Мұнай газ өндіру саласындағы өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптар Кіріспе

1) АЖЖ сәйкес ГМСК және АА жою кезінде тәжірибелік әрекеттер бойынша персоналды нұсқаулықтан өткізу;

2) геофизикалық және бұрғылау қондырғысының аумағында жұмыс істейтін ұйымдардың персоналын нұсқаулықтан өткізу;

3) ұңғыманы қымтау және ГМСК жою үшін бұрғылау қондырғысының, сағалық және тастамаға қарсы жабдықтың, құралдың және саймандардың жағдайын тексеру;

4) газдалуды бақылау құралдарын, ГМСК тікелей және жанама белгілерін ерте анықтау жүйелерін, дем алу органдарын жеке қорғаныс құралдарын және персоналды ұжымдық қорғау құралдарын тексеру;

5) апатқа қарсы, атқымаға қарсы және өртке қарсы қорғаныс құралдарын, персоналды эвакуациялау маршрутын тексеру;

6) ұйымның техникалық басшысымен бекітілген кесте бойынша оқу жаттығуларын жүргізу;

7) объектінің өнімдік қабатты аршуға дайындығын, бұрғылау ерітіндісінің, тазалау, газсыздандыру және өңдеу құралдарының көлемі мен көрсеткіштерінің сәйкестігін бағалау;

418. Бұрғылау бағанасымен апаттың алдын алу мақсатында:

бұрғылау құбырларының бағаналарының дірілін төмендету бойынша шаралар қолдану, ол мақсаттар үшін қашау асты амортизаторларды немесе өзге әдістерді қолдану;

бұрғылау бағанасының астын өзгертілген жинақпен алғашқы ұнтақтау кезінде (ББАЖ) бұрғылау құбырының бағанасының қатуы және жаңа оқпанды бұрғылауға қарсы алдын ала шараларды қолдана отырып, оқпанды өңдеу;

ұңғыма оқпанын, бұрғылау құбырларының бағанын, жынысты бұзатын құралды, жабдықты және бақылау-өлшеу құралдарын дайындағаннан кейін бұрғылау режимін өзгертуді жүргізу;

механикалық каротаж көрсеткіштері және БӨҚжА көрсеткіштері бойынша қашауды көтеру кезеңін анықтау;

ББАЖ реттеу үшін әр түрлі диаметрдегі және ұзындықтағы УБТ қолданылады;

қашауға белгіленген жүктемемен, қашауға оның салмағының 75 % беру есебінен УБТ ұзындығын анықтау.

419. Газ мұнай су көрінулерінің немесе ашық атқыма белгілері анықталған жағдайда технологиялық регламентке сәйкес журналға жазыла отырып, көрсеткіштерін тіркеу жүргізіледі.

420. Ағынды шақырғаннан кейін газ, мұнай қысымымен қабаттардың мүмкін болатын үзілу аралықтарында, жөндеу-оқшаулау жұмыстарын жүргізу кезінде өнімдік емес қабаттардың аралығында обсадты бағаналарды перфорациялауға жол берілмейді.

421. Газ мұнай су көрінулері болған кезде бұрғылау ерітіндісін сіңіру болған ұңғымадан бұрғылау бағанын көтеруге ұңғыманы сағасына дейін бұрғылау ерітіндісімен толтырғаннан және төгілу болмаған кезде жол беріледі.

422. Ванналарды (мұнай, су, қышқыл) орнату және шығару кезінде сағадағы бұрғылау ерітіндісінің деңгейі және ГМСК белгілері үнемі бақыланады, апатты жою кезінде деңгейін төмендетуге жол берілмейді.

423. Гидростаттық қысымды қабаттан төмендету үшін бұрғылау бағанын ажырату бойынша жұмыстарды қымталған құбырдан тыс кеңістікпен және бұрғылау құбырларында орнатылған шар кранымен, қауіпсіздік шараларын жасау және жүзеге асырумен жүргізу.

424. Жару құрылғыларын қолданумен қысылған бұрғылау құралын босату бойынша жұмыстар (торпеда, детонациялау баулары) жұмысты ұйымдастыру жоспары бойынша жүргізіледі.

425. Апаттық құралды ұңғымаға түсіру алдында мөлшерін, рұқсат етілген жүктемелерін және техникалық көрсеткіштерін көрсете отырып, жинақтау мүсіні дайындалады.

426. Басқышты цементтеудің, біріктіру құрылғыларының, кері қақпақтардың, бағыттаушы тығындардың және цементті стақандардың муфталарының ішкі бөлшектерін бұрғылау үшін обсадты бағаналарда қатты қадалық қойғыштармен немесе забой фрезерлі жақтық арматурасыз, айналатын шаржылы қашауды қолдану. Осы мақсаттар үшін пик тәрізді және лопасты қашауларды қолдауға жол берілмейді.

427. Ұстау құралын түсіргенге дейін ұңғымада қалған заттың немесе құбырдың жоғарғы бөлігінің болу тереңдігі анықталады.

428. Ұстау құралын түсіру кезінде бұрғылау құбырларының барлық құлыпты құрамалары машина немесе механикаландырылған кілттермен бекітіледі. Ұстау құралын апат аралығының тереңдігіне жеткізу бір мезетте жуумен жүргізіледі.

429. Ұстау жұмыстарының кезінде метчикті, қоңырауды және өзге ұқсас ұстау құралдарын ұңғымада қалған бұрғылау бағанасының бөлігімен бекіту жетекші құбырды қолдаумен ротор арқылы жүргізіледі. Бұрғылау ерітіндісінің айналымын қалпына келтіргенге дейін ұстау құралын соңына дейін бекітуге жол берілмейді.

430. Ұстау жұмыстары кезінде төгілу және шығарынды түрінде көрінулер мүмкін ұңғымаларда түсіру кезінде бұрғылау құбырларының ұзындығы превентор плашкаларында бұрғылау құбыры, ал роторда – жетекші құбыр болатындай етіп таңдалады.

431. Бұрғылау ерітіндісін жартылай сіңіру кезінде және айналма толық жоғалған кезде толтырғыштарды қолданумен, тығындама жұмыстарды жүргізумен сіңіру аймағы үшін шаралар, қиындықтар аралығын бекіту жүргізіледі.

Сіңіруді жою мүмкін болмаған жағдайда бұдан әрі жұмыстар ұйымның техникалық басшысының нұсқауы бойынша жүргізіледі.

432. Бұрғылау құралын жаншудың алдын алу мақсатында бұрғылау ерітіндісіне жоғарғы майлау қабілеті бар заттардың қоспалары қолданылады.

433. ГМСК байланысты қауіпті жағдайлардың алдын алу үшін, сағаны қымтау бойынша жобада және технологиялық регламентте ұңғымаға флюид қабаттарының түсуінің рұқсат етілген көлемі анықталады.

434. Ұңғымада қалдырылған болат арқанды немесе шегенді сымды шығару кезінде ұңғымаға ұстау құралын оның тұрып қалуын болдырмайтын шектеусіз түсіруге жол берілмейді.

435. Сол жақ бұрандасымен құбырлардың техникалық сипаттамалары және диаметрі ұңғыма оқпанында өтпеліні, апатты жою кезінде рұқсат етілген жағдайлардан және жүктемеден анықталады. Превентор плашкалары сол жақ бұрандасымен құбырлардың диаметріне сәйкес немесе сағаны қымтау үшін ауыстырғышымен және шар кранымен бұрғылау құбыры қолданылады.

436. Бұрғылау ерітіндісі, қабатты флюидтің шығарындысы және АА кезінде персоналды эвакуациялау арқылы жұмыс жетекшісінің бақылауымен АЖЖ сәйкес әрекеттер орындалады, сағаны қымтау, құлақтандыру, объект аумағында және қауіпті аймақта жабдықты тоқтату жүргізіледі.

437. Қымтау кезінде сағаның жағдайына, қысымға, барақ иттің пайда болу мүмкіндігіне тұрақты бақылау орнатылады. Рұқсат етілген қысымнан асқан, сағаның саңылаулануы, грифондар анықталған кезде жетекшісінің нұсқауы бойынша қысымды тоқтату үшін әкетулерді ашу жүргізіледі және ГМСК, АА жою бойынша АЖЖ, технологиялық регламентке сәйкес әрекеттер орындалады.

