Жақсы мен жаманды, ұнамды мен ұнамсызды салыстыра қарама-қарсы қойып біріккен қос мақалды қарсы мағыналас мақал дейміз: Жақсыда кек жоқ, жаманда тек жоқ. Сиыр мүйізді өгізде күш болмайды, өгіз мүйізді сиырда сүт болмайды.
(Б.Адамбаев) 106-жаттығу
Берілген жай сөйлемдерге ойларыңнан қарама-қарсы мәнді жай сөйлем ойлап жазып, қарсылықты салалас құраңдар.
1. Жел саябырлаған сияқты, ......... 2.Теңіз тынышталды, ............ 3. Тау астындағы көлдің үңгірі жолдан алыс есмес екен, .......... 4. Бұрын бай еді, ........... 5. Көп балалы үйдің шаң-шұңы көп болушы еді, ......... 6. Жаз ортасы болып қалды, ......... 107-жаттығу
Төмендегі салаласа байланысқан сөйлемдерде қарсылық мән құрайтын қандай сөздер екенін анықтаңдар. Қарсылықты салаластың қандай түрі екенін анықтап, тыныс белгілерінің қойылу себебін түсіндіріңдер.
1. Оларда пасықтық бар, - адамдық жоқ; қараңғы жауыздық бар, - жарқын жүз жоқ. (М.Ә.) 2.Мен түріктің падишасы Афрасиабтың өзінің қымбат нәрселерін, алтын, күмістерін Хорезм өлкесіндегі Кердеріден жоғары бір жерге көмгендігі туралы көне деректі парсы тілінен оқып білдім, бірақ ІІ Хұсрауға дейін оны ешкім білмеген. (Ә.Марғ) 3.Жанқия апай сені елжіретіп сүймейді де, өтінбейді де, алайда шыж-быж етіп ұрыспайды да... (Ә.Сәр.) 4.Ұлбосын жауап беруден, сөйлесуден тартынбайды, - неге екені белгісіз, қаймығады.(Б.М.) 5.Мектеп бітіруімізге бірталай уақыт бар, сонда да әрқайсымыздың неге екеніміз байқалып қалғанды. (Х.Досп.)
IV. Үйге тапсырма беру:
1. Қарсылықты салалас 2. 108-жаттығу (жазбаша), 109-жаттығу (ауызша) V. Оқушылардың жауаптарын бағалау. VI. Сабақтың аяқталуы.
Сабақ жоспары 1.Пән аты: Қазақ тілі 2.Сыныбы: 8 3.Күні, айы, жылы: 4.Тоқсан: ІІІ 5.Мұғалім: Сабақтың тақырыбы: Диктант «Қоштасу»