Аллаһын елчиси

БИСМИЛЛАҺИР-РӘҺМАНИР-РӘҺИМ

МҮГәДДИМә

Тәрҹүмеји-һалын әһәмијјәти

Ҹәмијјәтин рәһбәрләри өзләринә вә ардыҹылларына талеһ талеһ тә’јин едир, ҹәмијјәт вә тарихә истигамәт вериб, формалашдырырлар. Бу рәһбәрләр һәгигәтпәрәст вә азғын олмагла ики гурупа бөлүнүб, бир гисми милләтләри гуртулуша, диҝәр бир гисми исә халгы зәлаләтә апарарлар. «Сәадәтә чатанларын сону беһишдир». («Һуд» 108). «Бәдбәхт оланларын агибәти оддур». («Һуд» 106).

Јол ҝөстәрән бир китаб олан Гур’ан һәгигәтпәрәст вә азғын рәһбәрләрин ики шивәсини ашкар тәсвир едир. Бунунла һушјар инсанлара гуртулуш јолу ҝөстәрилир. Аҹы вә ширин фитнәләрдән, сынаглардан башыуҹа чыхмаг үчүн нур јолунун јолчуларындан нүмунә ҝөтүрүлмәси, овчу торуна дүшмәмәк үчүн азғынлыг һавадарларындан кәнар дурмаг тапшырылыр.

Бу сәбәбдән дә нур ашигләри вә зүлмәт јолчуларынын симасынын тәсвири өз јерини алыр вә бу тәсвир вахт кечирмәк үчүн јох, нүмунә ҝөтүрүб, ҹилаланмаг үчүндүр. Пејғәмбәрләр, пејғәмбәр јолдашлары, габилләр, нәмрудлар, фир’онлар вә ҹалутлар һаггында дејиләнләр ејни мәгсәд дашыјыр. «Пејғәмбәрләр һаггында сәнин үчүн данышдығымыз һекајәләр гәлбини мөһкәмләтмәк үчүндүр. Бу һекајәләрдә сәнин үчүн ҝөстәриш, һәгигәт јолуну ҝедәнләр үчүн ибрәт вардыр. («Һуд» 121). Пејғәмбәрләрин әһвалатыны тәкрарламаг һәмин бу мәгсәдләрләдир – гәлбләрин мөһкәмләнмәси, батилә галби ҝәлмәјин јоллары. Еләҹә дә, ҝүнаһкарларын агибәтини тәкрарламаг башгаларына ибрәт үчүндүр. «Кафирләрә ајдын олмадымы ки, јерләриндә отурдуглары нечә-нечә нәсилләри мәһв етдик? Һәгигәтән бунда ағыл саһибләри үчүн ибрәтләр вар». («Та-һа» 128).

Буна ҝөрә дә кечмишә ики нөв бахыш мүмкүндүр: Биринҹиси һекајәтчилик вә мәһдуд, баш гатыҹы һадисәләрә бахыш; Икинҹиси, ҝениш бәшәр һәјатынын гамәти тәк уҹа әһатәли ибрәт вә өрнәк ҝөтүрүлмәси. Бу мөвзунун әһәмијјәтини артыран һәјат јолларынын тәсвири, адәтләрин ајдынлашмасыдыр. Бурада садәҹә тарихчилик нәзәрдә тутулмур. Бу ики бахыш бир-бириндән фәргләндирилмәлидир. Һадисәләрин, онлары төрәдән амилләрин тәһлили кечмишләрин үсулуну ҝәләҹәјә өтүрән ҝөстәришләрдир.

Сөһбәти даһа да гијмәтли едән рәһбәрләрин вә милләтләрин кечдији јолларын арашдырылмасы, бир милләтин тәрәггијә, о биринин тәнәззүлә туш ҝәлмәси сәбәбләринин мүәјјән едилмәсидир. Јохса, садәҹә бир милләтин башына нәләр ҝәлдијини хәбәр вермәк һәјата бахыш, тарихчиликдир. Биринҹи икинҹидән бәһрәләнсә дә, о даһа дәјәрлидир.

ҮЧ ГәЛәМ, ИКИ ХәТәР!

1-ТәҺРИФ ГәЛәМИ

Тарих, еләҹә дә динләрин, һадисәләрин, тарихи шәхсијјәтләрин, милләтләрин тәһлили үч гәләмлә јазылыр. Бә’зиләри е’тигад вә һадисәләрә, онларын тәһлилинә биртәрәфли јанашыр, әгидәләри өз анлајышына әсасән, олмушлары өз мәгсәдинә ујғун гәләмә алыр. Бә’зән нәфс истәкләриндән, бә’зән дә биҝанәләрин тә’сиринлдән һәрәкәтә ҝәлән бу гәләмләри, һаглы олараг, тәһриф гәләми адландырмаг мүмкүндүр. Чүнки бу гәләмләр истәр мә’лумат, истәрсә дә тәһлилдә јанлышлыглара јер вериб, дүшүнҹәләри ҝерчәкликләрдән узаглашдырырлар. Бу гәләмләр иҹтимаи һадисәләрин тәсфириндә башлыҹа рол ојнајырлар. Ҝерчәкликләр фырылдагчы шәхсијјәтләрлә әсасландырылыр вә мүтәфәккир инсанлар арха плана кечирләр. Она ҝөрә дә бу гәлмләр тәһриф гәләми һесаб олунур.

Ислам даһиләри вә ислами халгларын тарихи дә бу гәләмләрдән аманда галмајыб. Чүнки тәһриф гәләмләри даим зәһәрли низәләр тәк фәзиләт вә фәзиләт саһибләринин гәлбинә нишанланмышдыр. Бу гәләмин изләри мүһүм шәхсијјәтләр вә һадисәләрин тәсвириндә хүсуси илә сечилир. Пејғәмбәр (с) симасынын вә јолунун тәсвириндә, о һәзрәтин мүһүм гәрарларынын, өзүнүн вә тә’јин етдикләринин рәһбәрлијинин тәһлилиндә һәмин бу гәләмләр мејдана атылыр, биртәрәфли мәгсәдли арашдырмалар апарылыр. Бурада ислам сәрһәдләринә ҝөз дикмиш бә’зи гәрб шәргшүнасларын да хидмәти вардыр.

Бу ҝүн мүхтәлиф ҹилдләрә ҝириб, исламын идеал шәхсијјәтләрини, онун мәдәнијјәтини, ислам халгларынын инамларыны һәдәф сечмиш тәҹавүзкар гәләмләр аз дејил. Мәгсәд мүсәлманлары дини инамлардан узаглашдырмаг, онларын һүрријәтини әлиндән алмаг, биҝанәләрин асылылығына салмагдыр.! Бу гәләмләр шәхсијјәт вә һадисәләри тәһриф етмәклә кифајәтләнмәјиб, дини арашдырмалара варыр вә дәрин тәәссүф доғурурлар. Дини танымагда биҝанә олдуглары һалда бу гәләмләр мүсәлманлара дин өјрәтмәји дә рәва билирләр. Онлар вә дахили гәрпәрәстләр өз хәјалларындан ибарәт олан тәһлилләрини дин кими тәгдим етмәклә ити гәләмләри илә дини дәјәрләри тәнгид атәшинә тутуб, јалныз өзләрини һаглы билирләр. Бунлар тәһриф гәләми зүмрәсиндәндирләр вә мүсәлманлар онлара мүнасибәтдә ајыг олмалыдырлар.

жүктеу/скачать 0.7 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: