86
6-сурет. Екінші реттік ет шикізаты - субөнімдер
Ет өнеркәсібінің қалдықтары жем алу үшін құнды шикізат болып
табылады. Мал азығы жануарларға қажетті ақуыздың жоғары құрамы мен
толықтығымен ерекшеленеді.
Майы жоғары сиыр сүйектері (мысалы, түтікше) майсыздандыру және
олардан сүйек тағамдық май өндіру ұсынылады.
Ірі қара малдың омыртқа,
кеуде, сегізкөз сүйектерін, ет-сүйек жартылай фабрикаттарын өндіру үшін
қолдану немесе механикалық жете шайқау ұсынылады. Бұл ретте алынатын
сүйек қалдығын тағамдық майды, құрғақ тағамдық сорпаны,
азықтық ұнды
немесе емдік-профилактикалық мақсаттағы тамақ өнімдерін дайындауға
арналған белокты-минералды компонентті өндіруге, ал ет массасын – фарш
өнімдерін өндіруге жіберген жөн.
Ет комбинаттарында алынатын құрамында кератин бар шикізатты
(мүйіз, тұяқ, шаш, қыл, жүн) – ақуыз мал азығын өндіруге арналған шикізат
ресурсы ретінде қарастыру керек. Ет комбинаттарында алынатын құрамында
кератин бар шикізатты өңдеудің негізгі тәсілі (мүйіз, тұяқ, шаш, қыл, жүн)-
түрлі конструкциялы автоклавтарда қысыммен
рого-тұяқты шикізатты
гидротермиялық өңдеу.
Соңғы өнімді құрғақ түрде алу процесі бір аппаратта - вакуумдық
қазандықта немесе екі - тік автоклавта және вакуумдық қазандықта болады.
* Бірінші жағдайда шикізат 0,3...0,4 МПа қысыммен 138 ... 142°С
температурада 4...5 сағат бойы қайнатылады,
содан кейін су құйылады, ал
массаны 3...5 сағат бойы кернеумен кептіреді.
• Екінші жағдайда рого-тұяқты шикізатты алдымен 0,25...0,3 МПа
қысыммен 5...7 сағат қатты бумен өңдейді, содан кейін 30 минут ішінде
0,1...0,12 МПа қысымда қысқа мерзімді стерилдеу жүргізілетін
вакуум
қазандығына тиейді, содан кейін массаны 3...4 сағат бойы кептіреді.
Кептірілген өнім салқындатылғаннан кейін мөлшері 3 мм кем
бөлшектерге ұсақталады, соның нәтижесінде құрамында 68% протеиннен кем,
9% ылғалдан 6% артық емес май бар азықтық қоспа алынады.
Өнімнің шығуы жаңа піскен (сақталмаған) рого-тұяқты шикізат
салмағының 53% - ын құрайды.
Азықтық және биологиялық қасиеттері
бойынша ең құнды және
салыстырмалы арзан қайталама шикізат-сойылатын жануарлардың қаны.
Қанды өнеркәсіптік өңдеу кезінде ол плазма мен нысанды элементтерге
бөлінеді. Қан плазмасы Судан (орта есеппен 90%), ақуызнан (7,5...8%), басқа
органикалық еритін заттардан (1,1%) және органикалық емес қосылыстардан
(0,9%) тұрады. Плазмада ферменттер, биологиялық белсенді аминдер мен
гормондар,
еркін аминқышқылдар, ақуыздардың соңғы ыдырау өнімдері,
сондай-ақ әр түрлі ақуыздар бар, олардың
әрқайсысы өзінің ерекше
функциясын орындайды.
Қан плазмасы ақуыз шикізаты ретінде оның жоғары қоректік
құндылығы, негізгі заттардың қорытылуы және басқа да қасиеттерінің
арқасында тамақ, сүт, ет,
нан пісіру, кондитерлік, сондай-ақ құрама жем
өнеркәсібінде кеңінен қолданылады.
Ет өнеркәсібінің қалдықтары-азық өндіру үшін құнды шикізат. Мал
азығы протеиннің жоғары құрамы мен толықтығымен ерекшеленеді.
Достарыңызбен бөлісу: