Баға туралы есептеу нәтижесiне жалпы талаптар

Баға туралы есептеу нәтижесi, дүниенiң құны туралы бағашының қисынды пiкiрi болуы керек. .Сонымен бiрге, РФ-на бағалау қызметi туралы заңға сәйкес, бағашыны баға туралы есептеу нәтижесiнiң құрастыруында мәлiметтi пайдалануға мiндеттi, дәлел мәнiнiң хабар-ошар болатын құжат сияқты баға туралы есептеу нәтижесiн қамтамасыз ететiн ақиқаттығы.

Баға туралы сапалы есептеу нәтижесiнiң әзiрлеулерi керектi шарт келесi белгiлерге есептеу нәтижесiнiң қанағаттандыруы болып табылады:

  бағалау қызметтiң төңiрегiндегі қолданыстағы заңның қойылған талаптары, баға туралы есептеу нәтижесiнiң сәйкестiгi;

  баға туралы есептеу нәтижесi қаралатын дүниенiң құндылықтарына ықпал ететiн барлық маңызды тұрғыларда, бағаның объектi туралы нақты ұсыныстың қолданушысында қалыптастыруы керек (баға обьектісінің толық сипаттамасы, жылжымайтын мүліктің базардағы орнын анықтау және тағы басқалар);

  баға туралы есептеу нәтижесі мынандай түрде берілу керек, баға обьектісі құның қолданушы өз бетінше бүкіл жүйені жаңадан өндіре алу керек (жеке көрсеткiштердiң есептеуін қоса);

  баға туралы есептеу нәтижесінде бағаға нақты жолдар, бағаның әдістері және жеке көрсеткіштерінің анықтау әдістері дәлелді болу керек;

  мәліметтер, есептеу нәтижесінде қолданылатын баға туралы, верификацияға еріксіз көнуге тиісті, яғни айғақтардың барлық көрcетiлген есептеу нәтижелерiнiң ақиқаттығының нақты тексеру мүмкiндiгi бар болу керек (жеке алғанда, баға және баға обьектісінің аналог сипаттамасы, құқықтары, баға обьектісімен байланыстырылатын және сол сияқтылар);

  баға туралы есептеу нәтижесiнде барлық жағдай шағылысуын табу керек, жорамал, шектеу, бағаның процессiнде ықыластарға қабылданған.

3. Кәсiпкерлiктiң бағасы туралы есептеу нәтижесiнiң тағайындауы, бағашының оңашалықты сақтау және жауапкершiлiгi.

Бағашылардың жұмыстарының нәтижесі болып табылады: баға туралы есептеу нәтижесi. Есептеу нәтижесi ресми құжат мәртебесін алады. Анықтауға қатысты істерді сотта қарастыру, анықталған мүліктің құнымен байланысты, кәсіпкерліктің және мүліктің басқа түрлері немесе бағаның құны дүниеге залал келтіргені үшін.

Кәсiпкерлiктiң бағасы туралы есептеу нәтижесi қажет:

  сатып алу/сату мәмiледегi сенiмдi шешiмнiң қабылданулары;

  банкте несие алу туралы;

  соттағы мүдделердің дәлелдері;

  әдiл сақтандыру төлеулерiн алу;

  инвестор үшiн құнның дәлелдемелерi;

  қаржы есеп беруi;

  қайта бағалау.

Кәсіби бағалаушы қатал оңашалығын сақтау керек және өз арақатынасын жұмысшы және клиентпен сақтау керек.Клиент немесе жұмысшыдан алынған конфедициалдық мәліметті кәсіби бағашы үшінші жаққа айтпау керек, ол тапсырма нәтижесіндей тең, жұмысшы немесе клиентке істелінген. Кәсiби бағашылардың есептеу нәтижелерiнiң сараптамасын орындайтын тұлғалар, сонымен бiрге қабылдаушы және сақталатын тиісті көшірме есептеу нәтижесінің құжаттары, кәсіби бағалаушылармен құрастырылған, толық конфедициялдықты қамтамасыз ететін және сақталынған мәліметтер.

Толық жауапкершілікті кәсіби бағашы, бағаның есептеу нәтижесінде қол қойғанында және осындай мазмұны үшін алып жүреді.

Бағашының (мүлiктiк ) азаматтық жауапкершiлiгi бағаның объекттерiнiң бағасы бойынша, бағаның өткiзуiне келiсiм шарты бойынша мiндеттемелердi орындамаумен немесе лайықсыз орындау келтiрiлген шығындар (немесе ) және көрсеткен қызметтердiң бағашы салдарынан келтiрiлген кемшiлiктерiн,мүлiктiк зиянының бағашысымен орнын толтыруға болады.

Бұл сақтандыруда бағашы өз азаматтық жауапкершілiгі, бағалау қызметін жүзеге асыруда сөзсiз шарт болып табылады. Бағашылардың әрбiр Сросындағы өтемақы қоры тап бұл мақсат үшiн қалыптасып келдi. Бұл ұжымдық жауапкершiлiктiң формалары.

Бағашының тәртiптiк жауапкершiлiгi ол мүшесi болып табылған, бағашылардың өздiгiнен реттелетiн ұйымымен бағашыға қолдануында (бағашылардың мүше Сроларының шығаруы туралы ұйғарымның шығаруы, ескерту, айыппұл, ұсыныс) тәртiптiк әсердiң шаралары болады. Мұндай шаралар РФ-ның заңының талаптары, бағаның федералды стандарттары, стандарттар және бағалау қызметтiң ережелерi, федералды заң қойылған талаптардың бағашыларының бұзылыстарында қолданылады.

4. Бағаның нәтижелерiнiң келiсуi: сипаттама, мәні.

Жылжымайтын мүлiктiң объектiнiң нарықтық құны туралы қорытынды шешiмдi құрастыру үшін,бағаның нәтижелерiнiң ақырғы келiсуiн өткiзу керек. Ол үшiн алынған үш жолдарда бағаның нәтижелерi таразының коэффициенттерi берілу керек. Таразының коэффициенттерiнiң бағаның қалай қолданылатын әдiстер қолдануының нәтижесiнде, әрбiр алған құнға еншi бағаланатын объекттiң нарықтық құнының қорытынды шамасында қатысатынын көрсетедi.

1. Бағалау туралы есептеме мазмұнына талаптар.

2. Есептеменің негiзгi бөлiмдерiнiң мiнездемесi.

3. Құнды қорытынды бағалауға мәлiметтермен келiстіру.

Инвестициялық жоба - капиталдың өсу пайдасы қаржы алудың мақсатынан ақша қаражатына салынады.

Жобаның инвестициялары   бұл техникалық-экономикалық маркетингтің жасалынған комплексі, техника-экономиканың,құрылыстың, ұйымдардың,қаржыларды, басқарушылардың және басқа шешушілердің, құрылыстың жаңа формасында сферамен өндірістің жасалу мақсаты табысына бағытталған жұмыс істеп жатқан өндірістің техникалық қайта жабдықтауының реконструкциясы.

Инвестициялық жоба құнының бағасының жанында есептелетiн қағида және факторлар.

Инвестициялық жоба факторлардың үлкен саны бойынша бағалай алады: инвестиция нарығындағы жағдай, қаржы нарығының жағдайы, кәсіби қызығушылықтарға және инвестор мүдделері, жобаның қаржы қисындылығы, геосаясат факторы т.б. Бір жағынан, инвестициялық жоба бағаның дербес объектісі немесе меншік иесі элементтер, белгіленген жұмсалатын қаражат тәсілдеріне жүктелім машиналарымен және интелектуалды меншіктің жабдығымен т.б. қатысады. Бір жағынан, егер ақшаның мақсаты меншікті сатып алу-сату болып табылса, онда потенциалды меншік иесі қаражаттарды инвестициялауын ұйғарады, құнның қорытынды көлемімен сәйкесі, жиынтықтың үш тәсілімен анықталған: табыс, шығынды және салыстырмалы. Баға мақсаты: берілген жобаға пайдалы салым салынып жатыр ма, сонымен қатар қандай жобаны көбінен таңдауын анықтау керек.

Инвестициялық жобаны тиiмдiлiктiң бағасының жанында қолданылатын көрсеткiштер: қолданудың шарттары, салыстырмалы талдау.

1. Орны толатынның (срок окупаемости) (мерзiмі) кезеңі.

2. Табыстың ағымдағы таза құны.

3. Жобалардың табыстылығының мөлшерлемесі.

4. Жобалардың табыстылығының iшкi мөлшерлемесі.

5. Табыстылықтың модифицировалық мөлшерлемесі.

6. Қаржы менеджментiнiң табыстылығының мөлшерлемесі.

Тапсырмаларды орындау үшін әдістемелік нұсқаулар. Табыстың ағымдағы таза құнын, жобалардың табыстылығының мөлшерлемесін, қаржы менеджментiнiң табыстылығының мөлшерлемесін анықтап, оларды меңгеру қажет.
11 тақырып. Қайта құрылымдау мақсаттары үшін компания құнын бағалау - 1 сағат.

Мазмұны:

2. 
   Кәсiпорынның қайта құрылымдауының мақсаттары үшiн кәсiпкерлiктiң бағасының жолы және әдiстерi.
   

Екi жолдар қолданылады: шығындар бойынша жетекшiлiк және дифференциация. Ең алдымен бiрiншi жол кәсiпорынның шығыны қатал бақылауда және өндiрiстiң тиiмдiлiгiнiң максимал жоғарылатуы болады; екiншi - өндiрiстегi кәсiпорынның күштерiн шоғырландыруларында және өнiмдердi сатуы, рұқсатсыз бәсекелес аналогтарға ие болу.

Объекттерiмен бар әсерлерінен құмарлығы, қайта құрылымдауларға жататын , келесi топтарда жағдайы қайта құрылымдаудың әдiстерiн бiрлестiредi:

• 
  әдiстер, жатсынуға қатысты активтерi,
  
• 
  •баланстағы әдiстер, бекiтуге қатысты активтерi.
  

Мiндеттемелердiң қайта құрылымдауының әдiстерi объекттiң мәнiне байланысты бекiтiледi. Дебиторлық және кредиторлық қарыздың қайта құрылымдауының есептерiнде айырмашылығы болатыны анық. Есептi дебиторлық қарызына қарағанда, талаптың құқығынан болуы мүмкiн, сома алу максимал экономикалық эффектiнiң табыс жолы болып табылады. Есептi кредиторлық қарызға қарағанда, олардан өтеу сабақтас шығындардың минимизациялауы максимал экономикалық эффектiнiң табыс жолы болып табылады.

Кредиторлық қарыз бойынша кейiнге қалдыру немесе төлеу мерзiмiн ұзарту, мән бойынша, инвестициялық жобаларды iске асыру кәсіпорын құндылығының көтерiлуi үшiн, қажеттi қосымша қарыз қаржыландыруын алуының қажеттi болатынын атап өту керек. Сайып келгенде, қайта құрылымдаулар әдiстерінің дебиторлық қарызы болып табылады: Дисконтпен талапты сату, құқыққа қайта жол беруi, өтеу, кейiнге қалдыру немесе мерзiм ұзарту, есептен шығару, өзара төлем. Қайта құрылымдаудың әдiстерi кредиторлық қарызға қарағанда - келесi есептен шығаруы, бар парыздың есептен шығаруы, кейiнге қалдыру немесе мерзiм ұзартуы, қарыздың мойындау жарамсызы, тағы сол сияқтылар.

2. Тәуелсiз сараптама өткiзуiнiң шарттары, кәсiпорынның банкроттығының жағдайында кәсiпорын құны бағалануымен өткізіледі.

(«Банкроттық бейшаралық туралы» ) 2 110-шi баптар, заңның тарауы) конкурстық шығарылымда конкурс басқармасы дүние мүліктің бағасы үшін тәуелсіз бағашыны тартуға міндетті. Олардың iске асыруын мерзiмдеуi үшiн, кәсiпорынның активтер өтiмдiгiн анықтау, жарыс өндiрiсiнiң ортақ мерзiмiн есептеу, осы жағдайында бәсекелес басқарушы бағасы, жарыс өндiрiсi шығады.

Тапсырма:

Аудиториядағы кезекті талқылау үшін келесі сұрақтар:

1. Қайта құрылымдау ұғымы.

2. Қайта құрылымдаудың негiзгi бағыттары.

3. Кәсіпорынның қайта құрылымдауының сыртқы стратегиясын жүзеге асыру кезіндегі бизнес құнын бағалау.

Көп профилдi компанияның нарықтық құнының бағасының ретi

Көп профилдi компания бағасының негiзгi кезеңдерi:

3. 
   Iскер бiрлiктердi анықтау
   
   • 
     Кәсiпкерлiктiң түрлерi бойынша оларды бөлу
     
   • 
     Алдағы кеңсенi ерекшелеу
     
4. 
   Iскер бiрлiктер туралы мәлiметтi жинау
   
   • 
     Салыстырылатын объекттер анықталсын және мәлiметтер жинау
     
   • 
     Мерзiмiн ұзартпаған бөлiмшелердiң қарды есептеу нәтижелерiн пайдалану
     

• 
  Iскер бiрлiктер үшiн анықтау
  

• 
  Ақшалай ағындар
  
• 
  Салық мөлшерлерi
  
• 
  Капиталдың құрылымдары
  
• 
  Дисконттық мөлшерлер
  

• 
  Алдағы кеңсе үшiн анықтау
  

• 
  Издержки
  
• 
  Пайдалар
  

• 
  Iскер бiрлiктердiң және алдағы кеңсенің ақшалай ағындарының дискодировкасы.
  

5. Шығын және iскер бiрлiктердiң құнға алдағы кеңсенiң пайдасын қосу

6. Қарыздың көлемін тәуекел және қосымша шығындардың бабын анықтау.

7. Iскер бiрлiктердiң құнның компаниясының дисконтталған ақшалай ағынының жиынтық құны бар нәтижелерi және құрылымдық қайта құруды пентаграмманың негiздерiн құрайтын корпорацияның алдағы кеңсесiн салыстыру.

2. Сыртқы және iшкi өзгерiстердiң есепке алуы бар потенциалдық құнының бағасы.

3. Көп профилдi серiктестiктiң бағасының мақсаттары және анықталатын құнның түрлерi.

Негізгі мақсат:

• 
  барлық iшкi және сыртқы жақсартуларды жиынтықтың есепке алуы бар компанияның ұтымды құның анықтауы
  
• 
  Iрi көп профилдi компаниялары өз бағалауынан ірі пайдаларын алуға қабілетті, іскер бірліктің және корпоративтік орталықтың құның анықтау кезінде;
  

• 
  Негiзiнде, қоңыр серiктестiктiң бағасын салмақтауынан айырмашылығы болады, қандай болса да бiр кәсiпкерлiк шұғылданатын.
  
• 
  Ерекшелiк бар, құн анықталуына ықпал етеді,
  

• 
  Әрбір іскер бірліктерінде осындай компанияның өз меншігіндегі структура капиталы және капиталға шығыны болады;
  
• 
  Іскер бірліктер көбінесе өз арасында ақшалай ағындарды бөліседі;
  
• 
  Шығын және пайдалар, корпорацияның кеңселерiмен байланысты, бағаларға зорға ерiксiз көнедi.
  

Қаржылық талдау қарызшылардың күйі анықталады құнның тәуелдісі, мүліктің қарыздары үшін:

• 
  сот шығындарының жамылғылары,
  
• 
  сыйлық берулер төлеуiне шығындар жабуы төрелiк бағдарлаушы,
  
• 
  реттегi мүмкiндiк немесе қарыздардың төлеу қабылетiнiң қалпына келтiруi мүмкiн еместiктiң анықтаулары және банкроттық туралы заңмен белгiленген мерзiмдер мақсаттарында
  

1. Көп профилдi компанияларды бағалау процедурасы.

2. Корпоративтік ортаның ақшалай шығындар мен пайдаларын анықтау.

3. Бизнес-бiрлiктері үшiн капитал шығыны мен капитал құрылымын анықтау.

4. Толықтай корпорацияның соммалық құны.

Тапсырмаларды орындауға әдістемелік нұсқаулар Көп профилдi компанияларды бағалау процедурасы мен толықтай корпорацияның соммалық құнына назар аудару қажет.
13 тақырып. Несие мекемелерiнiң құнын бағалау   1 сағат.

Несие мекемелерiнiң құнның бағасының ерекшелiктерi коммерциялық кәсiпорындарға қарағанда.

Бағаның мақсаты:

• 
  ҚР-ғы несие ұйымдары1990-шы жылдарынан бастап бiр қалыпты дамиды
  
• 
  Экономиканың тұрақты өзгерiстерi, банктік қарыз 1998 жыл, банктерге мемлекеттің талабы несие ұйымдарының жұмыс сапасын жақсартуы және қайта ұйымдастыруды талап етеді.
  
• 
  Бағаның ерекшелiктерi:
  

Мүдде жеке субъекттердiң баға өткiзуiнiң мүмкiндiктерiнiң шекараларын ұсынады: аутсайдерлермен және инсайдерлермен.

Банк құндарының жеке ұғымдарын ашу кезінде ең басты маңызға ие болады, түрлі тәуекелдер бағасы,банк құның төмендетуге жетектейді (проценттi, несие, валюталық тағы басқалар).

Тапсырма:

Аудиториядағы кезекті талқылау үшін келесі сұрақтар:

1. Банктерді құндылық бағалау күрделiлiктерi.

2. Меншiктi капитал бойынша банктердi бағалау.

3. Акционерлер үшiн еркiн ақшалай ағынды анықтау.

4. Сырттай банктің бағасы.

5. Пайыздық мөлшерлеменің сәйкес келмеуiндегi пайда немесе шығындар.

6. Ішкі банктік бағалау.

Тапсырмаларды орындауға әдістемелік нұсқаулар Банктерді құндылық бағалау күрделiлiктерi мен пайыздық мөлшерлеменің сәйкес келмеуiндегi пайда немесе шығындарға назар аудару қажет.
8. Өзіндік жұмыс тапсырмалары
1 тақырып. Компания құнын бағалаудың даму тарихы – 3 сағат.

1 Компания құнын бағалаудың даму кезеңдерi.

2 Кеңес уақытындағы кәсiпорын құнын бағалау.

3 90-шы жылдардағы бизнесті бағалау.

4 Нарықтық экономика жағдайындағы бизнесті бағалау.

5 Бизнес құнын бағалаудағы шетел тәжiрибесi.

1. Бизнесті бағалаудың ұғымы, мақсаттары, міндеттері және мәнi.

2. Бизнес құнын бағалауды анықтау кезіндегі факторлар.

3. Бизнесті бағалау субъектілері мен объектілерi.

4. Бағалау субъектісі сияқты бизнестің ерекшелiктерi.

5. Бағалау субьектілері мен объектілерінің өзара байланысы.

1. Сатудың нарықтық құны мен бағасы.

2. Құнның нарықтық емес түрлерi.

3. Инвестициялық құны. Таратушы құны. Баланстық құны.

4. Бизнесті бағалау топтарының қағидаты.

5. Нарықтық ортамен байланысты қағидалары.

6. Бизнесті бағалау құнының математикалық негiздерi.

7. Бағалау құнына ықпал ететiн қаржы көрсеткiштері.

1. Бағалау бойынша тапсырманың қойылуы.

2. Бизнестік бағалаудағы салық аспектісі.

3. Компанияны қайта құрылымдау және қайта ұйымдастыру, сату.

4. Бағалау кезеңдерi. Бағалау сапасы.

5. Ақпараттық қамтамасыз ету жүйесі.

6. Iшкi және сыртқы мәлiметтер.

7. Қаржы құжаттамасын әзiрлеу және өңдеу.

8. Есептемені инфляциялық түзету.
5 тақырып. Бизнесті бағалау құнындағы табыс жолы - 2 сағат.

1. Бағалаудың табысты тәсілінің негізгі ережелері.

2. Табыс жолын қолдану барысында ақша құнын есепке алу уақыты.

3. Табыс капитализациясының әдiсi.

4. Ақшалай ағындардың дисконттау әдiсі.

5. Бизнесті бағалау табыстарын болжау.

1. Бизнесті бағалау құнындағы табыс жолын салыстыру ерекшелiктерi.

2. Капитал нарығының әдiстерi және мәмiлелері.

3. Салалық байланыстардың әдiсi

1 Кәсiпкерлiктiң құнының бағасы үшiн қолданылатын мән және әдiстер.

2 Таза активтердiң құнының әдiсi және оның негiзгi ерекшелiктерi кәсiпкерлiктiң тағы басқа элементтерiн кәсiпорынның құнының бағасын өткiзуiнде.

3 Таза активтердiң әдiсі.

4 Таратушы құнның әдiсi.

8 тақырып. Акциялардың бақыланатын және бақыланбайтын пакетінің құнын бағалау - 2 сағат.

1. Акция бумасының құнын бағалаудағы кәсіпорынды бақылау деңгейіндегі есептеме.

2. Сый ақылар және жеңiлдiктердiң есепке ала отырып акциялар бумасын бағалау.
9 тақырып. Компания құнын бағалау бойынша есептеме   2 сағат.

1. Бағалау туралы есептеме мазмұнына талаптар.

2. Есептеменің негiзгi бөлiмдерiнiң мiнездемесi.

3. Құнды қорытынды бағалауға мәлiметтермен келiстіру.

1. Орны толатынның (срок окупаемости) (мерзiмі) кезеңі.

2. Табыстың ағымдағы таза құны.

3. Жобалардың табыстылығының мөлшерлемесі.

4. Жобалардың табыстылығының iшкi мөлшерлемесі.

5. Табыстылықтың модифицировалық мөлшерлемесі.

6. Қаржы менеджментiнiң табыстылығының мөлшерлемесі.
11 тақырып. Қайта құрылымдау мақсаттары үшін компания құнын бағалау - 2 сағат.

1. Қайта құрылымдау ұғымы.

2. Қайта құрылымдаудың негiзгi бағыттары.

3. Кәсіпорынның қайта құрылымдауының сыртқы стратегиясын жүзеге асыру кезіндегі бизнес құнын бағалау.

1. Көп профилдi компанияларды бағалау процедурасы.

2. Корпоративтік ортаның ақшалай шығындар мен пайдаларын анықтау.

3. Бизнес-бiрлiктері үшiн капитал шығыны мен капитал құрылымын анықтау.

4. Толықтай корпорацияның соммалық құны.
13 тақырып. Несие мекемелерiнiң құнын бағалау   2 сағат.

1. Банктерді құндылық бағалау күрделiлiктерi.

2. Меншiктi капитал бойынша банктердi бағалау.

3. Акционерлер үшiн еркiн ақшалай ағынды анықтау.

4. Сырттай банктің бағасы.

5. Пайыздық мөлшерлеменің сәйкес келмеуiндегi пайда немесе шығындар.

6. Ішкі банктік бағалау.
10. Кеңес беру кестесі СӨЖМ (СӨЖМ СӨЖ-дің 25% құрайды)

Дәріске бару және тәжірибелік (семинар, лабораторлық, жеке, студиялық) 0-100 баллмен бағаланады.