Вяткин Михаил Порфирьевич (1895–1967), кеңес тарихшысы, профессор. 1921 жылы Томск университеттін бітірген. Көшпелі халықтардың тарихы мен Ресейдің экономикалық тарихына арналған іргелі еңбектердің авторы. 1935 жылдан бастап КСРО, Қазақстан мен Қырғызстанның тарихын зерттеумен шұғылданды. 70–тен аса ғылыми еңбектерінің көбі Қазақстан тарихына арналған. 1941 жылы Алматыға қоныс аударды. Бұл жерде ол Қазақ КСР тарихы 1–томының очеркін жазды. 1943–49 жж. Жарық көрген Қазақ КСР тарихының бірнеше тарауының авторы және редакциялық алқа мүшесі болды. Оның басшылығымен "Материалы по истории Казахской ССР" атты екі томдық кітап дайындалып, басылып шықты. Көптеген мұрағат құжаттары ғылыми айналымға кірді. Осы жылдары оның Қазақстанның революцияға дейінгі тарихына арналған "Очерки по истории Казахской ССР с древнейших времен до 1870 г."деп аталатын кітабы жарық көрді. 1948 жылы "Батыр Срым" монографиясы үшін КСРО мемлекеттік сыйлығын алды. Онда ол Сырым Датұлы бастаған қазақ халқының ұлт–азаттық көтерілісіне жан–жақты талдау жасайды. Ол Сырымның қайраткерлігіне жоғары баға берген.
Бекіту сұрақтары:
1. ХХ ғасырдың басында тарихи еңбек жазған қазақ зиялыларын ата?
2. Шәкәрім қажы қазақтану ғылымына қандай үлес қосты?
3.М.–Ж. Көпейұлы қазақ деректануына қандай үлес қосты?
4. А. Байтұрсынұлының тарих ғылымына берген бағасы?
5.Ә. А. Диваевтың қазақ этнографиясына қызығу себептері?
6. Қ.Халидтің қазақ тарихнамасына қосқан үлесі?
5.Тарихшыларға қарсы жүргізілген алғашқы репрессияның себебін түсіндір?
6. Екінші дүние жүзілік соғыс жағдайындағы тарих ғылымы?
Тарихнамалық деректер:
Покровский М.Н. "Русская история с древнейших времен” 5–ти т.), М.: 1915.
Байтұрсынов А. Ақ жол: Өлеңдер мен тәржімелер, Публ. мақалалар және әдеби зерттеу / құраст. Р.Нұрғалиев. – Алматы: Жалын, 1991. 399 бет.
Достарыңызбен бөлісу: |
