъа джукъ айтыргъа базмай –

Кеси кесине чамланады.

Ала кеслерине этелле сагъыш,

Сюймейле аман болурун къыш –

Джангыз алагъа игиси болсун,

Къалгъан бары – бош.
Таугъа, тюзге, суугъа, тенгизге

Джаугъан къарланы джазыулары – айры,

Джерде, сууда джашагъан джанланы да

Джашаулары, ёмюрлери болгъанча башха.

Джаны болгъаннга, болмагъаннга да:

Илинмек аджалдан къутулсала да,

Адамгъа, джаныуаргъа, терекге, таб, ташха да

Къатылады заман.
Башхалагъа бере джашау,

Келген кетеди.

Кетеди кёзден, кёлден да,

Алай а, къалады

Иннетинде, сёзюнде, ишинде, сабийинде, халкъында...
Ахырзаман къурутурукъду барын.

Андан сора да бир джангы дуния,

Джангы джашау башланныкъ болур.

Быллай сагъышла берелле кёлге рахатлыкъ, сабырлыкъ.

Алай а, кетмейди тансыкълыкъ-мыдахлыкъ ауруу –

Бюгюн меннге къардан джукъгъанды ол.

КЁКДЕН КЪАРАЙЛА ЁРЮЗМЕК БЛА САТАНАЙ

Эрни джюрегин джумшатхан

Тиширыуду джангыз.

Кёк буюргъан борчун толтурмаса ол –

Джукъланады Кёкде джулдуз,

Башланады Джерде къазауат.

Сатанай бийче бла Гошаях бийче –

Нарт халкъыбызны намысы-бети.

Тиширыуларыбызгъа алалла юлгю,

Эркишилерибизге да алалла къанат.

Тарихде, ангыда, эсде,

Акъ сёзде, хапарда, джырда,

Къалалада, тёнгертги юйледе,

Бюгюннгю таулу юйледе да

Джашайла ала.
Ол бийчелени башха халкълагъа берирге кюрешген,

Ёзден халкъыбызны да мал сюрюуча кёргюзтюрге кюрешген,

Кеслерин а – тарихчи, джазыучу этиб сёлешген

Къулла, къарауашла бардыла:

Чыкъсала да ичибизден,

Аллайла тюлдюле бизден,

Ала тюлдюле ёзден.
Къулла, къарауашла

Башларына азат болгъан кюнден

Башларгъа излейле бютеу халкъны тарихин да.
Ант таякъны тюбю бла ётюб,

Къарачайгъа тышындан къошулгъанла да,

Антларын бузуб, энди Къарачайгъа къаршчы кюрешелле.

Кеслери бизге къошулгъан кюнден

Башларгъа излейле ала да Къарачайны ауалын.
Ёзденлеге, бийлеге дерт тутхан къулла да,

Бирер джерден къачыб келиб, бизге алай къошулгъанла да,

Кеслерине «къарачайлыбыз» дерге унамагъанла бары да –

Халкъны, джуртну сатаргъа кюрешгенле

Кеслерин санайдыла кимге?
Къайдан келген эсегиз – барыгъыз ары,

Къайсы халкъданбыз дей эсегиз – къошулугъуз анга,

Кимге къуллукъ эте эсегиз – болугъуз аны бла,

Къарачай бла кюрешгенни уа – къоюгъуз,

Боллукъду халкъны бети бла, тёзюмю бла да ойнагъаныгъыз.
Эски халкъды, нарт-алан ёзден халкъды Къарачай,

Аны джолун джарытады джулдуз, Ай.

Кёкден къарайла Ёрюзмек бла Сатанай:

Эмегенлени, къызыл фукланы туудукъларындан айырылмай,

Къулла бла, амантишле бла да арасын айырмай,

Халкъ да, Эл да болаллыкъ тюлдю Къарачай.

жүктеу/скачать 2.02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: