орналасқан. Ауаны жоғарғы тыныс жолынан өкпеге және одан кері бағытта
өткізетін түтік тәрізді мүшені кеңірдек дейді. Оның қабырғасы ішкі кілегейлі,
ортаңғы шеміршекті және сыртқы сірлі қабаттардан тұрады.
Ортаңғы қабаты
тұйықталмаған, біте жалғаспаған шеміршек сақиналаррынан түзіледі. Кеңірдек
сақиналарының саны мойын ұзындығына байланысты. Жүректің жоғарғы тұсында
кеңірдек екі негізгі бронхыларға ажырап, кеңірдек ашамайын (бифрукациясын) түзеді.
Адам мен жануардардың газ алмасу мүшесі - өкпе, - құрлысы жағынан түтікшелі-
көпіршікті, паренхималы ағза. Ол тыныс жолдарынан және газ алмасу бөлімінен
тұрады. Тыныс жолдорын бронхы (ауа тамыр) тарамы, ал
газ алмасу бөлімін -
көпіршік (альвиола) бөлімі
деп атайды. Бронхы тарамы арқылы ауа тазаланып,
жылынып, дымқылданып, ионддньш, альвеолаларға жеткізіледі.
Альвеола тыныс
жолының тұйықталған соңғы бөлігі. Олардың қабырғасы оралымды мембранаға
бекілген жұқа бір қабат жалпақ эпители торшаларынан түзіледі. Әр альвеола сырт
жағынан тығыз орналасқан капиллярлар торымен қоршалады. Өкпе капиллярлары кең
(диаметрі 40 мкм дейін) және тар (диаметрі 11 мкм) тұзақ торлар құрайды. Кең
тұзақ капиллярларынан. қан толассыз ағады және ол альвеолалар
кеңістігінің көп
мөлшерін қамтиды. Бұл капиллярлар тұзағы бір-бірімен жалғаса келіп
альвиолалық тор түзіледі. Альвеола мен капиллярдың жанасу беткейінің жалпы
қалындығы 0,004 мм сондықтан бұл жерде газдардың алмасуына кедергі болмзйды.
Өкпеде альвеолалар саны орасан көп, сондықтан
өкпенің тыныстық аумағы
өте үлкен. Өкпе алъвеолаларының саны 350 млн жетеді де олардың жалпы беткейі 100-
120 метр квадрат құрайды, демек дене беткейінің мөлшерінен 100 есе артады.
Достарыңызбен бөлісу: