Стоматология факультеті
Кетон денелерінің биосинтезі, өкілдерінің химиялық табиғаты, тағдыры, организмдегі маңызы, кетоацидоз себептері, кетон денелерін анықтаудағы диагностикалық маңызы
жүктеу/скачать 266.17 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 44.Ерлер жыныс безінің гормондары, биологиялық ролі, ерлер жыныс безі гормондарының бұзылыстары. Тестесторон гормонының белсенділігі неге байланысты. Ерлер жыныс бездерінің жетіспеушілігі
| 43.Кетон денелерінің биосинтезі, өкілдерінің химиялық табиғаты, тағдыры, организмдегі маңызы, кетоацидоз себептері, кетон денелерін анықтаудағы диагностикалық маңызы.
Кетон денелерiнiн синтезi тек бауырда ғана журеді , баска мүшелерде бул синтез жүрмейдi . Кетон денелерінің синтезі ацетил - КоА - ацетилтрансферазаның қатысуымен ацетил - КоА - нын 2 молекуласынан ацетоацетил - КоА - ның түзiлуiнен басталады : CH3 CH3 HS – KOA CH3 1 ↑ C = O C = O + ацетилтрансфераза СН2.. S - KoA S - KoA ацетил - КоА | ацетил - КоА C = O S - KoA ацетоацетил - КоА Ары карай гидроксиметилглутарил - КоА - синтетазаның әсерінен ацетоацетил - КоА - га ацетил - КоА - ның тағы бір молекуласы келiп косылады . Бета - гидрокси- бета -метилгутарил КОА тузiледi , ол лиазанын кемегiмен ацетил - КоА және ацетоацетатка ыдырайды CH3- CH3-C - O -- + HS - KoA ↑ CH2-S - KoA В - В - ГМГ - КоАсинтетаза + COOH 1 CH 1 HO - C - CH 1 CH₂ C - O CH₂ 1 C - 0 COOH CH₂ T CH2 CH , 1+ C - O C - 0 S - KoA A впетоацетил - КоА CH3 S - KoA S - KOA В - гидрокси - В - метилглутарил - КоА апетоацетат ацетил - КоА Ацетоацетат В - гидроксибутиратка тотықсызданады және ацетонга декарбоксильденеді COOH НАД COOH COOH ↑ 1 1 CH₂ CO₂ НАДН2 CH₂ CH₂ ↑ CH3 1 CH - OH 1 C - O дегидрогеназа C - 0 C - O 1 CH₂ 1 CH₁ T 1 CH₂ CH3 ацетоацетат шетоапетат бета - гидроксибутират ацетон Бауырда кетон денелерi ары карай айналымға ушырамай , канга туседi . Қан ағынымен ястон денелерi журекке , бауырга , бүйрекке , булшык еттерге , жүйке тканьдерiне жеткiзiлiп , энергетикалык субстраттар ретінде пайдаланылады . Мысалы , журек булшык етiнде ацетоацетат сукцинил - КоА - мен HS - КоА - га алмасады да , тузiлген ацетоацетил - КоА мен сукцинат тiкелей энергия кезi ретiнде катаболизмнiн жалпы жолдарына қосылады : CH₂ COOH COOH CH₂ 1 1 T C - O CH₂ c = 0 CH₂ 1 1 T 1 CH₂ CH₂ СН2 трансфераза CH COOH . C - 0 СООН C - 0 сукцинат адетоацетат 1 S - KoA S - KoA сукцинил - КоА ацетоацетил – КоА Қалыпты жағдайда кандагы кетон денелерiнiң мөлшері 0.1-0.6 ммоль / л . Олардын декгейінің артуы ( гиперкетонемия ) кантты диабет кезінде және үзақ ашығуда байқалады ( ашыгудын 2 және 3 кезендерi ) , бул кезде май кышкылдарынын каркынды тотығу процесі орын алады . Кетон денелерiнiң зәрде пайда болуы- кетонурия деп аталады . Асқынған кетонемия метаболикалык ацидозга әкеледі 44.Ерлер жыныс безінің гормондары, биологиялық ролі, ерлер жыныс безі гормондарының бұзылыстары. Тестесторон гормонының белсенділігі неге байланысты. Ерлер жыныс бездерінің жетіспеушілігі. Тестостерон ( C - 19 ) Дигидротестостерон ( C - 19 ) Андростерон ( C - 19 ) Андрогендер - еркектік жыныс гормондары , аталык бездердін интерстициальды клет каларында ( Лейдиг клеткалары ) , аналык бездерде , плацентада және бүйрек үсті безі кабатынын торлы болiгiнде синтезделедi . Андрогендер синтезі холестериннен немесе прогестерон мен прегненолоннын туындыларынан iске асырылады . Андрогендерге тестостерон , дигидротестостерон және андростерон жатады . Сонын iшiнде тестостероннын белсенділігі өте жоғары . Гипофиздын лютеониздеушi гормоны ( ЛГ ) аталык бездерде және аналық бездерде тестостероннын биосинтезiн , ал АКТГ - буйрек үсті безінде андростерон синтезін ынталандырады . Тестостерон кан плазмасынын гликопротеидтерiмен байланысып , эффекторлы тканьдерге туседі де , дигидро тестостеронга айналады . Суткоректiлердiн еркектерiнде гипоталамустын жыныстык лифференцировкасын эмбриогенездiн белгiлi бiр кезенінде және неонатальды кезенде андрогендердiн кеп молшерде болiнуi аныктайды . Андрогендер жыныстык диморфизмнiн парасексуальды белгілерінің қалыптасуында белгілі бір кызмет аткарады да , бейтарап ( ойелдiк ) жыныс белгiлерiн еркектікке айналдырады , зат алмасудын , дене физиологиясы мен формасынын ерекшеліктерін камтамасыз етеді . Ургашылардын аналық безінен бөлінетін андрогендер олардын жыныс жолдарынын және кейбiр мiнез - кулыктык реакцияларының дамуына ынталандырушы әсер көрсетеді . жатырдын , фаллопий тутiктерi клеткаларынын белоктары мен РНК биосинтезiн реттеуге катысалы . Андрогендер өзгешелік белсенділік көрсетеді . Қуык асты безiнде , аталык бездерде , типофизде дигидротестостерон , ал булшык еттерде , суйекте , буйректе және бауырда тестостерон негурлым белсенді болады . Эффекторлы клеткалардын рецепторларымен байланыса отыра , андрогендер ДНК РНК және белок синтезін ынталандырады . Анаболитикалык әсердiн нәтижесінде андрогендер канка мускулатурасының дамуын , шеміршек және сүйек тканінің өсуін , сперманын калыптасуына катысатын жыныс мүшелерінін және жыныс бездерінің дамуын күшейтеді . Андрогендер буйрек пен бауырда белок синтезiн , мидың даму процесін және ФСГ - мен бірге сперматогенездi кушейтеді . Белок синтезінін , сонын iшiнде ферменттер синтезiнiк индукциясы андрогендердiн әсер ету механизмiнiн ен бастысы болып табылады , сол арқылы олар кемiрсулар , май кышкылдарынын аэробты жануы мен энергия белiнуiн екiншiлiк турде кушейтеді . Андрогендер холестерин мен фосфоглицеридтер синтезiн белсендiредi . ушацилглицеридтер катаболизмiн күшейтедi және гипоталамустын дәрежесiмен Ересек кезендегi еркектiк жынысты мiнез - кулыктын керiнуi көп ретте критикалык эмбриональды кезенде андрогенизация денгейімен байланысты , ягни белiмiнiң курылымды - функционалдык езгерiстерiнiн преоптикалык байланысты болады . Критикалык кезендегi тестостероннын темен концентрациясы ересек кезенде осы еркектерде гипосексуальды мiнез - кулыкка әсер етеді . Сонымен катар , мундай еркектерге эстрогендердi вентромелиальды ядрога жiберу аркылы гормональды еткен кезде , оларда әйелдiк жыныс реакциялары - лордоздар және баска да еркектермен гомосексуальды байланыстары пайда болады . всер Ересек ер особьтарда андрогендердi эстрогендерге алмастыру жыныстык әрекеттiң инверсиясын тудырмайды , бул өзгешелiк уйымдаскан медиальды преоптикалық аумактын вентромедиальды ядроларга тежеуші әсерімен түсiндiрiледi . Расында да , медиальды преоптикалык аумакты зақымдаганда эстрогендердi енгiзу бул особьтарда лорликалық әрекеттердiн пайда болуына әкеледі . Тестостерон беру аркылы мидын жыныс дифференцировкасын бузу ересек кезде еркектік копулятивты мiнез - кулыктын пайда болуына әкеледі . Сонымен катар калыпты ургашыларда еркектiк жынысты мiнез - құлықты оларға андрогендер жiберу аркылы , медиальды преоптикалық белiктi электростимуляция жасау немесе вентроме диальды ядроны закымдау аркылы дамытуга болады . дамыған Гипоталамустын вентромедиальды ядросы тек әйелдiк сысб . сонымен катар калыптасуына қатысады . Педофил және гиперсексуальды еркектiк мiнез - кулыктын еркектерде , наркомандар мен алкоголиктерде емдiк максатта мiнез - кулыкты