138
налды қатынасқа келтіріледі, түрлі ӛлшемдердің эквиваленттері
жасақталады.
Ежелгі ӛлшемдердің негізінде адам денесінің бӛлшектері
алынатын: саусақ, шынтақ (локоть), табан (стопа), бұған түрлі
халықтардағы кӛптеген ӛлшем бірліктердің атаулары дәлел.
Ұзындық ӛлшемі болып қадамдар, белгілі-бір уақытта жүрілген
жолдың
ұзындығы; аудан ӛлшемі жиі уақыт бірлігіндегі жерді
ӛңдеуге кеткен еңбекпен немесе осы ауданды егу үшін қажетті
белгілі-бір егін кӛлемімен анықталатын;
ұнтақ және қатты зат-
тардың ӛлшемі – адам ӛзімен бірге алып кете алатынның саны –
уыс, уысша, құшақ және т.б.
Түрлі халықтар мен елдердің арасындағы үнемі дамып
отырған байланыстардың, әсіресе
сауда қатынастарының нәти-
жесінде, кейбір ӛлшемдер және олардың жүйелері ӛте кең тарал-
ды. Мысалы, Орта теңіз елдерінің ӛлшем жүйелері вавилондық
жүйенің үлкен әсерінен қалыптасты.
Орыс ӛлшемдерінің және ӛлшеу жүйелерінің тарихы біз-
дің елдің тарихи жолының негізгі кезеңдерін кӛрсетті. Осы-
лайша, феодалдық ыдырау кезеңіне түрлі жергілікті ӛлшемдер-
дің алуан-түрлілігі сәйкес келеді; бірыңғай мемлекеттің құрылу
кезеңінде жергілікті ӛлшем бірліктердің біртіндеген унифика-
циясы
орын алады, бүкіл мемлекет үшін жалпы, содан кейін
міндетті ӛлшемдер бекітіледі.
Достарыңызбен бөлісу: