31
ә) жеке тұлғалық: ұқыптылық, зеректік, жақсы дамыған көру
қабілеті, көзбен дәл шамалай білу, байсалдылық,
ұйымдастыра
білу қабілеті, күйзеліске төзімді болу керек.
Міндеттері: инженер-құрылысшы геодезиялық құралдармен
жұмыс жасайды. Жұмыс сызбаларын әзірлеу мен геодезиялық
суреттер құжаттамаларын әзірлеуге қатысады. Жұмыс барысын
басқарады не болмаса жұмыстың орындалуының жүзеге асыры-
луын қадағалайды. Жұмысқа жарамды жағдайдағы ғимараттар
мен үймереттердің, жол жөндеу жұмыстары төңірегіндегі пайда-
лануға беру қызметінде жұмыс жасай алады.
(https: //kk.m.wikipedia.org›wiki›)
ҚҰРЫЛЫС МАТЕРИАЛДАРЫ
Құрылыс материалдары – үйлерді, ғимараттарды салу мен
жөндеуде пайдаланылатын табиғи
және жасанды материалдар
мен бұйымдар. Негізгі құрылыс материалдарының түрлері:
– табиғи тау жыныстарынан жасалған құрылыс материал-
дары (дара тастар, қиыршық тастар т.б.);
– органикалық (битум, қарамай, синтетикалық шайыр т.б.)
және бейорганикалық (цемент, әктас, гипс, т.б.) байланыстыр-
ғыш материалдар;
– жасанды құрылыс материалдары және құрастырмалы құ-
ралымдар мен бұйымдар (құрылыстық керамика, бетон,
темір-
бетон, асбест-цемент, темір, шыны және силикаттан жасалған
бұйымдар);
– ағаш материалдары және олардан жасалған бұйымдар (есік
және терезе блоктары, ағаш талшықты және ағаш үгінділерінен
жасалған тақталар т.б.);
– металдан жасалған бұйымдар (көтергіш және қоршау
құралымдары, құбырлар, рельстер т.б.);
– синтетикалық шайырлар мен пластмассалар (линолеум, пе-
нопласт, т.б.).
Әр түрлі табиғи тау жыныстарынан іргетастар, қабырғалық
әшекейлік, т.б. құрылыс материалдары жасалынады. Органика-
32
лық байланыстырғыш заттардан
жол құрылысына қажетті жа-
бын, ылғал өткізбейтін заттар дайындалады. Ағаш жаңқасынан
жұқа әшекейлік тақталар жасау үшін байланыстырғыш заттар
ретінде синтетикалық шайырлар пайдаланылады. Бейорганика-
лық заттардың ішіндегі ең негізгісі – цемент. Одан бетон, темір-
бетон, асбест-цемент, құрылыс
қоспалары сияқты құрылыс
материалдары жасалады. Әктастан бу қысымымен алынатын
силикаттық бетон, кірпіш әрі құрылыстық қоспалар дайында-
лады.
Жасанды құрылыс материалдары жасалу технологиясына қа-
рай байланыстырғыш заттар көмегімен жасалатын бетон, темір-
бетон, асбест-бетон, асбест-цемент,
силикаттық бетондар мен
кірпіш, құрылыс қоспалары; саз топырақтан (балшықтан) күй-
діру арқылы алынатын керамикалық құрылыс материалдары;
құмды түрлі қоспалар қосып балқыту арқылы алынатын кеуек
материалдар, ситалдар, минералдық мақталар болып бөлінеді.
Жасанды құрылыс материалдарының негізгі бір түрі – металдар.
Олар құрылыста әр түрлі құралымдар (көпірлер,
өндірістік құ-
рылыстар, жер сілкінісіне шыдамды құрылыстық қаңқалар және
темір-бетон арматуралар т.б.) жасауға пайдаланылады. Ағаш ма-
териалдары және олардан жасалған бұйымдарға ағашты меха-
никалық өңдеу барысында алынатын материалдар (бөренелер,
кесілмелі материалдар, паркет, фанера т.б.) кіреді. Металдардан,
негізінен, болат илемі құрылыста кеңінен қолданылады. Олар-
дан темір-бетондарға қажетті арматуралар, ғимараттың каркас-
тары, көпірдің құрылыстық өткіндері, жылыту жүйелері, жабын
материалдары т.б. жасалады. Әлемдік практикада ең алғаш Қа-
зақстанда жаңа керамикикалық “золокерам” материалдары жа-
салып, өндіріске енгізілді.
Достарыңызбен бөлісу: