Сыныптағы тәрбие жүйесінің компоненттері:
Жеке даралық-топтық;
Құндылық-маңыздылық бағдарлау;
Функционалды-қызметтік (іс-әрекеттік);
Қоршаған ортаға бейімделуі;
Диагностикалық-талдаушылық.
Сыныптағы тәрбие жүйесінің моделінің бағыттары:
Білімділік. Оқу-тәрбие үрдісінің біртұтастылығы
Өркениет. Саяси, құқықтық тәрбие беру, қызықты кездесулер, оқушылардың өзін-өзі басқаруы.
Өнер. Шығармашылық-эстетикалық тәрбие бағдарламалары.
Бабалар жолымен. Тарихи-қоғамдық тәрбие арқылы тарихи сана-сезімді қалыптастыру.
Салауатты өмір салты. Дене, валеологиялық, жыныстық, экологиялық тәрбие бағдарламалары.
Тағлымы. Педагогикалық кеңес, ұстаздар сағаты, әдістемелік семинарлар, конференциялар, кездесулер, педагогикалық консилиум, диагностикалық зерттеу ортасы, т.б.
Елім-жерім. Патриоттық, экологиялық тәрбие беру бағдары.
Отбасы. Ата-аналар конференциялары, жиналыстар, кездесулер, халықтық педагогикалық бағдарламасын қолдану жолдары.
Сыныптағы тәрбие жүйесін сипаттау үлгісі:
Сынып, оның аталуы, мектеп типі, құрылған жылы, оқушылар саны, ер бала мен қыз балалар саны.
Сынып жетекшісі, оның аты-жөні, білім деңгейі, педагогикалық стажы, сыныппен жұмыс істеу тәжірибесі, біліктілігі, қызығушылығы, құндылық бағдары, педагогикалық шеберлігі.
Сыныптың тәрбие жүйесі негізделген құндылық бағдары мен идеялары:
Тәрбие жүйесінің мақсаты, оның сынып ұжымына қажеті, мектеп мақсатымен үндестігі, ата-аналардың мақсатқа талап қоюын ескеруі, бұрынғы тәрбиелік іс-әрекеттерге талдау жасап, бірізділікті ескеруі, сынып жетекшісі мен оқушылардың жақын, орта және алыс перспективаларды қоя білуі;
Сыныптың маңызды құндылықтарын айқындай білуі;
Сынып жетекшісінің басшылыққа алған идеяларын сынып ұжымын құрастыруда алған ережелерін белгілеу;
Сынып ұжымының оқушы моделі.
Сынып ұжымы, оның дамы деңгейі, ерекшеліктері:
- Ата-аналары, олардың сынып өміріне белсене қатысуы;
- Педагогтардың сыныпқа деген ықпалы.
5. Тәрбие үрдісі, оның сыныптағы мазмұны мен қатынас жасау әрекеттері, қарым-қатынасы:
- Сыныптың даралығын қалыптастырудағы негізгі іс-әрекет (ключевые дела);
- Тәрбиелік іс-әрекеттердің жан-жақтылығы;
- Оқу-танымдық іс-әрекеттер, олардың ерекшеліктері мен мазмұны, оқу пәндері, оқыту формалары мен әдістері, сыныптан тыс іс-әрекеттермен байланысы;
Жүйеленген тәрбие үрдісінің формалары (тәрбие ортасы, кешендер, әлеуметтік-педагогикалық жобалар, тақырыптық бағдарламалар);
Қарым-қатынас, оның тәрбие жүйесіндегі рөлі мен орны, ерекшелігі;
Ұжымдық қатынас стилі, өзіндік басқару сипаты, ұжымдық қатынастың өзгешелігі, әр баланың ұжымдағы орны, өзінің мұқтаждықтарын қамтамасыз етуге үйлесімді шарттарының болуы;
Сынып жетекшісінің сыныпта тәрбие жүйесін дамыту және басқару әрекеттері, стилі, формалары, жеке дара қатынас орнату шеберлігі;
Сыныпта әр оқушының «МЕН-тұжырымының» қалыптастыру бағыттарын педагогикалық негізінде қалыптастыра білу.
6. Сынып ұжымының өмірлік ортасының ішкі және сыртқы жағдайлары:
- Оқу кабинеті, сыныптың өмір сүретін орны;
- Басқа сыныптармен қатынасы, достық, үйлесімді бәсекелестік қарым-қатынасы.
- Сынып ұжымының әлеуметтік ортамен өзара байланыс жасау жолдары.
7. Сыныптың мектептегі мәртебесі, беделі, өзіндік дәстүрлері, басқа ұжымдардан айырмашылығы, өзгешелігі;
8. Сыныптық тәрбие жүйесін дамытудағы қиыншылықтары, жаңашылдығы.
Достарыңызбен бөлісу: |