Қазақ тілінен мәтіндер жинағЫ (техникалық мамандықтарға арналған)
жүктеу/скачать 0.74 Mb. Pdf көрінісі
|
|
БАЙЛАНЫС Байланыс – 1) әртүрлі техникалық құралдар арқылы ақпа- рат беру және қабылдау; 2) почта, телефон, телеграф, радио, т.б. хабарын таратуды қамтамасыз ететін халық шаруашылығының бір саласы. Ерте кезде хабар жаяу жүргінші немесе салт атты кісі арқылы ауызша, сондай-ақ от, дабыл, қада, белгі арқылы жеткізілген. Қоғамдағы өзгерістер мен дамуға, техникалық же- тістіктерге орай байланыс құралдары жетіле түсті. ХVІІІ ға- сырдың аяғында оптикалық телеграф пайда болды. ХІХ ғасырда сым бойымен тез хабар бере алатын телеграф аппараттары шық- ты. 1837 жылы – сызық пен нүкте (код) арқылы тұтас сөздерді бере алатын Морзе аппаратын, 1876 жылы – телефон, 1895 жылы радиобайланыс құралы ойлап табылды. Техника құрал-жабдықтарының сипатына қарай байланыс почта және электрлік байланыс болып бөлінеді. Почта байла- нысы арқылы хат, газет, журнал, бандероль т.б. жеткізіп беру және ақша аудару қызметтері атқарылады. Бүгінде почта кор- респонденцияларын іріктеудің автоматтандырылған жүйелері қолданылады. Электрлік байланыс құрылымы бойынша сым ар- 21 қылы және радиотолқын арқылы таралатын байланыс болып, ал ақпарат түрі бойынша телефон, телеграф, фототелеграф, телеви- зия т.б. болып бірнеше түрге бөлінеді. Телеграф аппараттары бағанадағы сым, жер асты кабелі, радиорелелік желілер арқылы жалғасады. Телеграф техникасының жетілдірілген түрі – факси- мильді байланыс (фототелеграфия). Онымен газет беттерінің кө- шірмесі, фотография, сурет, қолжазба, сызба, сондай-ақ байла- ныстың басқа түрімен қабылданбайтын құжаттар беріледі. Теле- фон байланысы: халықаралық, қалааралық және жергілікті бо- лып бөлінеді. Қалааралық телефон-телеграф байланысы, көбіне- се, симметриялық және коаксиальдық кабельдерден тұратын ма- гистралдық желілер арқылы жүргізіледі. Жергілікті жердегі (қа- ладағы) телефон байланысы автоматты телефон стансылары (АТС) арқылы жұмыс істейді. Онда бір абонентті екінші або- нентке стансыдағы автомат-аспаптар жалғайды. Қалааралық байланыс телеграф, фототелеграф, телевизия және радиорелелік желілері арқылы да беріледі. Радиобайланыс қазіргі заманда өте кең тараған. жүктеу/скачать 0.74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|