Физиологик сезгирлик: Жисмоний ноқулайликка нисбатан юқори сезгирлик
Билим орттириш объекти: Бевосита атрофдаги предметлар, уларнинг ички тузилиши
Билим орттириш усули: Предметлардан турли мақсадларда фойдаланиш, уларни қисмларга ажратиш ва йиғиш
Муваффақиятли ўзлаштириш шартлари: Ривожлантирувчи муҳитнинг турли-туманлиги
Мулоқот юритиш шакли: Вазиятли-шахсий мулоҳот
Тенгдошлари билан муносабатлар: Қизиқиш кам
Катталар билан муносабатлар: Ҳимояланиш, эркаланиш ва ёрдам бериш манбаи
Низолар мавжудлиги: Катталар билан ("Мен-ўзим")
Ҳис-ҳаяжонлар: Кучли ҳис-туйғули, кескин ўзгариш
Ўйин фаолияти: Предметлар, тенгдошлари билан биргаликда ўйнайди
3-4 ёшли
Фикрлаш: Кўргазмали-тасвирли тафаккур
Нутқ: Равон нутқ шакллана бошланади, сифатларни тушуна бошлайди
Ихтиёрий билиш жараёни: Ихтиёрсиз диққат ва хотира
Физиологик сезгирлик: Ноқулайликка нисбатан юқори сезгирлик
Билим орттириш объекти: Бевосита атрофдаги предметлар, уларнинг хусусиятлари ва вазифаси
Билим орттириш усули: Тажриба қилиш, конструкция яратиш
Муваффақиятли ўзлаштириш шартлари: Ривожлантирувчи муҳит ва катталар билан ҳамкорлик муносабатлари
Мулоқот юритиш шакли: Вазиятли-амалий
Тенгдошлари билан муносабатлар: Қизиқиш кам
Катталар билан муносабатлар: Фаолият усулларини танлашга ёрдам бериш манбаи , ўйин ва ижод бўйича шерик
Низолар мавжудлиги: Катталар билан ("Мен-ўзим")
Ҳис-ҳаяжонлар: Кучли ҳис- туйғули, кескин ўзгаришлар
Ўйин фаолияти: Катталар билан шерик, ўйинчоқларни мустақил ўйнайди:
4-5 ёш
Фикрлаш: Кўргазмали-тасвирли тафаккур
Нутқ: Фаол нутқ шаклланиши якунланади, фикрларни баён этишни ўрганади
Ихтиёрий билиш жараёни: Ихтиёрсиз диққат ва хотира; ўйин вақтида ихтиёрий равишда эслаб қолиш ривожланади
Физиологик сезгирлик: Ноқулайликка нисбатан сезгирлик камаяди
Билим орттириш объекти: Бевосита идрок этилмайдиган предметлар ва ҳодисалар
Билим орттириш усули: Катталар ҳикоялари, тажриба қилиш
Муваффақиятли ўзлаштириш шартлари: Катталарнинг дунёқараши ва яхши ривожланган нутқ
Мулоқот юритиш шакли: Вазиятдан ташқари мулоқот
Тенгдошлари билан муносабатлар: Воқеабанд ўйинларда шерик сифатида қизиқарли кечади
Катталар билан муносабатлар: Ахборот олиш манбаи
Низолар мавжудлиги: Мавжуд эмас
Ҳис-ҳаяжонлар: Янада равон, ўзини назорат қилишга уринади
Ўйин фаолияти: Тенгдошлари билан жамоавий, ролли ўйнайди, ўйинли вазиятларни ижро қилади
5-6 ёш
Фикрлаш: Кўргазмали-тасвирли, тасвирли-схемали жараён шакллана бошлайди
Нутқ: Нутқнинг режалаштириш малакаси шаклланади
Ихтиёрий билиш жараёни: Мақсадга йўналган эслаб қолиш қобилияти ривожланади
Физиологик сезгирлик: Ноқулайликка нисбатан сезгирлик камаяди
Билим орттириш объекти: Бевосита идрок этилмайдиган предметлар ва ҳодисалар, ахлоқий меъёрлар
Билим орттириш усули: Катталар, тенгдошлари билан мулоқот қилиш, мустақил фаолият, тажриба қилиш
Муваффақиятли ўзлаштириш шартлари: Шахсий кенг дунёқараш ва яхши ривожланган нутқ
Мулоқот юритиш шакли: Вазиятдан ташқари мулоқот, уддабуронлик
Тенгдошлари билан муносабатлар: Ўйинларда шерик сифатида унга қизиқиш чуқурлашади, мулоқот юритишда мойиллик сезади
Катталар билан муносабатлар: Ахборот манбаи, суҳбатдош
Низолар мавжудлиги: Мавжуд эмас
Ҳис-ҳаяжонлар: Мўътадил даражадаги ҳис туйғу, юқори кайфият устун туриши
Ўйин фаолияти: Ўйин ҳақида фикрлари шаклланади. Давомли ўйинлар, бирлашмалар шаклланади
6-7 ёш
Фикрлаш: Мантиқий тафаккур кўргазмали-тасвирли жараён асосида ривожланади
Нутқ: Ички нутқнинг ривожланиши
Ихтиёрий билиш жараёни: Ўзлаштириш жараёнида ихтиёрий равишда ўз фикрини жамлашга киришади.
