Вестник казнпу им. Абая, серия «Исторические и социально-политические науки», №1(72), 2022 г
жүктеу/скачать 3.48 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ҰЛТТЫҚ ИДЕЯ ЖӘНЕ «АҚ ЖОЛ» ГАЗЕТІ
- Кілтті сөздер
|
ӘОЖ 930.22 https://doi.org/10.51889/2022-1.1728-5461.03 МРНТИ 03.20 Khazretali Tursun https//orsid.org/0000-0001-9950-7212 Ж.Дюсембаева 1 *, Б.А. Жамелов 2 , Х.М. Тұрсұн 3 1 Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық университетінің докторанты. E-mail: kzzhadyra@gmail.com Түркістан қ., Қазақстан Республикасы 2 Қожа Ахмет Ясауи атындағы қазақ-түрік университетінің докторанты. E-mail: zhamelov_b@fmsh.nis.edu.kz Түркістан, Қазақстан Республикасы 3 Қожа Ахмет Ясауи атындағы қазақ-түрік университетінің профессоры, тарих ғылымдарының докторы. Шымкент қ., Қазақстан Республикасы E-mail: khazretali.tursun@ayu.edu.kz ҰЛТТЫҚ ИДЕЯ ЖӘНЕ «АҚ ЖОЛ» ГАЗЕТІ Аңдатпа Мақалада «ұлттық идея» және «мемлекеттік идея» ұғымдары қатар қолданылады. Осы екі ұғымның арақатынасы нақтылауды қажет етеді. Көпұлтты болып қалыптасқан Ресей сияқты елдерде ұлттық идея дегеніміз этникалық мағынаны білдірмейді. Ал моноұлттық болып қалыптасқан қазақ қоғамы үшін «ұлттық идея» мемлекет қалыптастырушы қазақ ұлтының мүддесіне барынша жақын. Бұл жағдай, әсіресе, ХХ ғ. бас кезіндегі қазақ ұлттық бірегейлігінің орнығуы кезеңіне тән болатын. Түркістан Республикасында Орталық биліктің баспасөз органы болып жарық көрген (1920-1925 жж.) «Ақ жол» газеті ұлттық идеяны насихаттаушы ғана емес, оны қалыптастырушышылық қызметін де атқарған еді. Мақала осы тарихи құбылысқа баға беруге арналады. Кеңестік билік кезеңінде қалыптасқан көпэтностық қауымдастық бұл ұғымға жаңа мазмұн беріп, қазіргі кезеңде ұлттық идея ұғымы мемлекеттік идеяға ұласты Тар этникалық ауқымнан шығып, әлеуметтік-мәдени мәнге ие болды. Кілтті сөздер: ұлттық және мемлекеттік идея, ұлттық идея қызметі, ұлттық бірегейлік, мессианизм, «Ақ жол» газеті, Түркістандағы этносаяси үдерістер, ұлттық-территориялық межелеу. Дюсембаева Ж. 1 * , Жамелов Б.А. 2 , Турсун Х.М. 3 1 докторант Южно-Казахстанского государственного педагогического университета. E-mail: kzzhadyra@gmail.com , Шымкент, Республика Казахстан 2 докторант казахско-турецкого университета имени Ходжи Ахмеда Ясави. E-mail: zhamelov_b@fmsh.nis.edu.kz, Туркестан, Республика Казахстан 3 профессор казахско-турецкого университета имени Ходжи Ахмеда Ясави, доктор исторических наук. E-mail: khazretali.tursun@ayu.edu.kz , Туркестан, Республика Казахстан ВЕСТНИК КазНПУ им. Абая, серия «Исторические и социально-политические науки», №1(72), 2022 г. 23 жүктеу/скачать 3.48 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|