Жаңа ғылыми парадигмаға байланысты эко
лингвистика, лингвоконцептология,
лингвоглобалистика сияқты интегративті бағыттар пайда болса, когнитивтік лингвистика,
әлеуметтік лингвистика, этнолингвистика сияқты салалардың өзі бұрынғы зерттеу
нысандарын қайта қарап, оларға пәнаралық тұрғыдан қарай бастады.
Оның себептері
қатарында көптеген объективті және субъективті факторлар бар [3]. Мәселен, әлеуметтік
лингвистиканы алайық. Оның негізгі нысандары ретінде ғалымдар ана тілі мен екінші тіл,
тіл мен диалектінің арақатынасын, тілдің әлеуметтік жіктелуін,
тіл эволюциясының
әлеуметтік шарттарын, тілдердің бір-біріне әсерін,
тілді меңгеру деңгейлерін, сөйлеудің
әлеуметтік қырларын, семантика мен тіл бірліктерінің
тіркесімділігіне әлеуметтік
шектеулердің болуын атаған еді. Алайда гео- және тілдік саясат өзгеріп, тілдердің
мәртебесі алмасып, шекаралар ашылып жатқан қазіргі кезеңде қандай да бір тілде бір ғана
емес, дүние жүзінің әр тарабында жатқан түрлі
халықтар сөйлеп, жазып, басқа
халықтармен сан салалы қарым-қатынас тілі ретінде қолданып отырғанын,
сондай-ақ
белгілі бір лингвомәдени кеңістікте түрлі тілде сөйлейтін тұлғалардың тұрып жатқанын
ескерсек, бұл нысандарды сипаттау үшін жаңа зерттеу модельдері керек болғаны сөзсіз.
Осы орайда қазіргі әлеуметтік лингвистикада жиі қолданылып жүрген термин —
плюрицентрлік тілдер.
Достарыңызбен бөлісу: