Кыргыз республикасынын билим берүҮ жана илим министрлиги и. Арабаев атындагы кыргыз мамлекеттик университети
Таблица 2.4.1.2.- Тилдик компетенттүүлүктүн негизинде башталгыч
жүктеу/скачать 2.46 Mb. Pdf көрінісі
|
| Таблица 2.4.1.2.- Тилдик компетенттүүлүктүн негизинде башталгыч
класстарда кыргыз тилин текстке байланыштуу окутуунун мазмуну 2-3- класстар 4-класс -тексттин канча сүйлөмдөн, сүйлөмдөрдүн канча сөздөн тургандыгын аныктайт; -тексттеги сүйлөмдөрдүн айтылыш максаты боюнча түрүн аныктайт; - тексттеги сүйлөмдөрдүн баш мүчөлөрүн табат; -тексттеги сүйлөмдөрдүн айкындооч мүчүлөрүн таба; - текст боюнча берилген синтаксистик тапшырмаларды аткарат. - тексттеги сүйлөмдөрдү сөз айкашына ажыратат; -сөз айкашындагы баш жана багыныңкы сөздөрдү аныктайт; -грамматикалык негиздердин саны боюнча сүйлөмдүн түрүн аныктайт; -тексттеги сүйлөмдөрдүн айкындооч мүчөлөрүнүн катышуу/ катышпоосуна ылайык сүйлөмдүн түрүн аныктайт; - төл жана бөтөн сөздөрдү айырмалайт; - тексттеги сүйлөмдөргө синтаксистик талдоо жүргүзүлөт. -тексттеги сөздөрдү уңгу мүчөгө ажыратат; -тексттен ким?, эмне?, кандай?, кайсы?, канча?, нече? деген суроолорго жооп берген сөздөрдү табат; -тексттен эмне кылды?, эмне кылып жатат?, эмне кылат? деген суроолорго жооп берген сөздөрдү табат; -тексттеги сөздөрдү курамына карай ажыратат сөз мүчөлөрүнүн түрлөрүн билет; - тексттен зат атоочторду табат, аларга суроо бере алат, кайсы жөндөмөдө, санда турганын аныктайт; 137 -тексттен алынган сөз менен жаңы сөздөрдү жасайт; -тексттеги сүйлөмдөрдүн баш жана айкындооч мүчөлөрүнүн ролунда зат атоочту, сын атоочту жана этишти аныктайт. - тексттен сын атоочторду таап, алардын даражасын аныктайт; - тексттен сан атоочторду табат жана түрүн аныктайт; - тексттен ат атоочторду табат, жактама ат атоочторду туура жөндөй алат; -тексттен этиштерди таап, чагын ажыратат; - аларды кебинде туура пайдаланат. Окуучулардын кыргыз тили боюнча алган билимдерин бекемдөөдө грамматикалык көнүгүүлөрдү жүргүзүү жана ар түрдүү суроо- тапшырмаларды аткартуу эң негизги орунду ээлейт. Грамматикалык көнүгүүлөр жана суроо- тапшырмалар ар түрдүү мазмунду, ар кыл иш- аракеттерди ичине камтыйт жана оозеки, жазуу жүзүндө жүргүзүлөт. Эне тилин текстке байланыштуу окутууга карата түзүлгөн окуу китептеринде грамматикалык көнүгүүлөр жана суроо- тапшырмалар куррикулумдун талаптарына ылайык окуучулардын жалпы жана предметтик компетенцияларын калыптандырууга багытталган мазмунда болууга тийиш. Мисалы, 2,3,4- класстарда грамматикалык көнүгүүлөрдүн жана суроо- тапшырмалардын төмөнкүдөй түрлөрүн пайдаланууга болот: - грамматикалык эрежелерди өздөштүрүү; - грамматикалык көнүгүүлөрдү тексттин негизинде аткаруу; - грамматикалык талдоолорду текстке байланыштуу жүргүзүү; - тексттин мазмунуна талдоо жүргүзүү; 138 - жат жазуунун түрлөрүн жазуу; - текст боюнча суроо-тапшырмаларды аткаруу; - сөздүк иши; - сөздөн сөз, сөздөн сүйлөм түзүү; - сүрөт боюнча сүйлөм, текст түзүү; - таяныч сөздөр боюнча текст түзүү; - суроолорго жооп берүү; - сөз оюндары; - кроссворд түзүү, толтуруу; - кластер түзүү; - синквейн түзүү; - табышмак жандыруу; - макал-лакап, учкул сөздөрдүн маанисин чечмелөө; - жаңылмач айтуу; - аңгеме, жомок, ыр жазуу; - тексттин негизинде ролдук оюндар; - дилбаян жазуу; - баяндама жазуу; - тесттик тапшырмаларды аткаруу; - карточкалар менен иштөө; - перфокарталар менен иштөө; - тексттин негизинде түрдүү тапшырмаларды ичине камтыган грамматикалык көнүгүүлөрдү аткаруу; - эссе жазуу; схема, таблицалар менен иштөө; логогрифтер, метограммалар, акроырлар менен иштөө; ребустарды жандыруу; интерактивдүү стратегиялар менен (кластер, синквейн, инсерт, пирамидалык окуя, Венндин диаграммасы, ж.б.) иштөө. 139 4-класстын “Кыргыз тили” окуу китебинде тексттин негизинде иштетилүүчү грамматикалык көнүгүүлөр буга мисал боло алат. жүктеу/скачать 2.46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|