1. Физиология пәні, басқа ғылымдармен байланысы, медицинадағы маңызы
Қоздырғыш тіндердің физиологиялық қасиеттері
жүктеу/скачать 69.68 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қозғыш тіндерге
- Қозғыш ұлпа жасушалары үш түрлі күйде болуы мүмкін.
| 18.Қоздырғыш тіндердің физиологиялық қасиеттері.
Қозғыш тіндердің физиологиясы организмнің, оның құрамдас бөліктерінің және сыртқы ортаның белсенді факторларының өзара әрекеттесуінің негізгі заңдылығын зерттейді.Тірі организмде тіндерді «қозғыш», «қозбайтын» деп 2 топқа бөледі. Қозғыш тіндерге жүйке,бұлшықеттер,сөл бөлетін бездер жатады. Қозбайтын тіндер қатарына дәнекер тін,шеміршек,эпителий тіндерін жатқызуға болады. Қозғыш тін тітіркенсе,оған жауап ретінде қозу пайд.болады, ол дегеніміз тыныштық қалпынан жұмыс істеу қалпына түседі де,оның белсенді болуы жоғарылайды.Қозғыштық қозатын тканьдердің ең ерекше физиологиялық қасиеті.Қозғыш тіндердің 2-ші физ.қасиеті қозуды өткізу. Ет тіндері үшін 3-ші қасиет- жиырылу, ал без тіндері қозу салдарынан сөл бөледі.Қозғыш тіндердің физ. қасиетін зерттеу үшін жүйке ет препараты қолд. Қозғыш тіндер - бұл тітіркендіргіштің әсеріне жылдам жауап беру үшін арнайы бейімделген жүйке тіндері, без ұлпалары және бұлшықет тіндері. Адам мен жануарлар жарық, дыбыс, иіс, тартылыс күштерінің әрекеті, механикалық қысым, өзгермелі температура және сыртқы немесе ішкі ортадан келетін басқа да сигналдар таралатын жерде өмір сүреді. Әркім өз тәжірибесінен бұл сигналдарды (тітіркендіргіштер деп те аталады) бірден қабылдап қана қоймай, оларға жауап бере алатынымызды біледі. Бұл қабылдауды жүйке тінінің құрылымдары жүзеге асырады, ал қабылданатын сигналдарға жауап беру формаларының бірі бұлшықет тіндері жүзеге асыратын қозғалыс реакциялары болып табылады. Әртүрлі тітіркендіргіштердің әрекетіне сигналдар мен жауаптарды қабылдауды қамтамасыз ететін дененің ең маңызды маманданған тіндері дәстүрлі түрде қозғыш тіндер деп аталатын жүйке және бұлшықет тіндері болып табылады. Алайда бұлшықет жасушалары мен нейрондарда оларда қозғыш реакциясы болады. Мидағы нейрондарға қарағанда шамамен 10 есе көп нейроглия жасушаларының қозғыштығы жоқ. Қозғыш ұлпа жасушалары үш түрлі күйде болуы мүмкін. Бұл жағдайда физиологиялық тыныштық жағдайындағы жасушалар белсенді қозу немесе тежелу күйлеріне өте алады және керісінше болуы да мүмкін. Қозу күйіндегі жасушалар тежелу күйіне, ал тежелу күйінен қозу күйіне өтуі мүмкін. Әртүрлі жасушалардың немесе тіндердің бір күйден екінші күйге өту жылдамдығы айтарлықтай өзгереді. Осылайша, жұлынның нейрондары тыныштық күйінен қозу күйіне секундына 200-ден 300-ге дейін, ал интеркалярлық нейрондар 1000 есеге дейін жылжи алады. жүктеу/скачать 69.68 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|