Аяпбергенова гульсум сагындыковна
жүктеу/скачать 4.5 Mb.
|
| Екінші шарт – болашақ бастауыш сынып мұғалімдерінің арнайы құзыреттілігін қалыптастыру үдерісіндегі жобалар әдісін жүзеге асыру процесін ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету, оқу жоспарында оқылатын пәндердің мүмкіндіктерін пайдаланумен сипатталатын осы үдерістің мазмұнына бағдарлануды көздейді. Ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету ғылыми нәтижелерді білім беру субъектілерінің қызметінде практикалық қолдануға дейін жеткізудің ұйымдастырушылық-педагогикалық және әдістемелік тетіктерін іздеу және әзірлеу процесі ретінде айқындалады. Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін арнайы құзыреттілікті жобалар әдісі негізінде қалыптастырудың оқу процесінің мазмұнды жағы негізгі оқулықтар, оқу-әдістемелік құралдар, әдістемелік ұсынымдар, материалдық-техникалық жағдайлар кешенін қамтиды. Бұл үшін бірінші кезекте жоба әдісі негізінде болашақ бастауыш сынып мұғалімдерінің арнайы құзыреттілігін қалыптастыру процесін ғылыми-әдістемелік қамтамасыз етуді жүзеге асыру ерекшеліктерін ескере отырып, теория мен практикаларды интеграциялаудың құрылымын, мазмұнын және басым механизмін айқын анықтау қажеттілігі туындайды. Болашақ білім беру бакалаврларының арнайы құзыретін қалыптастыру мазмұнын анықтау мақсатында жобалар әдісі негізінде білім беру практикасында қолданылатын оқу жоспарларына (базалық (БП), кәсіптендіру (КП), білім беру бағдарламаларына, «Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі» мамандығы бойынша оқулықтар мен оқу құралдарына және талдау жүргізілді.
5В010200 – «Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі» мамандығы бойынша білім беру бағдарламасының оқу жоспарында базалық пәндердің міндетті компонентіне 20 кредит, яғни 900 сағат, таңдау компонентіне 49 кредит, яғни –2058 сағат; кәсіптік пәндердің міндетті компонентіне – 32 кредит, яғни 1440 сағат; таңдау компонентіне – 27 кредит, яғни 1215 сағат; кәсіптік практикаға оқытудың қосымша түрлері циклінде-кемінде 6 кредит, яғни 190 сағат бөлінген. Біз, ең алдымен, 5В010200 – Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі мамандығы бойынша оқу жоспарына базалық пәндер циклінің (БП) міндетті компонентіне енгізілген пәндер тізбесін зерделей отырып, «Бастауыш мектептегі тәрбие жұмысының теориясы мен әдістемесі» және «математиканы оқыту әдістемесі», «жаратылыстану пәнін оқыту әдістемесі», «дүниетану пәнін оқыту әдістемесі», жобаларын жүзеге асыру негізінде болашақ бастауыш сынып мұғалімдерінің арнайы құзыреттілігін қалыптастыру мәселесінің қойылуына талдау жасадық. «Бастауыш мектептегі тәрбие жұмысының теориясы мен әдістемесі» пәнінің мақсаты (3 кредит – 135 сағат) болашақ мұғалімдерді тәрбиелеудің теориялық және әдістемелік негіздерін әзірлеу; шығармашылық потенциалын, өздігінен білім алу қажеттілігін дамыту, жас мамандардың кәсіби-педагогикалық мәдениеті мен адамгершілік ұстанымдарын қалыптастыру [194]. Оқу жоспарында кіші мектеп оқушыларын тәрбиелеудің теориясы мен әдістемесі мәселелерін шешуге студенттердің кәсіби қызығушылығын жандандыру; теориялық және практикалық білім жүйесімен қаруландыру; психологиялық-педагогикалық құбылыстар мен процестердің мәнін түсінуге ықпал ететін пәнаралық және интеграцияланған білімді өзектендіру көзделеді; педагогикалық технологияларды қолдану негізінде білім беру процесін ұйымдастыру, кәсіби, сондай-ақ психологиялық-педагогикалық міндеттерді шешудің әртүрлі жолдарын диагностикалауды дамытуға ықпал ететін педагогикалық құбылыстарды сипаттау және интерпретациялау; бастауыш сынып оқушыларының тәрбие процесін ұйымдастыруда болашақ педагогтың зерттеу мәдениетін қалыптастыру; кәсіби өзін-өзі тану және өзін-өзі тәрбиелеу қабілеттерін дамыту. Осы пән бойынша психологиялық-педагогикалық, технологиялық және арнайы әдістемелік білімді меңгеру спектрін кеңейтуге, сондай-ақ практикалық іскерлікті арнайы құзыреттерді қалыптастыруды жобалауға, семинарлар тақырыптарын іске асыру барысында жобалар әдістерінің негізінде арнайы құзыреттерді қалыптастыру бойынша жобаларды әзірлеуге болады. «Бастауыш мектептегі сынып жетекшісінің қызметі», «Тəрбие жұмысын ұйымдастырудың əдістері»; тақырып бойынша студенттердің өзіндік жұмысы (СӨЖ). «Мұғалім-тәрбиеші, сынып жетекшісі», «жеке тұлғаға бағытталған тәрбие», «балаларды тәрбиелеуде жеті, білім беру және мәдени мекемелердің өзара іс-қимылы». Одан әрі Е.А. Букетов атындағы Қарағанды университеті (ҚарУ), Павлодар педагогикалық университеті (ППУ) жұмыс оқу бағдарламаларын тәжірибелік-эксперименттік жұмыс базасы ретінде анықталған талдау нәтижесінде циклді таңдау бойынша компонентке бөлінген кредиттер есебінен қосымша мүмкіндіктер іздестірілді (КП): «Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі», «Дүниетану пәнін оқыту әдістемесі», «Жаратылыстану «пәнін оқыту әдістемесі», «Математиканы оқыту әдістемесі». «Математиканы оқыту әдістемесі» курсының мақсаты студенттерде кіші жастағы мектеп оқушыларына математиканы оқыту барысында туындайтын оқу-тәрбиелік міндеттерді кәсіби деңгейде шешу үшін қажет болатын құзырлылықпен қаруландыру болып табылады. «Математиканы оқыту әдістемесі» курсының мазмұндық және әрекеттік мәні бірқатар педагогикалық пәндермен байланысты болады. Пәнге 5 кредит бөлінген. Пән 5 семестр бойы 15 аптада оқытылады. Пәннің жалпы көрсеткіші 150 сағат, оның 60 сағаты аудиториялық сабаққа және 15 сағаты студенттің өздік жұмысына, СОӨЖ – 60, аралық бақылау 15 сағатқа арналған. Аудиториялық сағаттың сабақ түрлері күнтізбелік жоспарда көрсетілген. «Бастауыш сыныптарда математиканы оқыту әдістемесі» пәнінің мазмұнын талдау барысында біз ОСӨЖ бөлімінде берілген тақырыпты оқып үйрену мүмкіндігін қарастырдық. «Мектепалды даярлық тобы мен орта деңгейдегі математиканы оқыту бойынша балалардың білім, білік, дағдыларына және құзыреттілігіне қойылатын бағдарламалық талаптарды талдау», «Сандар мен өлшемдер» мазмұндық желілеріне логикалық-дидактикалық талдау жасау», сондай-ақ СӨЖ бөлімінде берілген. «Математиканы оқыту нәтижелерін бақылау және диагностикалау түрлері», «дидактикалық ойындар мен көрнекі материалдарды жобалар әдісі негізінде таңдау». 5В010200 – Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университеті, Павлодар педагогикалық университеті типтік оқу жоспарында белгіленген таңдау компонентіндегі оқу жүктемесіне сәйкес жоғары оқу орнының модульдік білім беру бағдарламасының жоспары бойынша жоғарғы оқу орнының жұмыс оқу жоспарына «Бастауыш мектепте дүниетануды оқыту әдістемесі» және «Бастауыш мектепте жаратылыстану пәнін оқыту әдістемесі» курстары жоспарланған. Бастауыш мектепте «Дүниетану пәнін оқыту әдістемесі» оқу пәні мамандарды дайындау жүйесіндегі ең маңызды пән болып табылады. Маңызды ақпараттар оқушылардың зерттеушілік іскерліктері мен дағдыларын әлемнің қазіргі жаратылыстану-ғылыми бейнесі, табиғи құбылыстар, фауна, флора, өсімдіктер мен жануарлардың алуан түрлілігі туралы дамыту қызықты және қызықты болады. Біздер болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін арнайы құзыреттіліктерін жобалар әдісі негізінде қалыптастыруға дайындауда математиканы оқыту әдістемесі пәнінің мазмұнына талдау жасау барысында бағдарламаның ОСӨЖ және СӨЖ бөлімінде берілген бірнеше тақырыпшалардың болашақ бастауыш сынып мұғалімдерінің арнайы құзыреттілігін жобалар әдісі негізінде қалыптастыруға бағыттай аламыз. Бастауыш мектепте «Жаратылыстануды оқыту әдістемесі негіздері» пәні жалпы орта білім негізінде 5В010200 – «Бастауышта оқыту педагогикасы мен әдістемесі» мамандығына оқитын студенттерде 4-семестрде жүргізіледі. Пәнді зерделеу үшін 4 кредит 120 сағат (оның ішінде: 45 сағ. – дәріс, 15 сағ. – практикалық сабақ, 45 сағаты студенттің өздік жұмысына, 15 сағ. – СОӨЖаралық бақылау 15сағ арналған) қарастырылған. Оқу пәнінің мақсаты: экологиялық мағлұматтарды пайдалана отырып өсімдіктер мен жануарлар әлемінің әр алуандығымен таныстыру, өсімдіктер, жанауарлар мен қоршаған орта арасындағы өзара байланысты көрсету, өсімдіктер мен жануарлар мүшелерінде жүретін процестерді зерттеу, олардың маңызын көрсету, сонымен қатар өсімдіктер мен жануарлар ресурстарын үнемді пайдалану және қорғау қажеттілігі жайында ескерту. Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерінің арнайы құзыреттіліктерін жобалар әдісі негізінде қалыптастыруда ҚР Білім және ғылым министрінің 29.09.2018 №521 «Кәсіптік практиканы ұйымдастыру мен өткізу қағидаларын және практика базалары ретінде ұйымдарды айқындау қағидаларын бекіту туралы» ҚР білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 29 қаңтардағы №107 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы бұйрығына сәйкес ұйымдастырылатын педагогикалық практиканың мән-маңызын ерекше атап өтуге тиіспіз [195]. 5В010200 – Бастауыш оқытудың педагогикасы және әдістемесі мамандығы бойынша типтік оқу жоспарына енген «Педагогикалық практика» (2 курс, 1 апта), «Педагогикалық практика» (3 курс, 2 апта ), «Өндірістік практика» (4 курс, 12 апта), іспеттес практикадан өту барысында болашақ бастауыш сынып мұғалімдерінің педагогикалық тәжірибесінде бұған дейінгі алған теориялық білімдерін іс жүзінде қаншалықты қолдана алулары көрініс береді. Сонымен, практика негізінде студенттердің арнайы құзыреттіліктерін жобалар әдісі негізінде қалыптастырудың қажеттілігін түсінуін үшін оларға педагогикалық-психологиялық, арнайы әдістемелік білімдерінің жиынтығымен қамтамасыз ету, іскерлік пен дағдыларды меңгертуге және арнайы құзыреттіліктерін жобалар әдісі негізінде қалыптастыруға даярлығының нәтижелерін талдай білу мүмкіндіктерін арттыру көзделеді. Сондықтан болашақ бастауыш сынып мұғалімдерінің арнайы құзыреттілігін жобалар әдісі негізінде қалыптастыру бойынша оқу және оқудан тыс сабақтарды жоспарлау және өткізу дағдыларын қалыптастыруға мүмкіндік беретін теориялық білімдерін, біліктері мен дағдыларын тереңдету мен бекіту, оқу-тәрбие үрдісінде және практикада қолдануға үйрету, озық тәжірибені зерделеу және тұжырымдауға үйретуге әдістемелік ұсыныстар жасау керек деп санаймыз. жүктеу/скачать 4.5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|