438. Бұрғылау ерітіндісін сіңіруді жою алдында оқшаулау жұмыстарының технологиясын таңдау мақсатында сіңіретін деңгейжиектің көрсеткіштерін анықтау үшін (сіңіру коэффициентін, сүзу сипатын) гидродинамикалық зерттеулер жүргізіледі.

439. Сымды, ұңғыма сайманын немесе жүкті жаншумен байланысты апаттар объект басшысымен келісу бойынша геофизикалық жұмыстар жетекшісінің тікелей қатысуымен және АЖЖ сәйкес бұрғылау немесе жұмыс бригадасының жұмысшыларының қатысуымен жойылады.

Апатты жою үшін тартылған персонал үшін жұмыс жетекшілері қосымша нұсқаулық өткізеді және қауіпті факторлардың әсер етуіне жол бермей тұрақты бақылау жүзеге асырады.

440. Жаншудан босату кезінде сымға жүктеме дайындаушының құжаттамасында көрсетілген, шекті үзілу жүктемесінен 50 % көп жол берілмейді.

Сымды, құралдарды, ТҚЖ, РЗ және ИСК көздерін босату және алу апаттық техникалық құралдарын қолданумен, АЖЖ көрсетілген, әдістермен жүргізіледі.

441. Жаншуды сымды ажырату әдісімен жою мүмкін болмаған жағдайда акт жасалады және бұдан әрі жұмыстар технологиялық регламентке және АЖЖ сәйкес, белгіленген тәртіпте бекітілген және келісілген қосымша жоспар бойынша жүргізіледі.

442. Бұрғылау және ұстау құралының жинақтауын өзгерту жоспарда және сызбада көрсете отырып, апаттық жұмыстар нәтижелерін ескере отырып жүргізіледі.

443. Ұңғымада сымды қалдырған жағдайда технологиялық регламентпен және АЖЖ көрсетілген, алу бойынша әдістерді қолданғанға дейін оған бұрғылау жүргізу ұсынылмайды.

Ұңғымадан сымды, құралды, аппаратты, жүкті шығару үшін сымның және АЖА, ИСК, РЗ геофизикалық құбырлардың құрылымына сәйкес келетін ұстау құралы қолданылады.

Ұстау құралы техникалық куәлігі және пайдалану бойынша құралы бар геофизикалық және бұрғылау ұйымын білдіреді.

АЖА, ИСК және РЗ үшін техникалық қирау және қоршаған ортаға әсер етудің алдын алу қамтамасыз етіледі.

Сымды алу кезінде обсадты бағананы зақымдауды болдырмау қарастырылады.

444. Ұңғымадан шығарылған, корпусының зақымдануы салдарынан құрастыру мен босатуға жатпайтын АЖА пайдалану құжаттамасымен және Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2007 жылғы 19 қыркүйектегі № 141 бұйрығымен бекітілген Жару жұмыстары кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарымен қарастырылған жағдайларды сақтау отырып, қауіпсіз жерде жойылады.

Ұңғымада қалдырылған заряд қосымша зарядты үзумен жойылады.

445. ГМСК белгілері анықталған жағдайда ұңғыма сағасы қымталады, сым арнайы құрылғымен үзіледі.

446. РЗ, ИСК көздері бар апатты жою кезінде журналға тіркеле отырып, ұңғыма құбырын, жуатын сұйықты және қоршаған ортаны тұрақты дозиметрлік бақылау жүргізіледі.

448. Жұмыс жоспарына сәйкес зерттеу жабдығының және аппаратураның техникалық жағдайын тексеру, беріктік қорын есепке ала отырып зерттеу кезінде шекті қысымға сағада орнатқанға дейін және кейін лубрикаторды тығыздау жүргізіледі, ұңғымаға зерттеу жүргізіледі.

449. Күкіртсутегі және қауіпті факторлары бар ұңғымаларды зерттеу жобада немесе технологиялық регламентте көрсетілген, қауіпсіздік шараларын орындағаннан, сәйкес рұқсат алғаннан кейін жүргізіледі.

450. Ұңғымалардың жұмыс режимін бақылау және байқау үшін өңдірілетін өнімнің үлгілерін қауіпсіз алуға, ұңғымаға тереңдіктегі құралдарды түсіруге, қабатты флюидті, сағадағы және забойдағы қысымды, ұңғымадағы динамикалық деңгейді және өзге көрсеткіштерді өлшеуге және тіркеуге мүмкіндік беретін, бақылау-өлшеу құралдары және құрылғылары орнатылады.

451. Үлгілерді қауіпсіз алу, дебитті өлшеу және өзге көрсеткіштердің техникалық құралдарымен жабдықталмаған ұңғымаларға зерттеу жүргізуге жол берілмейді.

452. Бақылау-өлшеу құралдары және құрылғылары технологиялық көрсеткіштерін зерттеу үшін дайындаушының техникалық құжаттамасының талаптарына сәйкес метрологиялық тексеруден және калибрлеуден өтеді.

454. Ұңғымада жұмыс жүргізу кезінде геофизикалық техника жақсы көрініс, дыбыстық және жарық белгілері, зертхана, көтергіш және ұңғыма сағасы арасындағы байланыс қамтамасыз етілетіндей ертіп орнатылады.

455. Геофизикалық зерттеулер жүргізу кезінде сымның қозғалысына және құралдардың көрсеткішіне бақылау жүзеге асырылады.

Геофизикалық зерттеулер кезінде объектіге және жұмыстар жүргізу аймағына режимдік кіру орнатылады, сымның қозғалысына және құралдардың көрсеткішіне тұрақты бақылау жасау жүзеге асырылады.

456. Аппаратураны көтеру және түсіру жылдамдығы жоспарда көрсетіледі және қауіпті аралықтарда азына дейін шектеледі.

457. Ұңғымалық құбырдың ұңғыма сағасына жақындауы туралы ескерту үшін сымға ескерту белгілері қойылады.

458. Ұңғымаларды қабаттардың құбыр сынағыштарымен (бұдан әрі - ҚҚС) зерттеу ұңғыманы салу жобасына, жұмысты ұйымдастыру жоспарына және АҚҚ келісілген сызбаға сәйкес, ашқаннан кейін дереу жүргізіледі.

459. Жалпы басшылықты жұмысты ұйымдастыру жоспарында көрсетілген, бұрғылау ұйымының өкілі жүзеге асырады. ҚҚС ұңғымасын зерттеу үрдісінің технологиялық талаптарының сақталуын геофизикалық ұйымның өкілі – жұмыс жетекшісі қамтамасыз етеді.

460. Тапсырыс беруші келесіні қамтамасыз етеді:

ұңғыманы, бұрғылау құралын, бұрғылау және тастамаға қарсы жабдықтың, сағалық ұшты және оның превенторлық қондырғының манифольдымен байлануын, бұрғылау сорғыларының дайындығын және ағынды бақылау мүмкіндігін;

бұрғылау бригадасымен ұңғымадағы сынау жабдығымен барлық жұмыстардың орындалуын;

мердігердің өкілдерімен бірлесе отырып алынған нәтижелерді жедел талдаудың орындалуын.

461. Мердігер келесіні қамтамасыз етеді:

көлемді сынау технологиясын таңдауды және ҚҚС элементтерін жинақтауды;

ұңғыманы сынау үшін техникалық құралдарды (сынау құралы, БӨҚжА, жоғарғы құбырды байлау үшін апаттық кранмен сағалық ұшты, жабдықты тасымалдау үшін көлік);

сынау бойынша жұмыс жетекшісінің тікелей қатысуымен ҚҚС ұңғымасын зерттеу бойынша жұмыстарды техникалық бақылау және басшылық ету;

сапасын бағалауды және ҚҚС ұңғымасын зерттеу нәтижелерін жедел талдауды және зерттеу объектісі бойынша алдын ала қорытындыны беру;

ҚҚС мәліметтерін өңдеуді және белгіленген мерзімде объект бойынша соңғы қорытындыны беруді.

462. ҚҚС ұңғымаларына зерттеулер жүргізу үшін тапсырыс беруші мердігермен бірлесе отырып жұмысты ұйымдастыру жоспарын жасайды, онда келесі анықталады:

1) сынамалар жүргізу технологиясы;

2) ҚҚС типі және жинақталуы;

3) забой штуцерінің диаметрі;

4) пакердегі қысымның жоспарланатын өзгерісі;

5) ұңғымадағы бұрғылау ерітіндісінің деңгейі, толтыру және айналдыру үшін тығыздығы мен көрсеткіштері;

6) сағаны байлау (жоғарғы құбырдың) және тастамаға қарсы жабдықтың типі;

7) ағынды күтудің жол берілген қауіпсіз ұзақтығы жоспармен анықталады, жұмыс жетекшісінің нұсқауы бойынша, нақты геологиялық-техникалық жағдайларды ескере отырып түзетіледі;

8) сынау айналымының саны, құрамы және ұзақтығы;

9) құралдың ҚҚС-пен ажырауы, пакерді шешу кезіндегі ілмектегі шекті рұқсат етілген жүктеме.

463. Зерттеулер жүргізу технологиясы геологиялық-техникалық жағдайлар, зерттеу мақсаты мен міндеті ескеріле отырып таңдалады, соның ішінде:

стандартты технология ұңғыма забойында объектіні сынауды объектіні үстінен пакермен оқшаулаумен оны бұрғылаумен ашқаннан кейін дереу немесе ұңғыма забойына жинақтауды тіреумен қысымның өзгеруі кезінде сынауды қарастырады, сынаулар екі айналымды режимде шекті мүмкін болатын қысыммен толтыру сұйығын немесе қабатты флюидті шығармастан бетіне шығармастан жүргізіледі;

күрделі технологиялық жағдайларда апаттар мен қиындықтарды болдырмайтын технология қолданылады;

ҚҚС түсіру-көтеру кезінде ұңғыманы шаю жағдайлары;

апаттық атқыма қауіптілігі аса жоғары объектіні сынау кезінде (ҚЖҚҚ жоғары өнімдік газ және газ конденсатты қабаттарды), күкіртсутегінің жоғары құрамы бар қабаттарды және төзімділігі төмен қабаттарды сынау кезінде, қозғалудың жоғары кернеуімен бұрғылау ерітіндісімен толтырылған ұңғымаларды сынау кезінде;

селективті сынамалар геологиялық-техникалық жағдайлар және қауіпсіздікті қамтамасыз ету ескеріле отырып жүргізіледі;

қысым көлемі қабатты қысымның шегі, бұрғылау ерітіндісінің тығыздығы бойынша анықталады және жоспарда көрсетіледі;

қабатты флюидті бетіне шығарумен объектіні сынау технологиясы газ- немесе мұнаймен қоректендірілген қабаттың өнеркәсіптік өнімділігін бағалау үшін ҚҚС қайта түсіру кезінде қолданылады;

жалпы жағдайларда сынамалардың стандартты технологиясын қолдану. Стандартты еместі ұңғымадағы қиындықтар кезінде немесе қосымша тапсырмаларды шешу үшін қолдану.

464. ҚҚС жүргізуге тапсырыс ҚҚС түрін, оның жинақталуын, пакерді тығыздау көлемін таңдау және объектіні сынау технологиясының негізгі сипаттамаларын анықтау үшін қажетті ақпаратты қамтиды.

465. Пакерді тығыздау диаметрі қалыпты жағдайларда К=Dскв/Dпак және К= 1,08..1.10 пакерлеу коэффициенті бойынша ұңғыма оқпанының жағдайына байланысты анықталады.

466. Мұнай газ көрінулердің алдын алу және жою үшін пакерді шешкеннен кейін жоспарлау кезеңінде немесе ҚҚС түсіру алдында қабатты флюидпен сынау аралығында ерітіндіні толығымен алмастыру жағдайына байланысты қабатқа қысымға қарсы есептеледі.

467. Қабатты флюидті бетіне шығарумен ұңғыманы сынау кезінде:

бұрғылау құбырларының бағанасын сынау кезінде пайда болатын артық ішкі және сыртқы қысымға есептеу;

бұрғылау бағанасын қымталуға тексеру;

бұрғылау бағанасын күтілетін қысымға тығыздалған, шар кранымен және ұшымен жабдықтау;

шарнирді құрамаларда металл құбырлармен бұрғылау сорғыларының және превенторлы қондырғының манифольдымен сағаны байлауды жүргізу;

бұрғылау сорғыларымен ұңғымаға ерітіндіні тікелей және кері айдау мүмкіндігін қамтамасыз ету;

АҚҚ-мен сағаны орау сызбасын келісу;

Манифольдпен бірге құбырлардың бағанының 4-5 м тік ауысуын қамтамасыз ету үшін ұңғыма сағасын жабдықтау.

468. Мүмкін болатын қиындықтардың алдын алу үшін жоспарда шаралар және АЖЖ бойынша әрекеттер қарастырылады.

469. Ұңғыманы бекіткеннен кейін геофизикалық зерттеулер және технологиялық операциялар оларды салу жобаларға сәйкес жүргізіледі.

470. Ұңғыманың техникалық жағдайын зерттеу бойынша геофизикалық зерттеулердің жоспары ұңғымаларды бекіту сапасын, құбырдан тыс кеңістікте цементті тасты орналастыру тығыздығы мен сипатын, цементті жүзік пен обсадты бағана, ұңғыма қабырғалары арасында үзілістердің, тесіктердің болуы немесе болмауын, өзге ақауларды анықтауды қарастырады.

471. Сағада ТҚ болмаған жағдайда ұңғымаларда АЖЖ жүргізуге жол берілмейді (техникалық жағдайын тексеру және тығыздау актісімен).

472. Ату немесе жару аппараттарын (бұдан әрі - АЖА) түсіру алдында ұңғыманы забойдағы қысымды өлшеумен үлгілеу керек. Үлгі диаметрі және салмағы АЖА диаметрі мен салмағына сәйкес.

473. Аралық тереңдігін және қазу сапасын тексеру үшін бақылау аппаратурасымен зерттеулер жүргізіледі.

474. Игеру және ұңғыманы жұмыс режиміне шығару кезіндегі геофизикалық зерттеулер сағада лубрикаторлар орнатылған кезде жүргізіледі.

475. Геофизикалық зерттеулер жүргізу кезінде бұрғылау бригадасымен жұмыстар жүргізуге объект басшысының бақылауымен геофизикалық жұмыстар жетекшісімен келісу бойынша жол беріледі.

476. Геофизикалық жұмыстар алдында ұңғыма қауіпсіз жұмыс жүргізуді және геофизикалық зерттеулердің талап етілетін кешенін жүргізу үшін қажетті уақыт көлемінде ұңғыманың барлық оқпаны бойынша геофизикалық жұмыстардың кедергісіз өтуін қамтамасыз ету үшін дайындалады.

477. Цементті ерітіндіні көтеру биіктігін өлшегенге дейін обсадты бағананың артына электр өлшегішпен бұрғылау бағанасын ұңғымаға түсіруге және оны толтыруға жол берілмейді.

478. Цементтеу сапасын бақылау бойынша жұмыстар жүргізу кезеңі жоспарда көрсетіледі.

479. Геофизикалық жұмыстар жүргізу кезінде:

ротор блок-балансты орнатқанға дейін жұмыстарды аяқтаған уақытқа дейін бекітіледі;

ілінетін блок-балансты бекіту дайындаушының құжаттамасына, технологиялық регламентке сәйкес жүргізіледі.

480. Сымның зақымдануы, түсіру және көтеру режимі бұзылған жағдайда АЖЖ ескеріле отырып, жұмыс жетекшісінің нұсқауы бойынша әрекеттер орындалады.

481. Тереңдік аспаптары мен аппаратураны түсіру мен көтеру лубрикаторда орнатылған превенторда жүргізіледі.

493. Геофизикалық құралды зерттеулер аралығына дейін немесе забойға дейін түсіру мүмкін болмаған кезде қосалқы түсіру технологиясын қолданумен бұрғылау құралы арқылы зерттеулер жүргізуге жол беріледі.

497. Құралдарды (құрылғыларды) тығыздау, түсіру және көтеру кезінде жұмысшылар қауіпсіз аймаққа шығарылады.

498. Лубрикаторды превентормен сынау ұңғыманы 5 минуттан кем емес қысу кезінде шекті қысымға тығыздаумен, сағада тоқтатылғанға дейін және кейін жүргізіледі. Пруверлі және үрлейтін желілер технологиялық регламентке сәйкес тығыздалады.

499. Зақымданған сымдарды қолдануға жол берілмейді.

500. Белсенді заттар болған жағдайда коррозия ингибиторымен өңдеу жүргізіледі.

501. Ұңғымалардың жұмыс режимін бақылау және байқау үшін өнделетін өнімнің үлгілерін қауіпсіз алуды, ұңғымаға тереңдегі құралдарды түсіруді, сағадағы және забойдағы қабатты флюидтің, қысымның артығын өлшеу және тіркеу, ұңғымадағы динамикалық деңгей жағдайы және технологиялық көрсеткіштердің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін бақылау-өлшеу құралдары және құрылғылары орнатылады.

502. Үлгіні қауіпсіз алу, артығын және көрсеткіштерін өлшеудің техникалық құралдарымен жабдықталмаған ұңғымаларды зерттеуге жол берілмейді.

503. Пруверлі желіге ұңғыманы зерттеу кезінде диафрагма жағынан келуге жол берілмейді.

504. Эхолотты қолдауға жеке электр қосынды, жермен жанастыру, диэлектрлі қорғаныс құралдары болған жағдайда жол беріледі.

505. Эхолоттың оқ құрылғысы соққысы бар оқсалғыш және ұңғымаға қосуға арналған тесік арасында орналасқан қорғаныс торымен қамтамасыз етіледі.

506. Бөлмеде эхолот оғын зарядтау кезінде шылым шегуге, ашық отты пайдалануға және өндірістік үрдісті орындамайтын жұмысшылардың болуына жол берілмейді.

507. Газды кешенді дайындау қондырғыларына қосылған ұңғымалар ауада газды қолданбастан және жақпастан бақылау сепараторын қолданумен зерттеледі.

508. Сұйық өнімді жою мүмкін болмаған кезде барлау және пайдалану ұңғымаларын зерттеуге жол берілмейді.

509. Жолдар мен коммуникацияларда, 250 м кем қашықтықта сынау кезінде желдің бағыты мен күшіне байланысты өтуге, шылым шегуге және отты қолдануға тиым салатын ескерту белгілері және орындар орнатылады.

510. Ұңғыманы үрлеу және өлшеу жүргізу кезінде бұрғылау қондырғысының қозғалтқышы және қауіпті аймақта болатын автокөліктер, арнайы техника, қазандықтар өшіріледі.

511. Құбыр ысырмасын ашу алдында ысырманың жанында болатындардан басқа жұмысшылар ұңғыма сағасынан, пруверлі және үрлеу желісінен қауіпсіз қашықтыққа әкетіледі.

512. Геофизикалық құралдарды, перфораторларды және аппаратураны түсіру және көтеруге арналған жабдық техникалық құрылғылармен жабдықталады:

ілетін және бағыттайтын блоктармен, тежегіш құрылғылармен, сымды ұстау және кесуге арналған құралдармен;

сымды түсіру-көтеру тереңдігін, жылжу және созу жылдамдығын көзбен шолып бақылау құралдарымен;

электр оқшаулау жабындысымен сымға арналған құрама құрылғыларымен;

автоматтандырылған сым төсегішпен.

513. Геофизикалық жабдықты (зертханалар, көтергіштер), автокөлік қозғалтқышынан шығыр әкелгішімен ұңғыманы зерттеу қондырғысын ұңғыма сағасынан 25 м кем емес қашықтықта орналастырады.

514. Құрал ұштарының құрылымы құралдарды жетілдірілген сым ұштарына қосуды және кешенді және аралас көп көрсеткішті аппаратураның жинағын жинауды қамтамасыз етеді.

Сымды ұшта ұстау құралымен ұстауды қамтамасыз ететін құрылым бар.

Құралды бекіту беріктігі сымның үзілу жүктемесінен төмен.

524. Ату-жару жұмыстарын жүргізу кезінде (бұдан әрі - АЖЖ) электр жарылудың қорғалмаған жүйелерімен және одақтасу құрылғыларынсыз жару оқтарын қолдануға жол берілмейді.

Құрама сымдары және газ әуе желісі тіректерде қорғаныс құралдарында орнатылады.

537. Объект басшысы, бұрғылаушы бұрғылаудың жобалық технологиялық режимінен және шаятын сұйықтың физикалық-химиялық құрамынан ауытқулар туралы ГТЗ станциясының басшысына хабар береді. Газды шеген шаятын сұйықтың химиялық құрамы және көмірсутегілердің құрамы ескеріле отырып жүргізіледі.

538. ГТЗ станциясының басшысы зерттеулер жағдайы және нәтижелері туралы объект басшысын, бұрғылаушыны хабардар етеді және ауытқулар көрсеткіштерін және инциденттер мен апаттық жағдайлардың пайда болу мүмкіндігін журналға тіркейді.

23 - тарау. Ұңғымаларды қабаттардың құбыр

сынағыштарымен зерттеу
539. Ұңғымаларды қабаттардың құбыр сынағыштарымен зерттеу (бұдан әрі - ҚҚС) зерттеу ұңғыманы салу жобасына және зерттеулерді қолдануды және аралықтарын негіздейтін ГТЗ нақтыланған мәліметтеріне сәйкес объектіні ашқаннан кейін жүргізіледі.

540. ҚҚС-пен жұмыс жүргізу акт жасау арқылы бұрғылау қондырғысының жағдайы тексерілгеннен және персоналға нұсқаулық жүргізілгеннен кейін, бекітілген және келісілген жұмысты ұйымдастыру жоспарына сәйкес жүргізіледі.

Зерттеулерді орындау үшін жұмыс жетекшісі тағайындалады. ҚҚС қолдану жоспарда ескеріледі. Жоғары қабатты қысыммен немесе күкіртсутегі бар қауіпті объектілерді зерттеу кезінде АҚҚ өкілдері тартылады.

Жұмысты ұйымдастыру жоспарында зерттеулер жүргізу технологиясы; ҚҚС жинақталуы; забой штуцерінің диаметрі; пакердегі қысымның жоспарланатын өзгеруі; гидростаттық қысымдар; шаятын сұйықтың көлемі және көрсеткіштері; сынау кезеңдігі; бұрғылау бағанасының қозғалысы кезіндегі жүктеме; ГМСК және ашық атқыманың алдын алу үшін қабатты флюидпен шаятын сұйықты толығымен алмастыру жағдайынан қабатқа кері қысым есебі көрсетіледі.

541. Қабатты қысымның ағынына сынау үшін жұмысты ұйымдастыру жоспарында қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша шаралар қарастырылады және орындалады:

жоғары газ факторы және күкіртсутегі бар ұңғымалар үшін АҚҚ-мен ҚҚС қолданумен сағаны жабдықтау жинағын және сызбасын, зерттеулер жоспарын келісу;

тастамаға қарсы жабдығымен обсадты бағананы тығыздау;

ұңғыманы сынау және басу, пакерді шешу кезінде динамикалық жүктемеге, шекті артық сыртқы және ішкі қысымға бұрғылау құбырларының беріктігі мен қымталуын және ҚҚС жинақталуын тексеру;

бұрғылау бағанасын шар кранымен, кері қақпақпен, сағалық ұшпен жабдықтау, жұмысты ұйымдастыру жоспарында көрсетілген қысымға тығыздау;

бұрғылау сорғыларының манифольдымен және превенторлы қондырғының лақтыратын желісімен сағаны жабдықтауды жүргізу;

ұңғымаға шаятын сұйықтың тікелей және кері құйылу мүмкіндігін қамтамасыз ету;

ұңғыма сағасын ротордан жинақтау элементтерімен бұрғылау бағанасын көтеру кезінде сағалық ұшта апаттық ысырманы және шар кранын жедел жабу үшін жұмыс алаңымен жабдықтау;

бұрғылауда қабатты флюидті ыдысқа саңылаусыз әкетуді қамтамасыз ету;

жұмыс аймағының ауасының газдалуын, ЖҚҚ, ДО ЖҚҚ, ҰҚҚ қолдануды, өрт құралының дайындығын қамтамасыз ету;

бұрғылау қондырғысын, ТҚЖ, ҚҚС жинағын тығыздау және тексеру нәтижелері бойынша ұңғыманың дайындық актісі жасалады.

542. Ұңғымаларда сағаны превенторлы қондырғымен жабдықтаусыз жұмыстар жүргізуге жол берілмейді.