Тақырыбы: Жеке бастық, әлеуметтік, іскер сфералардағы қатынастардың бұзылу

Тақырыбы: «Жеке бастық,
әлеуметтік, іскер сфералардағы
қатынастардың бұзылу
Психология
Алматинский гуманитарно-технический университет (АГТУ)
3 pag.
Document shared on https://www.docsity.com/ru/ta-yryby-zheke-basty-leumettik-isker-sferalarda-y-atynastardy-b-zylu/8064105/
Downloaded by: daniyar-pralin (daniyarpralin@gmail.com)

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министірлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
Баспагерлік-редакторлық және дизайнерлік өнер кафедрасы 
Эссе
Тақырыбы: «Жеке бастық, әлеуметтік, іскер сфералардағы
қатынастардың бұзылу 
Алматы 2021
Document shared on https://www.docsity.com/ru/ta-yryby-zheke-basty-leumettik-isker-sferalarda-y-atynastardy-b-zylu/8064105/
Downloaded by: daniyar-pralin (daniyarpralin@gmail.com)

Қарым-қатынас – бұл əлеуметтік-психологиялық құбылыс, ол адам өміріндегі
көптеген рухани жəне материалдық құндылықтарды қамти отырып, оның 
өміріндегі ең жоғары қажеттіліктердің бірі. Дегенмен, бір қарағанда қарым-
қатынас ұғымы баршаға танымал жəне қандай да мағыналы қиындықтармен 
байланысты емес көрінеді. «Қарым-қатынас» сөзімен біз кəсіби, жеке, 
шығармашылық жəне тағы басқа жалпы қызығушылықтардың төңірегінде 
пайда болған қарапайым түсініктерді, яғни адамдардың бір бірімен 
байланысын жəне қатынастарын; таныс немесе бейтаныс адамдармен 
кездесулерін; жеке қатынастарын түсіндіруге тырысамыз. Адам қоғамда, өзін
қоршаған адамдар тобында өмір сүреді жəне дамиды, оның талаптарына сай 
өз пікірі мен мінез-құлқын өзгертеді, топтың өзге қатынасушыларымен 
бірлескен іс-əрекет ықпалымен түрлі сезімдерді бастан кешеді. Алайда 
мұның барлығы өзге адамдармен ақпарат жəне толғаныс алмасудан ғана 
болады, оларды жақсы тани отырып, біздің əрқайсысымыз қалай да болса 
қатынасқа түсеміз.
Қарым-қатынасты бұзатын көзқарастардың арасында ашу 
мен менсінбеу, кейде реніш іздері бар.Алайда, пікірдің бізге тигізетін әсері 
бірдей болады: оны айтқан адамға ашулану, ашулану немесе жиіркену. 
Сондықтан, егер біз оларды көрген сайын, олар бізге ауызша шабуыл 
жасайтын болса, біз одан жалығамыз.Ешкім өзін үнемі жаман сезінетін 
адаммен уақыт өткізгенді ұнатпайды. Осы себепті қарым-қатынасты тоқтату 
туралы шешім қабылдайды
Қарым-қатынас психологиясы адамдардың бірлескен іс-əрекеттегі бірін-бірі
қабылдауы жəне түсінуі; еліктеуі, иландыруы мен сенімі; ұйымшылдық пен
қақтығысқа түсушілігі; бірігіп əрекет ету мен тұлғааралық қатынастар сияқты
құбылыстарды зерттейтін сала. Бұл психологиялық құбылыстардың алуан
түрлі болуына қарамастан, олардың пайда болуының негізгі көзі – адамдар
арасындағы қатынас аймағы.
Қарым-қатынас мəселесінің концептуалды негіздері туралы кеңес ғалымдары
В.М. Бехтерев, Л.С. Выготский, С.Л. Рубинштейн, А.Н. Леонтьев, Б.Г.
Ананьев, М.М. Бахтина, В.Н. Мясищева жəне т.б. қарым-қатынасты адамның
психикалық дамуының, əлеуметтенуі жəне индивидуализациялануының,
тұлға қалыптасуының маңызды шарты ретінде қарастырды.
Қарым-қатынас мəселесіне мəдени-тарихи психологияның негізін салушы
Л.С. Выготский баға жетпес үлес қосты. Қарым-қатынастың тұлға санасына
қайта жасалу механизмдерін түсіну Л.С. Выготскийдің ойлау мен сөйлеу
мəселесін зерттеу барысында ашылады. Оның зерттеулерінде
қарастырылатын қарым-қатынастың тұлға санасында мəдени аспект ретінде
тасымалдануының мəдени-тарихи мəнін В.С. Библер нақты былай дейді:
«Əлеуметтік байланыстардың терең санаға ену процесі (Выготскийдің ішкі
сөйлеудің қалыптасуын талдауы) – логикалық жоспарда – ашық жəне
Document shared on https://www.docsity.com/ru/ta-yryby-zheke-basty-leumettik-isker-sferalarda-y-atynastardy-b-zylu/8064105/
Downloaded by: daniyar-pralin (daniyarpralin@gmail.com)

қатысты «мəдениет бейнелерінің» дербестілігінің, оның дайын
феномендерінің ойлау мəдениетіне айналуы. Əлеуметтік байланыстар ішкі
сөйлеуге еніп қоймай, онда олар түбегейлі қайта жасалады, əлі жүзеге
асырылмаған жаңа мəнге, сыртқы əрекетке жаңа бағытқа ие болады».Ең
алдымен, бұл – бірлескен іс-əрекеттегі тұлғаның басқа адамдармен қарым-
қатынасында қалыптастыру жəне танымдық қабілетін дамыту деңгейі ретінде
түсіну
Document shared on https://www.docsity.com/ru/ta-yryby-zheke-basty-leumettik-isker-sferalarda-y-atynastardy-b-zylu/8064105/
Downloaded by: daniyar-pralin (daniyarpralin@gmail.com)