вентромедиалды ядроны закымдау жыныстык умтылыстардын төмендеуiне , ал екi жакты деструкция - онын толык жойылуына әкеледi ( D. Muller et al . , 1973 , G. Diekman , 1978 ) . Жыныс орталыктарынын уйымдастыгынын пренатальды критикалық кезенiнен баска , ересек кезендегі жыныстык мiнез - қулыкка жыныстык даму кезеніндегі олардын белсендiрiлуi де көп әсер тигiзедi . Мысалы , кастрация жолымен тышкандар еркектерiнде андрогендерді жою - ересек кезде пубертанттык кезенде тестостеронмен орын толтыру терапиясына карамастан жыныстык мiнез - кулкынын кайтымсыз редукциясына әкеледi Андрогендердiн жыныстык мiнез - кулыкка әсер етуiнiн бiр жолы - моноаминдерi аркылы жузеге асырылады . Мысалы , серотонин - еркектерде копулятивтi ка бiлеттi тежейдi , ал дофамин мен норадреналин ынталандырады . Нейролептиктердi кабыл даушы адамдарда жыныс кызметінің бұзылуын мидын норадреналин - және дофаминэр гиялык жуйесiне ингибиторлы әсерімен түсiндiруге болады . Мигрень ауруымен ауыр атын еркектерге серотонин ингибиторы пара - хлорфенилаланинды жiберу мундай наукас тарда жыныстык кызметтiн төмендеуiн калпына келтіреді . Паркинсонизмды емдеу үшiн L - ДОФА - ны пайдалану жыныстык умтылысты белсендiредi . Андрогендер мен моноаминдер жыныс кызметiне әсер ететiн жалгыз гуморальды факторлар емес . Гесс және кызметкерлерiнiн зерттеулерi аныкталгандай , жыныстык ұмтылыстыка МСГ туындылары ( альфа - МСГ - 4-10 , бета - МСГ 7-13 ) және АКТГ - тәрiздi ( бета пептидтер ( бета , альфа , гамма - эндорфин және АКТГ 4-10 ) және морфинтәрiздi метэнкефалин ) әсер етеді , олар опиатты рецепторлары бар гипоталамуста және мидын баска да белiктерiнде , сонымен катар гипофизде бета - липотропиннен ( ЛТГ ) синтезделеді . Сексуальды мiнез - кұлыкты метэнкефлин және бета - эндорфин тежейдi , ал жыныстык белсенділікті бета - АКТГ4-10 , альфа - МСГ4-10 және бета МСГ 7-13 ынталандырады . Эндогендi ( эндорфиндер жоне энкефаниндер ) жоне синтетикалык морфин тәрізді заттар опиатты рецепторлармен байланыса отыра , морфинге тән әсер тудырады ( аналь гезия , эйфория , уйрену , физикалык тәуелдiлiк және баска да психикалык өзгерiстер ) және жыныстык мiнез - кулыкты тежейдi . Налоксон - морфин антагонисты , опиатты рецептор ларды тежеу аркылы жыныстык белсендiлiктi калпына келтіреді . 13 опиатты Зерттеулер аныктагандай , АКТГ , бета - АКТГ 4-10 , альфа - МСГ 4-10 және бета МСГ 7 рецепторларды ингибиторлап , дофамин мен норадреналиннің бөлінуін ынталандырады және осы механизмдер аркылы жыныстык белсенділікті күшейтеді . Ерлер агзасында андрогендердiн жетiспеушiлiгi евнухоидизм деп аталатын жағдайда әкеледi , ол жыныс мүшелері мен екiншiлiк жыныс белгiлерiнiн дурыс дамымауымен , жыныстык умтылыстын болмауымен , суйек эпифиздарынын катаю процестерінің кешi туiмен сипатталады , бул канка мускулатурасынын атрофиясына , тері асты клет - чатка сында және iшкi мушелерде майдын көп мөлшерде жинакталуына , тежелу процестерiнiн бузылуына әкеледі . Андрогендердің анаболитикалық әсері анаболитикалык стероидтар ( нероболил ретоболил және т.б. ) деп аталатын синтетикалык туындыларды шығаруға пайдаланылады олар атлеттерде булшык ет салмагын есiруге және күс пен малдын еттi түрлерiн есіруг кенінен колданылуда . Анаболитикалык стериодтар балаларда физикалык дамуы ме осуінің жетіспеушілігі кезiнде , сынықтар кезiнде сүйектiн бiтуiн ынталандыру ушiн кантты диабет , тиретоксикоз және керi азоттык баланспен коса жүретін кейбi жағдайлар кезiнде де пайдаланылады жүктеу/скачать 266.17 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|