Қазақстан республикасы ғылым және жоғАРҒы білім министрлігі

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРҒЫ 
БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ 
Академик Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды университеті
Профессор Ж.С.Ақылбаев атындағы Инженерлік жылу физикасы 
кафедрасы 
Физика-техникалық факультеті 
 
СОӨЖ 
Тақырыбы: Еңбек қорғау 
Орындаған: Едіге Д.А БЖД-214К-21
Тексерген: Кыздарбекова Ш.С 
 
Қарағанды 2022 
 

1. Еңбек қорғау бойынша негізгі заң шығарушы актілерді атап 
шығыңыз. 
Негізгі заң шығарушы актілердегі еңбекті қорғау сұрақтары: КСРО 
конституциясы (Ата заңы), КСРО заң шығару негіздері мен еңбек туралы 
заңдары, мемлекеттердің еңбек туралы заңдар кодекстерінде, мемлекеттік 
денсаулықты сақтау мен КСРО заңшығарушы негіздері. 
2. Еңбек туралы заңның қандай бабтармен еңбекте қауіпсіздік пен 
зақымсыздық кепілденеді? 
Қазақстан Республикасы Еңбек Кодексінің 181-бабына сәйкес, жұмыскердің: 
еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі талаптарға сәйкес 
жабдықталған жұмыс орнына; еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі 
талаптарға, сондай-ақ еңбек, ұжымдық шарттарға сәйкес санитариялық-
тұрмыстық үй-жайлармен, жеке және ұжымдық қорғаныш құралдарымен 
қамтамасыз етілуге; еңбек инспекциясы жөніндегі жергілікті органға өз жұмыс 
орнындағы еңбек жағдайларына және еңбекті қорғауға тексеру жүргізу туралы 
өтініш білдіруге; еңбек жағдайларын, еңбек қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды 
жақсартуға байланысты мәселелерді тексеруге және қарауға өзі немесе өз өкілі 
арқылы қатысуға; жұмыс беруші жұмыскерді жеке және (немесе) ұжымдық 
қорғаныш құралдарымен қамтамасыз етпеген жағдайда және денсаулығына 
немесе өміріне қатер төндіретін ахуал туындаған кезде бұл жөнінде тікелей 
басшысына немесе жұмыс берушіге жазбаша түрде хабарлай отырып, жұмысты 
орындаудан бас тартуға; Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген 
тәртіппен еңбек міндеттерін қауіпсіз орындау үшін қажетті білім алуға және 
кәсіптік даярлыққа; жұмыс берушіден жұмыс орнының сипаты мен ұйымның 
аумағы, еңбек жағдайларының жай-күйі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау 
туралы, денсаулығына зақым келу тәуекелі туралы, сондай-ақ оны зиянды және 
(немесе) қауіпті өндірістік факторлардың әсерінен қорғау жөніндегі шаралар 
туралы анық ақпарат алуға; еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі 
талаптарға сәйкес келмеуіне байланысты ұйымның жұмысы тоқтатыла тұрған 
уақытта орташа жалақысының сақталуына құқығы бар. Жұмыскер: еңбек 
қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі нормалардың, қағидалардың және 
нұсқаулықтардың талаптарын сақтауға; жұмыскерлердің әрбір өндірістік 
жарақаты және денсаулығының өзге де зақымдануы, кәсіптік аурудың 
(уланудың) белгілері туралы, сондай-ақ адамдардың өмірі мен денсаулығына 
қатер төндіретін ахуал туралы жұмыс берушіге немесе жұмысты 
ұйымдастырушыға дереу хабарлауға; денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті 
орган белгілеген тәртіппен міндетті алдын ала және мерзімдік медициналық 
қарап тексеруден, сондай-ақ ауысым алдындағы, ауысымнан кейінгі және өзге де 
медициналық куәландырудан өтуге; жұмыс берушінің талабы бойынша жұмыс 
берушінің актісінде көзделген жағдайларда, сондай-ақ басқа жұмысқа ауысқан 
кезде профилактикалық медициналық қарап тексеруден өтуге; мүгедектіктің 
белгіленгені немесе денсаулық жағдайының еңбек міндеттерін жалғастыруға 
кедергі келтіретіндей өзге де нашарлауы туралы жұмыс берушіге хабарлауға; 
жұмыс беруші беретін жеке және ұжымдық қорғаныш құралдарын мүлтіксіз 

қолдануға және оларды мақсат бойынша пайдалануға; мемлекеттік еңбек 
инспекторының, еңбекті қорғау жөніндегі техникалық инспектордың, ішкі 
бақылау мамандарының талаптарын және медициналық мекемелер ұсынған 
емдік және сауықтыру іс-шараларын орындауға; жұмыс беруші айқындаған 
және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен еңбек 
қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша оқытудан, нұсқау алудан және 
білімдерін тексеруден өтуге міндетті.