Әжинияз атындағы Нӛкис мәмлекетлик педагогикалық институты
жүктеу/скачать 4.15 Mb. Pdf көрінісі
|
| Әдебиятлар
1. Бетгер Е.К. Дневник А.И. Бутакова, как материал для его биографии и для истории изучения Аральского бассейна // Дисс. канд. ист. наук. – Ташкент. 1942. 2. «Дневные записки плавания А.И. Бутакова на шхуре «Константин» для исследование Аралского моря в 1848-1849 гг». // Подготовка к печати Е.К. Бетгера. - Ташкент, 1953. 3. Лунин Б.В. История Узбекистана в источниках Узбекистана в сообщениях путешественников и ученых (20-80-е годы XIX в.). –Ташкент. Фан, 1990. 4. Бутаков А.И. Эпизод из современной истории Средней Азий /Отечественные записки. –СПб., 1865. ноябрь//Туркестанский сборник. Том.5. 5. Бутаков А.И. Несколько страниц из историй Хивы. Туря-Суфи управления Кунградом // Туркестанский сборник. Том. 52. A ǴARTIWSHILIQ HÁM DINIY Ken‟peyillik- QÁWIPSIZLIK HÁM TURAQLILIQ TIYKARI M.Atamuratova NMPI Milliy ideya, ruwxıylıq tiykarları hám huqiq tálimi kafedrası Hár qanday mámlekette jámiyettiń qáwipsizligi hám turaqlılı ǵın támiyinlewde a ǵartıwshılıq hám ken‘peyillik ideyaları úlken áhmiyetke iye. 83 Házirgi waqıtta ayırım mápdar kúshler terror túsinigin tınıshlıq hám insan su‘yiwshilik dini bol ǵan islam dini menen teń qoyıp, zorlıqtı tek islamǵa baylanıstırıw arqalı, 1,6 milliyardliq dúnya musılmanlar ǵa degen unamsız keypiyattı qáliplestiriwge háreket etpekte. Bul dúnyanıń túrli regionlarında etno- konfessiyonalliq qarama-qarsılıqlarlardıń kelip shı ǵıwına sebep bolmaqta. Terrorizmdi tek islam dini menen emes, al xristiyanlıq, yahudiylik sıyaqlı dinler menen de baylanıstırıw múmkin emes. Sebebi, barlıq ilahıy diniy táliymatlar tiykarında insandı ulı ǵlaw, oǵan múnásip húrmet -izzet kórsetiw ideyaları jatadı. Ózbekstan Respublikası Prezidenti SH.Mirziyoyev BMSH Bas Assambleyasıniń 72-sessiyasında sóylegen tariyxıy bayanatında usı máselege ayrıqsha dıqqat awdarıp: ―Biz muqaddes dinimizdi ázeliy qadriyatlarımız sipatında qadirleymiz. Biz muqaddes dinimizdi zorlıq hám qan tógiw menen bir qatar ǵa qoyatu ǵınlardı qaralaymız hám olar menen hesh qashan kelisimge kelmeymiz. Islam dini bizlerdi jaqsılıqqa hám tınıshlıqqa, insaniy páziyletlerdi asırap abaylaw ǵa shaqıradı‖, – dep atap ótken edi. Ózbekstan Respublikası Prezidenti SH.Mirziyoyev BMSH Bas Assambleyasıniń 72-sessiyasında sóylegen tariyxıy bayanatında «A ǵartıwshılıq hám diniy ken‘peyillik» rezolyuciyasın qabıl qılıw usınısı menen shıqtı. Rezolyuciyaniń maqseti - bárshe ushın bilim alıw imkaniyatın jaratıw, sawatsızlıqtı saplastırıwdan ibarat edi. Bunday ádalatlı jantasıw dúnya jámiyetshiligi tárepinen dodalawlar ǵa sebep boldı. BMSH Qáwipsizlik Keńesiniń 2017-jıl 21-dekabrdegi 2396-sanlı rezolyuciyasında: ―Terrorizm, zorlıqlı ekstremizm hesh bir din, millet hám civilizaciya menen baylanıslı emes hám olar menen baylanıslı halda túsindirilmewi kerek‖, dep belgilengen. BMSH tárepinen 2018-jil 12-dekabr kúni «A ǵartıwshılıq hám diniy ken‘peyillik» rezolyuciyasi qabıl qılındı hám bul dúnyanıń jetekshi mámleketleri hám xalıq aralıq shólkemleri tárepinen qollap quwatlandı. Ózbekstannıń baslaması menen qabıl qılın ǵan bul rezolyuciyanıń tınıshlıqtı saqlaw, diniy bawır keńlikti támiyinlewdegi áhmiyetin tómendegilerde kórsek boladı: Birinshiden, rezolyuciya Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń diniy – a ǵartıwshılıq tarawdaǵı usınısları tek xalqımız tárepinen emes, al dúnya jámiyetshiligi tárepinen de qollap quwatlan ǵanin kórsetedi. Ekinshiden, «A ǵartıwshılıq hám diniy ken‘peyillik» rezolyuciyasi dúnya jámiyetshiligin qáweterge salip atır ǵan terrorizm, ekstremizm, zorlıq sıyaqlı búgingi kúnniń áhmiyetli mashqalalarınıń sheshimi sıpatında ilim-pán, ózgelerge ádalatlı, keńpeyillik jantasıw hám tınıshlıq súyer siyasatin úgit-násiyatlaydı. Úshinshiden, usı hújjettiń tiykar ǵı maqseti-bársheniń bilim aliw huquqın támiyinlew, sawatsızlıq hám nadanlıqqa qarsı gúresiwge járdem beriwden ibarat. Tórtinshiden, bul rezolyuciya jámiyette salamat ruwxiy ortalıqtı támiyinlewdiń ahmiyetli shárti sıpatında diniy isenimleri hár qıylı bol ǵan adamlar ortasında óz ara húrmet, bir-birin túsiniw, qadiriyatların qollap-quwatlaw, olardıń kemsitiliwine jol qoymawdı ilgeri súredi. 84 Diniy keńpeyillik Ózbekstannıń kóp jıllıq tariyxıy tájiriybesinde túrli isenim wákilleriniń tınısh-tatıw ómir súriwi, mámleket hám jámiyettiń tınıshlı ǵı, rawajlanıwınıń tiykar ǵı faktorlarınıń biri bolǵanlıǵın dáliyillegen. Juwmaqlap aytqanda, Ózbekstan gárezsizliktiń dáslepki kúnlerinen baslap-aq mámlekette diniy ken‘peyillik, milletler aralıq tatiwliq sıyaqlı ideyalardı tarqatiw, xalqımızdı hám dúnya jámiyetshiligin usı maqset jolında birlestiriwdi óz aldına maqset etip qoydı hám onıń huquqıy tiykarların jaratıwda ahmiyetli qádemler tasladı. жүктеу/скачать 4.15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|