Физиологик сезгирлик: Индивидуал равишда, аксарият холда паст даражада.
Билим орттириш объекти: Предметлар ва ҳодисалар ўртасидаги сабаб-оқибатли боғлиқлик
Билим орттириш усули: Мустақил фаолият, катталар ва тенгдошлар билан билим орттириш учун мулоқот қилиш
Муваффақиятли ўзлаштириш шартлари: Шахсий кенг дунёқараш, ҳар бир ишда билармонлик
Мулоқот юритиш шакли: Вазиятдан ташқари шахсий мулоқот
Тенгдошлари билан муносабатлар: Суҳбатдош, фаолият бўйича шерик
Катталар билан муносабатлар: Ҳиссий кўмак манбаи
Низолар мавжудлиги: 7 ёшга келиб таназзулга учраш, ижтимоий ролнинг ўзгариши
Ҳис-ҳаяжонлар: Юқори даражадаги ҳис-туйғуларга эга
Ўйин фаолияти: Ўзини зиммасига олган ролга мувофиқ тутиш шаклланади, биргалашиб ўйнайди.
БОЛА РИВОЖЛАНИШИНИНГ КЎРСАТКИЧЛАРИ
(0 дан 6 ойгача )
Соҳа: Жисмоний ривожланиш, ўз-ўзига хизмат ва гигиена
Кичик соҳа: Йирик моторикани ривожлантириш
Талаб
-
Бола ўз гавдасини бошқара олади (мувозанат сақлашга қодир).
-
Бола ўз танасининг қисмларини бошқара олади.
-
Бола мақсадли тартибда, мувофиқлашган ҳолда ҳаракатлана олади.
Индикатор
-
Вертикал ҳолатда бошини дадил ушлаб туради, тиззасидан букилган оёқларига таянади, икки қўллари билан ушлаб туради. Қўлтиғидан ушлаб турилса, бола тўғри туради, оёқларини букмайди, орқа томонида ётган ҳолатдан қорнига ағдарилади.
-
Бола мақсадли тартибда ўз қўлларини оғзига яқинлаштиради.
-
Бола орқаси билан ётганда бир оёғини кўтариб, оғзига тортади.
-
Бола гавдаси ва қўллари билан буюмга интилади.
Таълимга ёндашув
-
Болани қўлларингизда ҳамда қаттиқ юзада вертикал ҳолатда ушлаб туринг.
-
Қоринда ётганда, гавданинг ҳолати болага кўкрак қафасини кўтариб, бошини юзадан баландда ушлаб туриш имконини беради.
-
Гўдакнинг қўлларига ўйинчоқ ушлатинг ва бола уни қандай ушлаб, оғзига яқинлаштиришини кузатиб туринг.
-
Гўдакнинг бир қўлига шақилдоқ ушлатиб қўйинг ва бола уни бошқа қўлига олишини рағбатлантириб туринг.
-
Болани орқасига ётқизинг, сўнг бир оёғини, кейин иккинчи оёғини аста тортиб кўринг. Унинг оёғини қўли томон суриб, оғзи томон йўналтиринг.
-
Гўдакка у энг яхши кўрган ўйинчоғини узатинг ва у қандай қилиб ўйинчоққа интилиб, қўллари ва гавдаси билан ҳаракатланишини кузатинг.
-
Ўйинчоқни боланинг олдига полга қўйинг ва гавдаси билан ўйинчоққа пешвоз ҳаракатланишга йўналтиринг.
Хавфсиз яшаш ва ҳаракатланиш
-
Болани бешикка ётқизиб катта қилиш тавсия этилмайди.
-
Кийим боланинг ҳаракатларини сиқиб қўйиши керак эмас.
-
Бола толиқиб қолишининг олдини олиш мақсадида бу машқни 3-4 мартадан кўпроқ такрорлаш керак эмас.
-
Болага бериладиган буюм ёки ўйинчоқлар оғир бўлмаслиги лозим.
-
Болани сиқиб йўргаклашга йўл қўйманг.
Кичик соҳа: Майда моториканинг ривожланиши
Талаб
-
Бола қўллари ва бармоқларининг ҳаракатланишини назорат этишга қодир.
-
Бола умумий фойдаланишдаги ўйинчоқлар ва буюмлардан фойдаланиш қобилиятига эга.
Индикатор
-
Гўдак унга узатилаётган буюмни олиш учун қўлини чўзади.
-
Бола буюмни маълум вақт давомида қўли билан бутунлай ушлаб, сиқиб туради.
-
Бола чўмилаётганда чиройли ўйинчоқ ёки мочалкани ушлайди ва қўлида сақлаб туради.
-
Ўйинчоқни қўлида ушлаб туради, ўйинчоқни катталарнинг қўлларидан олади ва у билан фаол ўйнайди.
-
Қутичани очади, ичидаги ўйинчоқларни олади, турли ҳолатларда бўлиб, ўйинчоқларни бемалол қўлларига олади
Таълимга ёндашув
-
Гўдакни ўриндиғига ўтқизиб қўйинг ва энг ёқтирадиган ўйинчоқни интилиб, чўзилиб олишга унданг.
-
Болага бирон буюм беринг ва у уни дадил ушлаб, маҳкам сиқиб олсин.
-
Бола нарсаларни солиши учун унга бирон сиғим идиш беринг.
-
Бола бирон буюмни кучи етганча вақт давомида ушлаб туриш учун шароит яратинг.
-
Болани чапак чалишга рағбатлантиринг.
-
Болани чўмилтириш вақтида унга сувни чайқатиб сачратишга рухсат беринг.
-
Боланинг иккала қўлларига ўйинчоқларни ушлатиб қўйинг ва уни ана шу ўйинчоқларни бир-бирига уриштиришга рағбатлантиринг.
-
Бола ўйинчоқни бир қўлидан бошқа қўлига олишига кўмаклашинг.
Хавфсиз яшаш ва ҳаракатланиш
-
Ўйинчоқларни бола кўкрагидан 60-70 см масофада илиб қўйинг
Кичик соҳа: Сенсомоторикани ривожлантириш
Талаб
-
Бола сезги органлари ёрдамида ўз ҳаракатларини тартибга солишга қодир.
Индикатор
-
Бошини овоз келаётган томон буради.
-
Овоз чиқарадиган резинали ўйинчоқларни сиқиб туради.
-
Ҳаракатланаётган объектлар кетидан кузатиб туради ва уларни ушлаб олишга ҳаракат қилади.
Таълимга ёндашув
-
Гўдакка куйлайдиган ёки овоз чиқарадиган ўйинчоқларни беринг.
-
Болага резинали ўйинчоқларни беринг.
-
Гўдакни ҳаракатланаётган буюм ёки ўйинчоқни ушлаб олишга рағбатлантиринг
-
Бола билан "ку-ку" қабилидаги ўйин ўйнанг.
Хавфсиз яшаш ва харакатланиш
-
Бола буюмларни томоша қилиши қулай бўлиши учун нур манбаи унинг бошининг орқа томонига ўрнатилиши лозим
-
Шақилдоқлар ва қўнғироқчалар овози қаттиқ чиқадиган бўлиши керак эмас
Кичик соҳа: Маданий-гигиеник кўникмалар
Талаб
-
Бола маданий-гигиеник кўникмаларни орттиради.
Индикатор
-
Чўмилиш вақтида ўйнайди, чўмилишдан завқланиш пайдо бўлади.
Таълимга ёндашув
-
Болани сув ўйнашга рағбатлантиринг ва тақдирланг.
-
Болани буюмларни сувга итариш ва сув ичида юргизишга рағбатлантиринг.
-
Болага у қандай қўл ювиши ва тиш тозалаши кераклигини кўрсатинг. Бунинг учун қувноқ болалар шеърлари, саноқлардан фойдаланинг.
Хавфсиз яшаш ва ҳаракатланиш
-
Болани қаровсиз қолдирманг.
Соҳа: Ижтимоий- ҳиссий ривожланиш
Кичик соҳа: Ижтимоий ривожланиш
Талаб
-
Бола таниш ва нотаниш одамларни ажрата олади.
-
Бола бошқа болалар ва катталар билан мулоқотда бўлганда ўз кўникмаларини орттириш қобилиятига эга
Индикатор
-
Яқин кишилари билан мулоқот қилишда ташаббус билдиради (кўзларига қарайди, жилмаяди, ёпишади, қўлларига чиқиб олишга ҳаракат қилади, қичқириб юборади, енгини тортади).
-
Нотаниш одамларни кўрганда қўрқув аломатларини намоён этади, йиғлайди.
-
Онаси ва бошқа танишлари томон қўлларини узатади.
-
Катталарни кўрганда анчагина жонланишни намоён этади.
-
Таниш катта одамнинг нутқига нисбатан ҳиссий муносабат билдиради.
Таълимга ёндашув
-
Болани кўпроқ қўлингизга олинг, уни силаб, рағбатлантиринг. Бола нотаниш одамларни кўрганда чўчиши меъёрий ҳолат ҳисобланади.
-
Оила аъзоларининг барчаси бола билан мулоқотда бўлиши лозим.
-
Унга ашула куйланг, шеърлар, эркалатмалар айтиб беринг.
-
Бошқа болаларга гўдакнинг ёнига яқинлашишга рухсат беринг.
-
Болани кўпроқ қўлингизга олинг, қучоқланг, у билан сўзлашинг.
-
Болани бошқа одамлар, болалар билан чуғурлашларини рағбатлантиринг
Хавфсиз яшаш ва ҳаракатланиш
-
Бола нотаниш одамлар билан муомала қилишини чеклаш лозим.
-
Бола билан бирга жамоат жойлари ва шовқинли тадбирларга бориш тавсия этилмайди.
-
Бола шовқинли тадбирларда бўлишига йўл қўйманг.
-
Уни ёлғиз ўзини кичкина болалар билан қолдирманг.
-
Уйдаги асбоб-анжомлар (чанг ютгич, музлатгич, телевизор) кучли шовқин чиқаришига йўл қўйманг.
Кичик соҳа: Ҳиссий ривожланиш
Талаб.
-
Бола ўзининг «Мен» концепциясини ривожлантиради.
-
Бола бошқаларнинг руҳий кечинмаларига муносабат билдириш ва ўз ҳиссиётларини ифодалаш қобилиятига эга
Индикатор
-
У билан ўйнаганда баланд овозда кулади.
-
Ўз эҳтиёжларини (очиққанлик, тагини ҳўл қилганига эътибор қаратиш) йиғлаш орқали ифодалайди.
-
Бола ўзини кўзгуда кўриб жилмаяди, кўзгуни қўли билан силайди.
Таълимга ёндашув
-
Болага сиз билан бирга кўзгуга қарашига имкон беринг ва табассум қилишга рағбатлантиринг.
-
Бола билан сўзлашинг ва турли ўйинларни ўйнанг («чапак», «ўғри зағизғон», “ду-ду” ва ш.ў.).
