Бала іс-әрекетін ұйымдастырудағы эмоционалды ой-өрістің
жүктеу/скачать 96.61 Kb.
|
| Эмоционалды ой-өрісі ұғымының теориялық мәні
Эмоционалдық ой-өрістің анықтамалары. Дж. Мэйер мен П. Сэловейдің (1994) негізделген эмоционалды ой- өрісі теориясының принциптері. Эмоционалды ой-өрістің төрт компонентті моделі және оның жалпы ой-өрісі пен даралықпен байланысы. Психологияда ХХ ғасырдың басынан бастап дәстүрлі жалпы ой-өрісііге қарағанда психиканың әлеуметтік-эмоционалды саласымен байланысты қабілеттерді іздеу жүргізілді. Кэррол Изард: «Ғылыми және танымал әдебиеттерде әлеуметтік және эмоционалды саладағы қабілеттерге арналған көптеген жұмыс пайда бола бастады, бірнеше жаңа фактілер алынды және жаңа теориялық өңдеулер жасалды, осы саладағы төңкеріс туралы айтуға толық болады». Соңғы жылдары әлеуметтік және эмоционалды салалардағы қабілеттерге арналған ғылыми және ғылыми-танымал әдебиеттерде көптеген жұмыстар пайда бола бастады, осыған байланысты эмоционалды ой-өрісі феномені зерттеушілердің үлкен тобының қызығушылығының орталығы болды. Бұл термин алғаш рет 1985 жылы В. Пейннің докторлық диссертациясында енгізілді. 1990 жылы екі америкалық зерттеуші Дж. Мэйер (Нью Гэмпшир университеті) мен П. Сэловейдің (Йел университеті) жұмыстары жарияланды, онда ЭО тұжырымдамасы сипатталды. Сонымен қатар эмоцияларды анықтау және түсіну мәселесін психологтер ғана емес, басқа ғылымдардың мамандары – эволюциялық биологтер, психиатрлар, программистер және т.б. зерттеді, олар адамның осы зерттеу саласындағы көптеген қабілетін анықтады. Адамның эмоцияларын идентификациялау (анықтау) және түсіну мәселесін зерттеу кезінде әртүрлі оқылудан аулақ болу үшін америкалық психологтер П.Сэловей мен Дж. Мэйер 1990 жылы осы қабілеттер унитарлық түсінікті – «эмоционалды ой-өрісін» құруды ұсынды. Эмоционалды ой-өрісі ұғымының теориялық мәнін ғалымдардың төмендегі кестедегі берілген анықтамаларынан байқауымызға болады (1-кесте). кесте. Эмоционалдық ой-өрістің анықтамалары
жүктеу/скачать 96.61 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|