Оқулық Алматы, 012 ƏӨж ббк ə Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»

аллювийлі топырақ, шалғындық топырақтар

жүктеу/скачать 7.14 Mb.

Pdf көрінісі

бет	216/263
Дата	26.02.2024
өлшемі	7.14 Mb.
	#493176
түрі	Оқулық

1 ... 212 213 214 215 216 217 218 219 ... 263

httprmebrk.kzbilimabilmajinova-jalpy-jertanu.pdf

Биосфераны қорғау проблемалары .
Адам жəне биосфера

аллювийлі топырақ, шалғындық топырақтар, ал жерасты суының
деңгейі жоғары жерлерде батпақты топырақ түрлері таралады.
Шөл жəне шөлейт зоналарында тұзды топырақтар – сор жəне
сортаң алаңқайларды көптеп кездестіруге болады.
7.4. Биосфераны қорғау проблемалары. Қорғауға алынатын
аумақтар
Биосфераны қорғау проблемалары. Адамзаттың саналы қоғамы
қалыптаса бастаған кезден бастап, адам мен табиғат арасындағы
неғұрлым тиімді қарым-қатынасты қалыптастыру мəселесі қолға
алынып келеді. Əсіресе, мұндай шаралар ХХ ғасырдан бастап жос-
парлы түрде, барлық елдер деңгейінде тұрақты жүргізіліп келеді.
1948 жылы табиғат пен табиғат ресурстарын қорғаудың
Халықаралық одағы құрылды. 1971 жылы ЮНЕСКО «Адам жəне
биосфера» бағдарламасын қабылдап, оны Жер шарының кез кел-
ген бөлігіндегі табиғи орта мен табиғат ресурстарын адамның
шаруашылық əрекетінен шараларына арнады.
ЮНЕСКО бағдарламалары шегіндегі шаралардың ең маңыздысы
– биосфералық қорықтардың үлесін арттыру. Бүгінгі таңда Жер
шарындағы 70-тен астам елде 300-ге жуық биосфералық қорықтар
құрылып, онда ғылыми-зерттеу жұмыстары кеңінен жүргізілуде.
Соңғы жылдары ЮНЕСКО тарапынан Қазақстан жерінде
биосфералық қорықтар құру мəселелеріне ден қойылуда.

304
Бүгінгі таңда Жер шарының 4 млн км
2
астам жері ерекше қорғау-
ға алынған, оларды қорықтар деп атайды. Қорықтар адам аяғы
баспаған, табиғи ландшафтың эталоны болып саналады. Негізінен
сирек жəне жойылып бара жатқан, “Қызыл кітапқа” енген өсімдіктер
мен жануарларды қорғау шараларын жүргізеді. Қорықтарда адамның
кез келген шаруашылық əрекетіне тиым салынған, тек ғылыми-
зерттеу жұмыстарын жүргізуге ғана рұқсат беріледі.

жүктеу/скачать 7.14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 212 213 214 215 216 217 218 219 ... 263