-
Бола ўз эҳтиёжини ифодалаб йиғлаётганда буни пайқашга урининг ва унинг эҳтиёжларини қондиринг.
. Хавфсиз яшаш ва ҳаракатланиш
-
Болага кулиб қаранг.
-
Болага дўстона оҳангда гапиринг.
Соҳа: Нутқ, ўқиш ва саводга тайёргарлик
Кичик соҳа: Нутқ
Талаб
-
Бола нутқни тинглаш ва тушуниш қобилиятига эга.
-
Бола сўзлашиш ва мулоқот юритишга қодир.
Индикатор
-
Турли нутқ ва куйларга эмоционал муносабат намоён этади.
-
Болалар ашулалари ва айтишувларини тинглайди.
-
Чуғурлайди (ба-ба).
-
Турли овозларга тақлид қилади.
-
Оддий бўғинларни такрорлайди, сўзларнинг дастлабки бўғинларини ҳамда «ма», «ка», «ба» каби оддий бўғинларни баён қилади.
Таълимга ёндашув
-
Бола билан кўпроқ сўзлашинг, унга шеърлар, латифалар айтиб беринг.
-
Мусиқа ва болалар ашулаларини тинглашга рағбатлантиринг.
-
Болага алла айтинг.
-
Унга мунтазам равишда қувноқ ҳикояларни ўқиб ва айтиб беринг
-
Бола билан мулоқот юритаётганда сўзларни бир неча марта такрорланг.
-
Бола билан кўпроқ гаплашинг, унинг учун куйланг.
-
Боланинг ташаббускорлигини рағбатлантиринг ва унинг эътиборига жавоб қайтаринг.
-
Чиройли расмларни кўрсатинг ва уларнинг номини айтинг.
Хавфсиз яшаш ва ҳаракатланиш
-
Хотиржам ва дўстона оҳангда сўзланг.
-
Хонада сукунат ва хотиржам шароитларни таъминлаш керак (маиший техниканинг куй, мусиқа чиқариш овозини чеклаб қўйинг).
Кичик соҳа: Ўқиш ва савод малакаларини эгаллаш
Талаб
-
Бола босма материаллар, ҳарфлар ва рамзларга қизиқиш билдиради.
-
Бола ёзиш кўникмаларини ўрганади.
Индикатор
-
Бола қоғоз ёки газетани ғижимлаб ташлайди.
-
Бола ранг-баранг китобни томоша қилади.
-
Бола девордаги расмлар ва плакатларни томоша қилади.
-
Бола икки қўли билан ёзадиган буюмларни ушлаб туради ва улар билан ўйнайди (учи очилмаган рангли қаламлар, ёпиқ ручкалар, рангли маркерлар).
Таълимга ёндашув
-
Болага бир парча қоғоз беринг ва у ундан қандай фойдаланишини кузатиб туринг.
-
Болага чиройли безатилган китоб беринг ва уни китобни томоша қилишга рағбатлантиринг.
-
Боланинг олдига тартибсиз равишда бир неча расмларни қўйинг.
-
Болага катта маркер ёки фломастер беринг ва уларни қўлида ушлаб туришга унданг.
Хавфсиз яшаш ва ҳаракатланиш
-
Бола оғзига турли буюмларни солмаслигини кузатиб туриш лозим.
Соҳа: Билиш жараёнининг ривожланиши.Атроф оламни ўрганиш ва уни англаш
Кичик соҳа: Элементар математик кўникмалар ва билимлар
Талаб
-
Бола миқдор ва санашга қизиқишни намойиш этади.
-
Бола буюмларни туркумлаш ва уларни тартиб бўйича жойлаштириш кўникмаларини орттиради.
Индикатор
-
Бола кўп сонли ўйинчоқларга қизиқиш билдиради.
-
Бола ўз ҳаракатлари билан шапка бошига тўғри келмаётганлигини кўрсатади.
-
Сўрғич ёки шишачани оғзига тортади.
Таълимга ёндашув
-
Бола билан ўйнаётганда кам сонли ўйинчоқлардан бошлаб, аста-секин уларнинг сонини кўпайтириб боринг.
-
Қалпоқчани қўғирчоқлар, атрофдагилар бошига кийдириб, болага ўргатинг ва ўз бошига мустақил кийишга ҳаракат қилишини рағбатлантиринг
Хавфсиз яшаш ва ҳаракатланиш
Кичик соҳа: Атроф оламни ўрганиш ва уни англаш
Талаб
-
Бола атрофни кузатади, жонли ва жонсиз оламга муносабат билдиради.
-
Бола одам гавдасининг қисмларини ўрганади.
Индикатор
-
Бола унинг атрофида мавжуд бўлган ёки расмларда чизилган ёрқин ўсимликлар, гуллар ва ҳайвонлар кетидан кузатади ҳамда уларга нисбатан қизиқиш билдиради.
-
Бола ўз қўлларини ўрганади, уларга қарайди ва оғзига тортади, бир қўли билан бошқа қўлини ушлаб, силаб кўради.
Таълимга ёндашув
-
Болага атрофдаги оламдан кўпроқ турли ўсимликлар ва ҳайвонларни кўрсатинг.
-
Боланинг эътиборини жалб қилинг ва турли ўсимлик, ҳайвонларга қўлини теккизиш, ўзига хос овозларни чиқариш йўли билан (миёв-миёв, вов-вов) уларни таништиринг.
-
Кўпроқ бармоқлар, кафтлар билан ўйнайдиган ўйинлардан фойдаланинг.
Хавфсиз яшаш ва ҳаракатланиш
-
Ўйинчоқларга гигиеник ишлов берилган, диаметри 4,5-5 см бўлиши керак (бола ютиб юбориши, бурнига ёки қулоғига киргизиб юбормаслиги учун кўрсатилган ўлчовдан майда бўлиши мумкин эмас).
Кичик соҳа: Ижод
Талаб
-
Бола турли товуш ва овозларни ажратиш қобилиятига эга.
-
Бола мусиқага қизиқиш билдиради, мусиқий фаоллик кўрсатади.
-
Бола кўргазмали фаолиятда иштирок этишга қизиқишини намойиш этади.
Индикатор
-
Бола товуш ёки овоз келаётган томон бошини буради
-
Бола мусиқий товушларга қизиқиш билдиради.
-
Мусиқа садоларини эшитиб қолиб, гавдаси ёки тана қисмларини ҳаракатлантиради
-
Бола бирон фотосурат ёки расмда назарини жамлайди
Таълимга ёндашув
-
Бола билан ўйинаганда овоз чиқарадиган ўйинчоқлардан фойдаланинг ёки ўзингиз бирон ҳайвонга ўхшатиб товуш чиқаринг.
-
Болага мурожаат этиб, уни овоз (товуш) манбасида эътибор жамлашга жалб қилинг.
-
Ўйнаш вақтида мусиқий ўйинчоқлардан фойдаланинг
-
Унинг эътиборини ёрқин расмлар, плакатларга қаратинг.
-
Расмларни тез-тез алмаштириб туринг, чунки болалар турли-туманликни ёқтирадилар.
Хавфсиз яшаш ва ҳаракатланиш
-
Эрта ёшданоқ кўп нарсаларнинг тақиқланиши асаб тизимининг издан чиқишига олиб келишиш мумкин. Фақат ҳаёт учун хавфли бўлган нарсаларни тақиқланг.
6-12 ОЙЛИК БОЛАНИНГ РИВОЖЛАНИШ КЎРСАТКИЧЛАРИ
Соҳа: Жисмоний ривожланиш, ўз-ўзига хизмат ва гигиена
Кичик соҳа: Йирик моториканинг ривожланиши
Талаб
-
Бола ўз гавдасини бошқара олиш (мувозанат сақлаш) га қодир.
-
Бола ўз танасининг қисмларини бошқариш қобилиятига эга.
-
Бола мувофиқлашган ҳолда, мақсадли ҳаракатлана олади.
Индикатор
-
Бола қўл кафтлари ва тиззаларига туриб олади, чайқалади, доира шаклида олдинга кейин орқага, ҳар хил йўналишларда ва турли юзалар (пол, диван, баландликдан пастга) да эмаклайди.
-
Ётган ҳолатидан ўтириб олади, ўтирган ҳолатидан ётиб олади, ҳеч ким ушлаб турмаган ҳолда ўтиради.
-
Ўйинчоқни олиш учун стол тагига энгашади ва катталарнинг ёрдамисиз яна туриб олади (гавдасини тўғирлайди).
-
Мустақил равишда тўғри юришни бошлайди.
-
Ўз баданининг ҳолатини ўзгартириш учун икки оёғи ва икки қўлидан фойдаланади.
-
Қўл ва оёқлари ёрдамида баландлиги 0,6 м бўлган буюмларнинг устига мустақил чиқа олади.
-
Қўлини кўтаради ва туширади.
-
Катталар ёрдамисиз улар кўрсатган йўналишда юради.
-
Юқорироқ ётган объектни олиш учун оёқларининг учига туради.
-
Аравачаси кетидан юради ва юриш вақтида тўсиқларни айланиб ўтади.
-
Бир буюмдан бошқа буюмга ўтади.
-
Катталарнинг қўлларидан ушлаб, зиналарга чиқади ва тушади.
Таълимга ёндашув
-
Болани энг ёқтирган ўйинчоғига яқинроқ эмаклаб келишга рағбатлантиринг.
-
Бола билан биргаликдаги ўйинларни ташкил қилинг, катталарнинг кўрсатмалари: “Менинг олдимга эмакла”, “Ўтир”.
-
Бола аввал уларнинг устидан ҳатлаб ўтиши учун “паст бўйли буюмларни” тайёрланг. Кейин эса, вазифани мураккаблаштириш учун, буюмлар (масалан, кубикларни) ни аста-секин катталаштиринг.
-
Бола ўзи қизиқаётган буюмга ходанинг устидан эмаклаб ўтиб, етиб бориши учун имконият яратинг.
-
Мусиқа садолари остида ритмик ҳаракатларни бажаринг ва айни пайтда бироз чўққайинг, рақс тушинг ва қўлларингизни силкитинг.
-
Бола ўтирган ҳолатдан ётиб олиши ва яна олдинги ҳолатга қайтиши учун юмшоқ юзани таъминланг.
-
Болани қорнида ётган ҳолатдан ағдарилиб, ўтириш ҳолатига ўтиши, сўнг тик туриб олишга рағбатлантиринг.
-
Бола мустақил туришини рағбатлантиринг.
-
Бола биринчи қадамларини босаётганда суяниб олиши мумкин бўлган турғун қаттиқ предметлар (масалан, стол, мустаҳкам стул) билан таъминланг.
-
Бола бир буюмдан бошқа буюмгача мустақил юриб боришини рағбатлантиринг.
-
Бола ўтирган ҳолатда унга копток ташланг ва уни ана шу коптокни тутиб олишга рағбатлантиринг.
-
Бола ўриндиғига чиқиб олаётганида ўзи билан бирон ўйинчоқни олишини рағбатлантиринг.
-
Болага юзаларга чиқиб олиши учун кўпроқ имконият яратинг.
-
У билан бирга ўйинли машқларни бажаринг, масалан, “Малика ка-а-атта қиз бўлиб қолди”
-
Кўнгилочар ўйинлар “Бекинмачоқ”, “Етиб оламан”, “Олдимга кел” ва ш.ў.
-
Болани ўзидан баландроқ юзадаги ўйинчоққа қўлларини етқазиб уни олишга рағбатлантиринг.
-
Бола ҳар кўтарилиб яна пастга тушганида мақтовлардан фойдаланиг
-
Хонада ёки гуруҳда тегишли тўсиқларни жойлаштириб қўйинг ва бола тўсиқ сари тезда бориб, унга урилиб кетмасдан айланиб ўтишга рағбатлантиринг.
-
Агар сизда итариш ёки тортишга имкон берадиган ўйинчоқлар бор бўлса, уларни болага беринг.
-
Бола ҳар кўтарилиб яна пастга тушганида мақтовлардан фойдаланинг.
Достарыңызбен бөлісу: |
