Саба›тыЈ та›ырыбы : Халы› ауыз Щдебиеті Саба›тыЈ ма›саты



бет14/14
Дата04.03.2016
өлшемі1.15 Mb.
#39125
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14

Кітаппен ж±мыс: Кітаптан « А“айыныЈ кйп болса » йлеЈін мЩнерлеп, на›ышына келтіре о›иды.

Білімді бекіту: итілген та›ырып›а байланысты бірнеше с±ра›тар ›оямын. ТЇсінбеген с±ра›тарына жауап беремін.

Білімді баалау: О›ушылырдыЈ жауаптарына ,саба››а белсене ›атысып отыр“андарына ›арай білімдері ба“аланады.

®йге тапсырма: А›тамберді жыраудыЈ шы“армаларын о›ып келуге беремін.

КЇні: ПЩні: ›аза› Щдебиеті Сыныбы: 9



Саба›тыЈ та›ырыбы : ®мбетей жырау

СабатыЈ масаты : а) ®мбетей жыраудыЈ еЈбектеріне то›тала отырып, шы“армаларыныЈ идеялы› мазм±нынын талдау,о›ушылар“а ойландыратын сауал бере отырып,пікірін тыЈдау,›орытынды жасау;

Щ) білімділік танымын,шы“армашылы› ›абілетін,тілдік ›орын,ізденістерін арттыру;

б) еЈбексЇйгіштікке,маманды› таЈдай білуге,адамгершілікке,±›ыптылы››а тЩрбиелеу.

СабатыЈ тЇрі : аралас саба›

СабатыЈ Щдісі : с±ра›-жауап,шы“армашылы› іздену

СабатыЈ кйрнекілігі : кітаптар,тірек сызбалар т.б

ПЩнаралыбайланыс : тарих

Саба›тыЈ барысы :

а) °йымдастыру кезеЈі :

О›ушылармен амандасу,тЇгелдеу,о›у ›±ралдарын тексеру.СыныптыЈ тазалы“ына кйЈіл бйлу.О›ушылардыЈ зейінін саба››а аудару.



Щ) ®й тапсырмасын пысытау :

®йге берілген тапсырманы с±раймын.О›ушылар“а бірнеше с±ра›тар ›оямын



б) ЖаЈа саба›ты тЇсіндіру.

®мбетей жырау -дидактикалы› поэзияныЈ Щйгілі шеберлерініЈ бірі. Ол жастайынан сйз йнеріне ден ›ой“ан. ОныЈ осы жолда“ы ал“аш›ы ±стазы — йз Щкесі. Ол халы›тыЈ ауыз Щдебиетін, Щн йнерін жа›сы білген, ел тарихына йте ›аны› адам бол“ан. Сонан соЈ халы› шежірелерінен, шешендік сйздерінен, халы› дастандарынан кйп та“ылым ал“ан.

®мбетей жырау елініЈ ›ор“аны бол“ан батырларды жырына ар›ау еткен. "Бйгембай йліміне", "Бйгембай йлімін Абылай хан“а естірту" атты тол“ауларында ол" Бйгембай баста“ан халы› батырларын дЩріптеген. "љапша“ан ›андай ±рыстан" ›айратты ерлерді ±рпа“ына йнеге еткен. Жырау Бйгембай батырдыЈ ерлік бейнесін тамаша йрнектейді. Оны ас›ар Алатау“а теЈейді, тегеурінді бЇркітке балайды, "Болмашыдай анадан болат тудыЈ, Бйгембай" деп ›астерлейді. Атамекенін жаудан ›ор“ап ›ал“ан, хал›ымыздыЈ ±лан-байта› жерін— Баянауыл, љызыл тау, Абыралы, ШыЈ“ыстау — бЇкіл Сарыар›а атырауын ›алма›тардан аман алып ›ал“ан Бйгембай батырдыЈ ерлігін сЇйсіне жырлайды. ®мбетей:

љалма›ты ›уып ›ашырдыЈ, А›шЩуілге ›ос тігіп,

љара Ертістен йткізіп. Ауыр ›ол жидырып алдырдыЈ,

Алтай тау“а асырдыЈ! љалма››а ойран салдырдыЈ,

—деп, хал›ына БйгембайдыЈ елі Їшін жаса“ан ерлігін атап кйрсетеді. Жырау тек Бйгембайды “ана емес, Абылай т±сында“ы ›олбасы батырлардыЈ — љаракерей љабанбайдыЈ, љаз дауысты љазыбектіЈ, Керейде батыр ЖЩнібектіЈ, Сары, Баян мен Са“ымбайдыЈ ерліктерін де йлеЈ жолдарына ›ос›ан.

®мбетей жырау "БЩкеге", "Жау›ашар“а" йлеЈдерінде жаман ›ылы›тан са›тандыр“ан, жа›сы ›ылы››а адамгершілікке, адалды››а Їндеген.


Кітаппен ж±мыс: Кітаптан « Жау›ашар“а », «БЩке» йлеЈін мЩнерлеп, на›ышына келтіре о›иды.

Білімді бекіту: итілген та›ырып›а байланысты бірнеше с±ра›тар ›оямын. ТЇсінбеген с±ра›тарына жауап беремін.

Білімді баалау: О›ушылырдыЈ жауаптарына ,саба››а белсене ›атысып отыр“андарына ›арай білімдері ба“аланады.
®йге тапсырма: ®мбетей жыраудыЈ шы“армаларын о›ып келуге беремін.

КЇні: ПЩні: ›аза› Щдебиеті Сыныбы: 9


Саба›тыЈ та›ырыбы : Б°љАР ЖЫРАУ љАЛљАМАН°ЛЫ

СабатыЈ масаты : а) Б±›ар жыраудыЈ еЈбектеріне то›тала отырып, шы“армаларыныЈ идеялы› мазм±нынын талдау,о›ушылар“а ойландыратын сауал бере отырып,пікірін тыЈдау,›орытынды жасау;

Щ) білімділік танымын,шы“армашылы› ›абілетін,тілдік ›орын,ізденістерін арттыру;

б) еЈбексЇйгіштікке,маманды› таЈдай білуге,адамгершілікке,±›ыптылы››а тЩрбиелеу.

СабатыЈ тЇрі : аралас саба›

СабатыЈ Щдісі : с±ра›-жауап,шы“армашылы› іздену

СабатыЈ кйрнекілігі : кітаптар,тірек сызбалар т.б

ПЩнаралыбайланыс : тарих

Саба›тыЈ барысы :

а) °йымдастыру кезеЈі :

О›ушылармен амандасу,тЇгелдеу,о›у ›±ралдарын тексеру.СыныптыЈ тазалы“ына кйЈіл бйлу.О›ушылардыЈ зейінін саба››а аудару.



Щ) ®й тапсырмасын пысытау :

®йге берілген тапсырманы с±раймын.О›ушылар“а бірнеше с±ра›тар ›оямын



б) ЖаЈа саба›ты тЇсіндіру.

Б±›ардыЈ йз Щкесі — Ар“ын руынан шы››ан љал›аман батыр. Б±›ар жырау Баянауылда туып, Далба тауында дЇние сал“ан. ОныЈ ±рпа›тары да Баянауыл маЈыЈда.

Б±›ар — XVIII “.екінші жартысында ханды› ›±р“ан АбылайдыЈ т±стасы, Абылайдан жасы Їлкен. Ол Абылайды: "Абылайшам", "Абылайша", - деп сййлейді екен. Б±›ар йзініЈ "Ей Абылай" деген йлеЈінде:

Ей, Абылай, Абылай! ТЇркістанда жЇр едіЈ.

Сені мен кйргенде, ШбілмЩмбет патша“а,

Т±рымтайдай ±л едіЈ, љызметкер болып т±р едіЈ, —

дейді.

Осы йлеЈінде ол Абылайды он бір жасынан бастап, еЈ а›ыр“ы йміріне дейін білетін адам болып сййлейді.



Б±›ар — хал›ыныЈ, елініЈ та“дырына тереЈ де ойлы кйз жіберген, ›абыр“асы ›айысып, тебірене тол“ау жыр тйккен, парасатты ой тЇйген жырау, ›аза›тыЈ ±лы ханы АбылайдыЈ а›ыл-кеЈесшісі, а›ылгййі, поэзияныЈ ірі йкілі. Б±›ар аласапыран заманныЈ тіршілік-болмысын, ел басына тйнген ›ауіп-›атер, екі талай кезеЈді жыр йрнегіне тЇсіріп, хал›ыныЈ та“дырына орта›тас›ан.

Еліміз йз алдына жеке шаЈыра› кйтеріп, тЩуелсіздік ал“аннан кейін АбылайдыЈ, оныЈ данагйй а›ылшысы, философ а›ын Б±›ардыЈ есімдері де халы› сЇйіспеншілігіне, ы›ыласына бйленді.

љара“анды ›аласыныЈ еЈ бір Їлкен кйшесіне, бір ауданына Б±›ар жырау есімі берілді. ЖыраудыЈ дЇние сал“ан жеріне оныЈ ±рпа›тары зЩулім кЇмбез т±р“ыз“ан.

XVIII “. бізге мЩлім а›ындардыЈ ішінде Щлеуметтік мЩселелерді кйбінесе басымыра› жыр еткен а›ын - Б±›ар. из кезіндегі Щр алуан ›о“амды› мЩні зор мЩселелерге Їн ›осып, йзініЈ кйз›арасын білдіріп отыр“ан.

Б±›ар жыраудыЈ йз сйздеріне жЩне ел аузында“ы ЩЈгімелерге ›ара“анда, ол хат білген адам болса керек. Біра› оныЈ "Керей, ›айда барасыЈ?", "Айналасын жер т±т›ан", "Бірінші тілек тілеЈіз", "Жал-›±йры“ы ›аба деп", "Ас›ар таудыЈ йлгені", "Ей, Абылай, Абылай", "Сен он бір жасыЈда", "љалданменен ±рысып", "КЩрілік", т.б. йлеЈдерініЈ бЩрі де бізге жазба тЇрде емес, ауызша жеткен.

Кітаппен ж±мыс: Б±›ардыЈ «Айналасын жер т±т›ан» деген йлеЈіне талдау жасап, «Ас›ар таудыЈ йлгені» деген йлеЈін мЩнерлеп о›ыЈдар.

Шыармашылыж±мыс: Б±›ар жырау йлеЈдеріндегі ма›ал-мЩтел,на›ыл болып кеткен сйздерді тауып, олардыЈ бЇгінгі біздер Їшін ›андай мЩні бар екенін айтып беріЈдер.

Білімді бекіту: итілген та›ырып›а байланысты бірнеше с±ра›тар ›оямын. ТЇсінбеген с±ра›тарына жауап беремін.

1.Б±›ар ймір сЇрген кездегі ›аза› елініЈ тарихи жа“дайы ›андай еді?

2. Б±›арды неге жырау дейміз?

3. А›ын тол“ауларында ›андай Щлеуметтік мЩселелер кйтерілген?

4. А›ын йз тол“ауларында халы››а йнеге боларлы› ›андай ойлы пікірлер ±сынады?

Білімді баалау: О›ушылырдыЈ жауаптарына ,саба››а белсене ›атысып отыр“андарына ›арай білімдері ба“аланады.

®йге тапсырма: «Кйрші елдермен досты›та,татулы›та болу-Б±›ар жырыныЈ йзекті та›ырыбы» деген атпен шы“арма жазып келу.

ТереЈдете оитын сыныптар Їшін билеттер (ІХ сынып)

І. 1. Ауыз Щдебиеті туралы тЇсінік.

2. Б±›ар жырау љал›аман±лы,ймір жолы.

3. љабаы тастай тЇйілген,

Лашын ›±стай шЇйілген,

ЖеЈсіз берен киінген

Жал“ыз ›ара кйрінді.

илеЈ жолдарында ›андай кйркемдік тЩсіл ›олданыл“ан?



ІІ. 1. Ма›ал-мЩтел деген не?

2. Ыбырай Алтынсарин – балалар ЩдебиетініЈ атасы.

3. От орнындай т±ятан

Ойма›тай-а› ›алыпты.

Етектейін еріннен

Екі елісі ›алыпты.

Кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі бар?



ІІІ. 1. Абай ймірі,шы“армашылы“ы.

2. КЇлтегін жырынан Їзінді о›ы.

3. Атамалды дейт±“ын

изімнен ›ал“ан бала ж›.

Балам ›алды дейт±“ын

Атам менен анам жо›.

Бауырым ›алды дейт±“ын

А“ам менен інім жо›.

илеЈ неше тарма›тан,неше буыннан т±р? °й›ас тЇрін аны›та.



IV. 1. Ертегілер.ЕртегініЈ аЈыз ЩЈгімеден айырмашылы“ы неде?

2.ЖЇсіпбек Аймауыт±лыныЈ ймір жолы,йскен ортасы туралы айт.

3. С±р б±лт тЇсі суы› ›атпайды аспан,

КЇз болып,дым›ыл т±ман жерді бас›ан.

М±нда кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі ›олданыл“ан?



V. 1. Ахмет ИассауидіЈ ймірі,еЈбектеріне шолу.

2. Т±рмыс-салт жырлары.

3. АспанныЈ аясында Щн шалытан,

Б±лб±лмын даусы кйкте дамылда“ан ...

Т±лпармын топтан оз“ан,тосыр›аман,

Шаршы топ,шаршы йрім жо› шабылма“ан ...

VI. 1. АЈыз ЩЈгімелер.

2. Сожігіт! Со›! Со›! Жігіт! КЇйіЈді тарт!



То›татпа, «Тарт!» дегенім – ›ыл“аным шарт.

Тол“ауы то›сан кЇйдіЈ бір-а› кЇй бар.

Сыл›ылдат! Бастыр! Бастыр! љадалт! љадалт!

Шума›та кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі ›олданыл“ан.



VII. 1. Ыбырай Алтынсарин ЩЈгімелерініЈ тЩрбиелік мЩні.

2. М±›а“алидыЈ «Райымбек,Райымбек» поэмасынан Їзінді о›ы.

3. Не керек,›алды кейін сЇйген сЩуле,

Сонды›тан теЈіз – тЇрсіз,тау – ›±р кеуде.

Сонды›тан жЩудіреп тау,тол›ын теЈіз,

љ±р“ырлар,›ылмаЈдаршы кйЈілімді Щуре.

илеЈ неше тарма›тан т±р? °й›ас тЇрін аны›та.



VIII. 1. ЖамбылдыЈ ймірі,шы“армашылы“ы.

2. «Ер Тар“ын» жырында“ы А›жЇніс бейнесі.

3. љыз емес,мынау т±ран орау сырттан,

љ±тылар кЇн бар ма екен б±л ›ырсы›тан.

љыз емес,м±з “ой тЇсі ›арауыт›ан,

љай жері ›ызы›тырып бой жылыт›ан?

Шума›та кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі ›олданыл“ан?



ІХ. 1. С±лтанмахм±т ймірі,шы“армашылы“ы.

2. Ертегілер,оныЈ тЇрлері.

3. Ызытыплке йрлетіп,баяулатып,

Сотырып кейде боран,дауылдатып,

КйЈілдіЈ ас›арынан т±манды айдап,

Артынан нйсерлетіп,жауындатып ...

Шума›та кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі ›олданыл“ан?



Х. 1. Махамбет йлеЈдеріндегі Исатай бейнесі.

2. Б±›ар жырау љал›аман±лы. «Бірінші тілек тілеЈіз» йлеЈін жат›а о›ы.

3. Не сыйласын,несін берсін ел маан?!

Т±рса› екен елім де аман,мен де аман.

Таулар – меніЈ таусылмайтын ба›ытым,

Ал ырысым – ±лан-“айыр кеЈ далам.

Шума›та кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі ›олданыл“ан?



ХІ. 1. Жиембет жыраудыЈ бір йлеЈін жат›а о›ы.

2. Ыбырай Алтынсарин – ша“ын ЩЈгіме шебері. (ШЈгімелеріне шолу).

3. Е, мынаыпша бел,с±Ј“абойлы,›ызыл шырайлы,торылт келіншек шынар болар. (’.МЇсірепов).Сййлемде кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі бар?

ХІІ. 1. АбайдыЈ бір йлеЈін жат›а о›ы.

2. А›тамберді жырау,ймір сЇрген кезеЈі.

3. Хамит ±зынша бойлы,жауырынды,тіп-тік с±р жігітырша м±рынды,шЇЈіректеуара кер тобылы кйзді,›ырып жЇретін саалы,м±рты бар.жасы 25-26-лар шамасындастінде м±здайазаша киім.

®зіндіде кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі ›олданыл“ан?



ХІІІ. 1. Ыбырай АлтынсаринніЈ аудармалары.

2. Ілияс ЖансЇгіровтыЈ ймірі,шы“армашылы“ы.

3. Ол жауына отайадалды.Мен оныЈ кЇндей кЇлген жЇзінеызыаарадым.

Сййлемдерде кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі ›олданыл“ан?



ХІV. 1. Шешендік сйздер тЇрлері.

2. Махамбет итеміс±лыныЈ балалы›,жасты› ша“ы.

3. ТаЈдырып ап маЈдайын,

Та“ы кййлек с±рап жЇр.

Ба›ты кезіп тал-›айыЈ,

ЖалаЈ ая› жылап жЇр.

ХV. 1. ма“жан Ж±мабаевтыЈ «ТЇркістан» йлеЈін жат›а о›ы.

2. «љыз Жібек» жырында“ы Жібек бейнесі.

3. КЇн шайдай ашы›,жылы еді.Аспанда б±лт жо›.Жел де жо›.АйналаалыЈ иірім-иірім орман.Бойлап,таласа,жарыса шы››анайыЈ менараай ...

Кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі ›олданыл“ан?



ХVI. 1. ІлиястыЈ «КЇйші» поэмасынан Їзінді о›ы.

2. ЕртегініЈ аЈыз ЩЈгімеден айырмашылы“ы.

3. Шсемпаз болма Щрнеге,

инерпаз болсаЈ ар›алан.

Сен де бір кірпіш дЇниеге,

Кетігін тап та,бар,›алан.

Шума›та ›андай ±й›ас тЇрі ›олданыл“ан?



ХVII. 1. ШыЈ“ыс АйтыматовтыЈ ймірі,шы“армашылы“ына шолу.

2. Ма›ал-мЩтелдердіЈ та›ырыптары.

3. От орнындай т±ятан

Ойма›тай-а› ›алыпты.

Етектейін еріннен

Екі елісі ›алыпты.

Шума›та кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі ›олданыл“ан?


ХVIII. 1. Б±›ар жырау љал›аман±лы. «Бірінші тілек тілеЈізді» жат›а о›ы.

2. ’абит МЇсірепов – сйз зергері.

3. Домбыра,сенде мін бар ма,

Мінсіз болсаЈ – тіл бар ма?

Тіл жо› деуге бола ма

Тілден аны› Їн барда.

ДомбыраныЈ кЇші мол

Кймейінде кЇй барда.

°й›ас деген не? илеЈдегі ±й›астыЈ тЇрін аны›та.



ХІХ. 1. АбайдыЈ таби“ат лирикасы.

2. Ж±мба›тар,оныЈ тЩрбиелік мЩні неде?

3. КЇй,сені тЩтті кйрем жаным сЇйіп,

ТыЈдаймын тыным алмай жаным кЇйіп.

имірдіЈ сырын ашып жЇрегіме,

МузаныЈ Щміріне басымды иіп.

°й›ас деген не,б±л шума› ›ай ±й›ас›а жатады?



ХХ. 1. АЈыз ЩЈгімелердіЈ ертегіден айырмашылы“ы неде?

2. Ма“жанныЈ «ТЇркістан» йлеЈінен Їзінді о›ы.

3. Сонда Бурыл гуледі,

Табаны жерге тимеді.

КйлденеЈ жат›ан кйк тасты

Тіктеп тиген т±я“ы

Саз балшы›тай иледі...

Шума›та кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі ›олданыл“ан?



ХХІ. 1. Ілияс ЕснберлинніЈ ймірі,шы“армашылы“ы.

2. АбайдыЈ «Ескендір» дастаны,кйркемдік ерекшелігі.

3. љар аппа›,бЇркіт ара,тЇлкі ызыл,

°›сайды ›аса с±лу шомыл“ан“а...

Осы йлеЈ жолдарында кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі ›олданыл“ан?



ХХІІ. 1. «Біржан мен Сара» айтысында ›андай Щлеуметтік мЩселе кйтерілген?

2. М±›а“алидыЈ «Райымбек,Райымбек» поэмасынан Їзінді о›ы.

3. Балалы› йлді,білдіЈ бе,

Жігіттікке келдіЈ бе?

Жігіттік йтті,кйрдіЈ бе,

КЩрілікке кйндіЈ бе? (Абай).

илеЈ ›андай Щдіспен жазыл“ан? Буын санын аны›та.



ХХІІІ. 1. М±›а“алидыЈ ймірі,шы“армашылы“ы.

2. Асан ›ай“ы – халы› ›ам›оры.

3. Жоары ерні кйк тіреп,

Тйменгі ерні жер тіреп...

°мтыл“анда ›ысылып,

Бес жЇз ›±лаш жазылды?

Шума›та кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі ›олданыл“ан?



ХХІV. 1. Ежелгі дЩуір Щдебиеті КЇлтегін жырлары ›айдан табыл“ан?

2. М±›а“али – сыршыл а›ын.

3. Шырайналар шіркін тауы

ЖеміЈ болса ›олыЈда

љайда“ысы сені тауып,

Топырлайды жолыЈда...

илеЈде кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі ›олданыл“ан?



ХХV. 1. Ілияс ЖансЇгіровтыЈ ймірі,шы“армашылы“ы.

2. Тйле би Шлібек±лыныЈ ймір сЇрген кезеЈі.

3. Жел,›±йын,аын,бЩйге кйк,

°ш›ыр ›±с,›±май,ат›ан о›.

БЩрі де жЇйрік йзінше,

КйЈілден біра› жЇйрік жо›.

илеЈде кйркемдік тЩсілдіЈ ›ай тЇрі ›олданыл“ан.


КЇні: ПЩні: ›аза› Щдебиеті Сыныбы: 9



СабатыЈ таырыбы: «Райымбек,Райымбекпоэмасы.

СабатыЈ масаты: Поэмада“ы ›аза› хл›ыныЈ бастан кешкен ›иын кезеЈдерінде азатты› Їшін арпалыс›ан алып т±л“а – Райымбек баба ймірі,жаса“ан ерліктері,жоры›тары жайлы ма“л±мат беру.

Елін,жерін ›ор“ау“а даяр болу“а ша›ыру,батыр бабаларды ›адірлеуге,›±рметтеуге баулу,Отан“а деген сЇйіспеншілігін арттыру.

О›ушымен ж±мыс,о›улы›пен ж±мыс

Ойтол“ау жЇргізу

БабаныЈ жоры›тары жайлы аны›тама, мЩлімет беру

БабаныЈ ата-тегі туралы тЇсінік беру

ДеЈгейлік тапсырма беру

Саба›тыЈ та›ырыбы: «Райымбек,Райымбек!»

поэмасы

Сйзж±мба› шешу



Ба“алау

°йымдастыру кезеЈі



Саба›тыЈ йткізілу сызбасы:

Саба›тыЈ барысы:

  1. °йымдастыру кезеЈі.

  2. «Ару-ана» поэмасы бойынша «љ±рмаш-Жамал та“дыры» та›ырыбында ойтол“ау жЇргізу.

  3. Сйзж±мба› шештіру ар›ылы саба›тыЈ та›ырыбын тап›ызу.

а) илеЈ арна“ан ›ыз досы: Фариза

б) Жан серігі: Лашын

г) М±›а“али курсы ба“дарламасыныЈ авторы: Ж±маш

“) йлеЈі: «®ш ба›ытым»

д) поэмасы: «Атамекен»

з) Аветик Исаакяннан аудар“ан аудармасы: Сократ

4. Райымбек бабаныЈ ата-тегі жайлы тЇсінік беру.

5. Райымбек бабаныЈ жоры›тары жайлы деректер.

Тйлен љаупынбай±лыныЈ «Райымбек батыр» кітабы,Ж.Т±рлыбековтыЈ «Тамыз таЈы», «Райымбек» атты кітаптары бойынша мысалдар келтіру.

6.М±›а“алидыЈ «Райымбек,Райымбек!» поэмасын мЩнерлеп о›ыту. Сйздікпен ж±мыс жЇргізу.

7. ®йге деЈгейлік тапсырма беру.

КЇшті топ

Орта топ

Шлсіз топ

Райымбек батырдыЈ жоры›тары, Райымбек батырдыЈ «Райымбек,Райымбек»

ерліктері жайлы деректер жинау ймірі поэмасын о›у


  1. Ба“алау.

КЇні: ПЩні: ›аза› Щдебиеті Сыныбы: 9


Саба›тыЈ та›ырыбы: Ш.Айтматов «НАЙМАН-АНА»

СабатыЈ масаты: 1. Ш.АйтматовтыЈ ймірі мен шы“армашылы“ына шолу жасата отырып, «Найман-Ана» ЩЈгімесініЈ сюжетін меЈгерту.

2.О›ыта Їйрете отырып,о›ушыныЈ танымдылы“ын арттыру.жазушыныЈ идеясын тЇсіне білуге баулу.Білім да“дыларын дамыту.

3. О›ушыныЈ ой-йрісін кеЈейте отырып,тіл байлы“ын дамыту.МЩЈгЇрттіктен аула› болу“а тЩрбиелеу.

СабатыЈ тЇрі: модульдік о›ыту технологиясы.

љолданылатын Щдіс-тЩсілдер: о›ыта Їйрету тЩсілі,с±ра›-жауап

Кйрнекілік ›±ралдар: Ш.АйтматовтыЈ шы“армалары,сызба-схема,карта,карточкалар жЩне буклет.

ПЩнаралыбайланыс: тарих,география.

Саба›тыЈ барысы.

1. Кіріспе бйлімі

ШыЈ“ыс Тйре›±л±лы Айтматов – бауырлас ›ыр“ыз хал›ыныЈ ±лы жазушысы.Ол 1928 жылы 12 желто›санда љыр“ызстанныЈ Талас облысыныЈ Шекер аулында дЇниеге келген.

Ш. Айтматовты біз ›ыр“ыз-›аза››а орта› жазушы дейміз.Олай дейтін себебіміз,ол МЩскеудегі Щдебиет институтында о›ып жЇрген кезде ›аза›тыЈ білікті,білімді сыншысы љалжан Н±рмахановпен бірге о›иды.Сол кісініЈ ы›палы,Щсері кйп болады.Кейін Щлем жазушыларыныЈ бел ортасында жЇретін М±хтар Шуезов те о“ан ›ам›ор бол“ан,кйп кймек кйрсеткен.Ш.Айтматов еЈбектері йте мол.

Проза саласында

«Шшім»


«Аспалы кйпір»

«Бетпе-бет»

«љызыл алма»

«А› жауын»

«Байдамтал бойында»

«Боранды бекет»

«Жан пида»

ШЈгімесі

Повестері

Романдары

«ЖЩмилЩ»

«Ал“аш›ы ±стаз»

«Ана-Жер ана»

«љош бол, ГЇлсары»

«А› кеме»

«Ерте ›айт›ан тырналар»

«ТеЈіз жа“алай жЇгірген тар“ыл тйбет»

2. Сййлесу бйлімі.



І тур.МЩтінмен ж±мыс.

а) О›ушыларды бес топ›а бйліп,со“ан сЩйкес шы“арманы да мазм±ны бойынша бес бйлікке бйле отырып о›ыт›ызу.

Щ) Шр топта“ы о›ушы йзі о›ы“ан абзац›а ат ›оя отырып,мЩтінге тезис жасау.

б) МЩтінніЈ Щр бйлімдеріне ›арай композициялы› ›±рылымына талдау жасау.

«Найман – Ана».

І. Экспозициясы: Тарих›а кйз жЇгірту.

1.љ±лды›та ›ал“ан т±т›ындардыЈ кЇні.

2.АЈыз“а айнал“ан Ана-Бейіт зираты.

3.ЕЈ ауыр жаза.

4.АнаныЈ йз-йзімен сырласуы.

5.Тарих›а кйз жЇгірту.

ІІ.Басталуы: СаудагерлердіЈ дастархан басында“ы ЩЈгімесі.

ІІІ.Дамуы: Найман-АнаныЈ Сарыйзекке аттануы.

IV.Шары›тау шегі: из анасын таныма“ан жас жауынгер.

V.шешімі: Найман-АнаныЈ йз баласыныЈ ›олынан мерт болуы.

љосымша ›ойылатын с±ра›тар:

1.Сарыйзекті картадан кйрсет.

2.АнаныЈ маналогы мЩтінніЈ ›ай бйлімінде кездеседі?

3.Жуан-жуандар деген кімдер? Олар туралы тарихтан не білесіЈ?

4А› інгенді, Найман-Ананы суреттеген жерін мЩтіннен тауып о›ып бер.

5.љожа Ахмет Иассауи жЩне ТЇркістан ›аласы туралы не білесіЈ?

6.ЖоламанныЈ бейнесін тауып о›ып бер.

7.Жазушы жуан-жуандардыЈ бейнесін ›алай кйрсеткен?

ІІ тур. Шы“армашылы› ж±мыс.

О›ушылардыЈ танымдылы“ын жЩне тіл байлы“ын дамыту ма›сатында с±ра›тар берілген карточкалар Їлестіру.Шр топ мЇшелері а›ылдаса отырып,араларында“ы жетекші о›ушы жауап береді.Сол о›ушыныЈ жауабына ›арай,топта“ы Щр о›ушы“а да ба“а ›ойылады.

1 карточка

Ана-Бейітті халы› неліктен соншама ›асиет т±тады?



Тапсырма: МЩтінніЈ мазм±нына жЇгіне отырып жауап беру.

2 карточка

МЩЈгЇрт ±лын іздеп келе жат›ан ана ›андай психологиялы› кЇйде болды?

Тапсырма: МЩтіннен тауып бер.

3 карточка

Жауызды››а,оныЈ ас›ан тЇрлі адамды а›ыл-естен айыру“а сендердіЈ кйз›арастарыЈ ›андай?

Тапсырма: изіндік ойын,пікірін айту.

4 карточка

Баласы тірі болса да ана не Їшін жо›тау жырын айтты? «Жо›тау» туралы не білесіЈ?

Тапсырма: ±лтты› салт-дЩстЇр негізінде жауап беру.

5 карточка

Романда“ы «МЩЈгЇрт» сйзініЈ астары неде деп білесіЈдер? љазіргі заманныЈ «мЩЈгЇрттері» деп ›андай адамды айту“а болады?Найман-Анада“ы мЩЈгЇрттіЈ олардан айырмашылы“ы неде?

Тапсырма: имірмен байланыстырып йз ойыЈды айт.

ІІІ тур.О›ыта Їйрету ойыны.

О›ушыларды сергіте отырып,саба›ты бекіту ма›сатында ойындар жЇргізу.

«МЩтінді о›ыта Їйрету» ойыны.

а) Шр топ келесі топ›а йздерініЈ о›ы“ан бйлімдері бойынша еЈ ›иын с±ра› ›±райды.О“ан келесі топ жауап береді.С±ра› ›ой“ан топ ›арсыласыныЈ жауабын йздері ба“алайды.

Щ) «Тірек белгілер» о›ыта Їйрету ойыны.

Шр топ йздерініЈ о›ы“ан бйліктеріне конспект жасайды.Біра› бірде-бір сйздер мен сййлемдер пайдаланылмайды.Тек ›ана суреттермен немесе шартты белгілермен ойымызды жеткіземіз.Ал келесі топ соны тЇсініп о›ып шы“уы керек.љарсыласын йздері ба“алайды.

б) Найман-Ана мен баласыныЈ арасында“ы кездесуді сахналандыру.

МЩтінніЈ сюжетімен толы› таныс›ан о›ушылардыЈ арасынан ›ала“ан екі о›ушыны шы“арып кйрініс кйрсеткізу.



  1. љорытынды бйлім.

а) М±“алімніЈ саба›ты ›орыту сйзі

Щ) О›ушылардыЈ білімін ба“алау.

Сарапшылар «ба“алау пара“ын» пайдалана отырып,о›ушылардыЈ жина“ан ±пайларына ›арай білімдерін ба“алайды.

б) ®йге тапсырма: «Боранды бекет» романыныЈ кез келген йзіЈе ±на“ан бйліміне ша“ын сценарий жазып келу


КЇні: ПЩні: ›аза› Щдебиеті Сыныбы: 9
Саба›тыЈ та›ырыбы: Матым›±лы Фраги

(1733-1772)

Саба›тыЈ ма›саты:

а) Шлем Щдебиеті туралы тЇсінік бере отырып, о›ушылардыЈ саба››а деген ›ызы“ушылы›тарын арттыру;

Щ) о›ушылардыЈ сййлеу тілін жетілдіре отырып,шешендік йнерге баулу;

б) о›ушылардыЈ білімін ба›ылау ар›ылы мЩнерлеп о›у“а да“дыландыру;



СабатыЈ тЇрі: Аралас саба›

СабатыЈ Щдісі: с±ра›-жауап, тЇсіндіру, баяндау т.б

СабатыЈ кйрнекілігі:, кітаптар, суреттер т.б

ПЩнаралыбайланыс: тарих

Саба›тыЈ барысы:

а) °йымдастыру кезеЈі:

О›ушылармен амандасу,тЇгелдеу, о›у ›±ралдарын тексеру, сыныптыЈ тазалы“ына кйЈіл бйлу. О›ушылардыЈ зейінін саба››а аудару.



Щ) ®й тапсырмасын пысытау:

®йге берілген тапсырманы с±раймын. О›ушылар“а бірнеше с±ра›тар ›оямын.



б) ЖаЈа сабаты тЇсіндіру:

Ма›тым›±лы 1733 жылы Геркез ауылында дЇниеге келген.



Венн диаграммасы: Ривера мен Дэниге салыстырмалы мінездеме беріЈдер.

Білімді бекіту:

итілген та›ырып›а байланысты бірнеше с±ра›тар ›оямын.



  1. Шы“армадан ›андай ой тЇйуге болады?

  2. РивераныЈ намысын жанап, ›ажырын кЇшейткен ›андай кЇш?

  3. љаза› Щдебиетінде спорт та›ырыбына жазыл“ан ›андай шы“армаларды білесіЈдер?


Білімді баалау: О›ушылырдыЈ жауаптарына ,саба››а белсене ›атысып отыр“андарына ›арай білімдері ба“аланады.
®йге тапсырма: Джек ЛондонныЈ «Мексика ±лы» ЩЈгімесін о›ып,мазм±ндап келуге беремін.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет