Microsoft Word Хабаршы№2 2011(2)
Абай институтының хабаршысы. № 2(8) 2011
жүктеу/скачать 4.03 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Абай институтының хабаршысы. № 2(8) 2011 33 Соған байланысты «Абай жолы» рома- нының «Қайтқанда», «Өрде», «Тайғақта» деген тарауларынан ым-ишараты бар мысалдар жинақталып, оның 130-ға жуығы талдау ныса- нына алынды жəне орыс тіліндегі аудармасы да терілді. Соған сəйкес классификация жаса- лынды. Ол келесі түрлерге бөлінеді: 1)орыс тілінде баламасы (эквиваленті) жоқ ым-ишараттар; 2)стилистикалық жəне толыққанды мағыналық қызметіндегі ым-ишараттар; 3)мүлдем аударылмаған ым-ишараттар; 4)калька əдісімен жасалған ым-ишараттар; 5)теңестіру (компенсация) жолымен жасалған ым-ишараттар. I. Орыс тілінде баламасы жоқ ым- ишараттар Бұл ым-ишараттарға тоқталатын болсақ, олар тек қазақ халқына тəн, қазақ болмысын (менталитет), салт-дəстүрін, мəдениетін, тари- хын, т.б. танытатын ым-ишараттар тобы болып табылады. Соған мысалдар арқылы көз жеткізсек: - Бəрəкалла, бəрəкалла.. бирахматика я архамəр-рахимин, деп отырып, Абайға қол жайып бата берген-ді [2, 25.]. - Аллах милосердный и всемилостивый да пошлет блага свои и щедрой милостью своею да наградит его, торжественно произнес мулла и, подняв ладони, благословил Абая [3, 42]. Қол жаю Алақаны жоғары қаратыла ашылған қолды кеуде тұста ұстау [4, 85.]. Бұл Құран оқып болған кезде жасайтын ишарат. Құран Ислам дінінің негізі. Исламда дұға-тілек ету Құранда көрсетілген. Орыс халқында мұндай ырым-дəстүрлер кездеспейтіні белгілі. Орыс халқы дұға-тілекті қолдың саусақтарын маңдайына жəне екі иығы- на тигізу ишараты арқылы жүзеге асыратыны белгілі. Міне, келесі мысалдар да соның дəлелі бола алады. - Айналдым, қарашығым, қоңыр қозым! – деп алып, - Аямайды, аямайды ол! – деп келіп, жүктеу/скачать 4.03 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|