Ақыл тіс
Ақыл тістің дамуы басқа тістерден ерекше болады. Ақыл тістер 17-25 жас шамасында, астыңғы жақ кальцийленіп қатайған кезде шығады. Кейде ақыл тіске орын аз қалады не мүлдем болмайды, сондықтан ол қатардан шет не мүлде шықпай қалуы мүмкін. 7-тістер артының қызыл иегі мен шырышты қабығы өте қалың болады. Сондықтан ақыл тіс шығуына бөгет болады. Сонымен қоса ақыл тістің кедергімен шығу себебі, оның үлкен, ірі болуынан. Клиникада өте жиі кездесетін жағдайдың бірі – ақыл тістің қисық, көлденең орналасуы, әрине, бұндай тіс қиналып, кешігіп шығады. Егер ақыл тістің шығуы кешіксе, бірақ өз орнында дұрыс тұрса, онда ол тістің тездеп шығуына жағдай жасау керек. Ол үшін қызыл иекті кесуге болады. Онда бұл тіс толық жарып шығады, қабыну процесі тоқтайды. Ақыл тіс жарғанда бас не жақ аздап сыздап ауырса, не шырышты қабық қабынып іріңдесе, ондай тісті алып тастап, орнын емдеу керек. Себебі, жедел перикоранарит созылмалы түріне өтеді де, қабыну процесі қоршаған жұмсақ тіндер мен сүйекке жайылады. Перикоранарит – ақыл тістің кешігіп жаруында жиі кездесетін қабыну процесі. Алдымен ақыл тісітң үстіндегі шырышты қабық қызарып ісінеді. Науқастың дене қызуы көтеріліп, басы ауырады, тәбеті нашарлайды. Жақ асты лимфа түйіндері үлкейеді. Жұтынғанда, аузын ашқанда ауыру сезімі күшейеді. Сондықтан науқас тез арада дәрігерге көрінуі қажет.
Сөздік
даму – развиваться жайылу - распространяться
ең шеткі – самый крайний лимфа түйіндері – лимфатические узлы
шамасында – приблизительно толық – полностью
қатайған – затверделый шет – край
көлденең – поперек кесіп алу – иссечение
қиналу – мучиться кесу – резать
кешігу – запоздать кальцийлену – кальцийнировать
кедергі – препятствие
1 – тапсырма Мәтін бойынша төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
Ақыл тістің шығуы неге басқа тістерден ерекше?
Ақыл тіс қай кезде шығады?
Ол кезде қандай процесс жүреді?
Ақыл тістің шығуына тағы нелер бөгет болады?
Ақыл тісті қай кезде алып тастау керек?
Перикоранарит деген не?
Бұл аурудың қандай белгілері бар?
Егер ақыл тістің шығуы кешіксе, бірақ өз орнында дұрыс тұрса, не істеу керек?
Достарыңызбен бөлісу: |