Лекция Философияның пайда болуы және дамуы- 4сағат. 1-2 апта
жүктеу/скачать 3.51 Mb. Pdf көрінісі
|
| толқындарымен бояйды. Олай болса, философия өзін тудырған мифологиядан толығынан
бөліне алмайды. Философия мен көркемөнердің бір-біріне жақындығын, бір-біріне өтіп жатқанын айқын көрсететін , нәрсе - тарихтағы ұлы тұлғалардың шығармалары. Оған Платонның “Диалогтарын нақыл сөздерін, Ницшенің афоризмдерін, Камюдің эсселерін жатқызуға болады, өйткені, олардың философиялық мазмұны көркем сөзбен берілген. Ал Абайдың өлеңдері мен Әуезовтың романдарында Достоевский, Толстой сияқты орыстың ғұлама жазушыларының шығармаларында терең философиялық сыр жатыр, (dіalogos - грек сөзі, екі адамның айтысы. Essentіa - мән, латын сөзі, -қысқаша жазылған көркем терең мазмұнды шығарма). Философияның тағы бір ғажап жағы - оның өз бойына мистикалық транцендентік қасиеттерді сіңіруі (mystіkos - грек сөзі, -құпия; transcendere – аттап өту, - латын сөзі). Дүниені транцеденттік жолмен игерудің керектігі - оның тұңғиықтығында, шексіздігінде, құпия әлі ашылмаған сырларында. Екінші жағынан алып қарағанда, адамның ,- өзінің де жан-дүниесі, ішкі рухани өмірі де шексіз терең.“Өзіңді тани біл деген көне заманнан бері келе жатқан қағида әрқашанда мазмұнды болмақ. Сонымен, ішке және сыртқа қарай транцеденттеулік бір-бірін толықтырып, адамның қол астындағы болмысты, жиналған тәжрибені аттап өтіп, Дүниенің ең терең жақтарын мистикалық сезіммен қамтуында, адамның осы шексіз Дүниенің ажырамас тамшысы ретінде сезінуінде жатыр. Транценденттеу дегеніміз- ақыл-ойдың шеңберінен аттап өтіп, Дүниенің танылмайтын алғашқы негіздерін, өмір сүріп жатқан болмыстың құпиясын іштей сезіну, өз болмысыңның Дүниенің терең жатқан сырымен біртұтастығын сезінуде. Бұл жағынан алғанда, философия діни сезімге жақындап, кейбір кезде діни философияға айналып кетуі мүмкін . Философиялық білімді тек қана Дүние мен танымның ең жалпы заңдылықтарына, универсалияларына теңеуге болмайды (unіversalіs - латын сөзі, -жалпы ұғым). Өйткені, көне заманда бұл пәнге берілген аттың өзі - философия (phіleo – грек сөзі, -сүю, sophіa – даналық) оның практикалық, өмірге лайықтылық жағын көрсетеді. Шығыс пен Батыстағы философия бастауындағы тұлғаларды (қытайдағы Кон-Фу-Цзы, Лао-Цзы, гректердің , парсы елінің Заратустрасын алсақ , олар, негізінен алғанда, адам “Жеті данасы бұл тіршілікте қалай өмір сүруі керек , қандай құндылықтарды сыйлауы керек, жақсылық пен зұлымдық, сұлулық пен түрсіздік дегеніміз не, адам өмірінің мән-мағнасы неде?,- деген сұрақтарды қойып, соларға жауап беруге тырысқан. Шынында да, даналық дегеніміздің өзі білімділік пен тепе-тең емес. Оның өзегі – адам өмірінің мән-мағнасын анықтайтын мыңдаған жылдардағы жиналған өмір тәжрибесі мен жүктеу/скачать 3.51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|