Импортқа қатысты ішкі салықтарды қолдану

Импортқа қатысты ішкі салықтарды қолдану

309. 
     Қазақстан өкілі 2015 жылдың 1 қаңтарынан бастап ЕАЭО мүше мемлекеттер арасында импортқа (және экспортқа) жанама салық салуды реттеудің заңнамалық негізі ЕАЭО туралы шартпен анықталатынын атап өтті: «Салық және салық салу» XVII тарау (71-72 баптар) және «Тауарлар экспорты мен импорты, жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету кезінде жанама салықтар алу тәртібі мен олардың төленуін бақылау тетігі туралы хаттама» 18-қосымша (бұдан әрі – Хаттама). 2009 жылғы 11 желтоқсандағы қол қойылған Кеден одағында жұмыстарды орындау және қызметтерді көрсетуде тауарларды импорттау мен экспорттау кезінде жанама салықтарды салу қағидалары туралы келісімге өзгерістер мен толықтыруларды енгізу туралы Хаттамамен енгізілген түзетулері бар (бұдан әрі – импорттау мен экспорттау кезінде жанама салықтарды салу туралы келісім). Осы ережелер 2008 жылғы 25 қаңтарда қол қойылған Кеден одағында жұмыстарды орындау және қызметтерді көрсету кезінде тауарларды импорттау мен экспорттау кезінде жанама салықтарды салу қағидалары туралы келісімді алмастырды. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағының аумағында жұмыстарды орындау және қызметтерді көрсету кезінде жанама салықтарды салу туралы Хаттама; және ЕАЭО туралы шарт күшіне енген жағдайда 2015 жылдың 1-ші қаңтарынан бастап әрекет етуін тоқтататын Кеден Одағына экспорттау және импорттау кезінде оларды төлегені үшін бақылау тетігі және жанама салықтарды салу туралы Хаттама.
     

309. 
     2015 жылдың 1 қаңтарынан бастап ЕАЭО мүшелері арасындағы импорт акциз және қосымша құн салығымен салынады, ал импорттаушы мүшенің бюджетке жанама салықтарды (ҚҚС және акциз) төлеу және экспорт фактілерін растайтын құжаттарды экспорттаушы тараппен салық органдарына ұсыну кезінде ЕАЭО мүше мемлекеттері арасындағы экспорт акцизді төлеуден босатылатынын және (немесе) ЕАОЭ-ның экспорттаушы мүшемен нөлдік мөлшерлеме бойынша ҚҚС салынатынын ЕАЭО туралы шарттың XVII тарауы және № 18 Хаттамасы көздейді. Сондай-ақ, ЕАЭО туралы шарттың 72-бабы импортқа қолданылатын аталған жанама салықтардың мөлшерлемесі отандық тауарларға қолданылатын мөлешерлемеден аспайтынын растайды. Арнайы экономикалық аймақта және еркін қоймаларда импортқа қатысты жанама салықтарды қолдану
     2010 жылғы 18 маусымдағы Кеден Одағының кеден аумағындағы еркін (арнайы) экономикалық аймақтар және Еркін кеден аймағының кеден рәсімі туралы келісім және 2010 жылғы 18 маусымдағы Еркін қоймалар және еркін қойманың кедендік рәсімі туралы келісімде, сонымен қатар, КО Кеден кодексінде бекітілген. 2010 жылдың 1 шілдесінде күшіне енген КО Кеден кодексінің 70 бабы ЕАЭО мүшенің кедендік органдары үшінші елдерден ЕАЭО-ға импорттау кезінде импортқа акцизді салықтарды және ҚҚС салатынын растайды. Импортау кезіндегі аталған салықтар үшін деңгейлер, алымдар әдістемелері мен салық салынатын база ЕАЭО мүшелерінің ұлттық заңнамаларымен реттелетіні КО кеден кодексінің 74, 75 және 76-баптарында көзделген. Сондықтан ЕАЭО шеңберінде импорт пен экспортқа қатысты жанама салықтарды қолдауды белгілейтін Қазақстандық ұлттық заңнама 2010 жылдың 1 қаңтарына дейін әрекет етуін жалғастыратын болады.
     

309. 
     Қазақстан өкілі Қазақтан Республикасының 2008 жылғы
     10 желтоқсандағы № 99-IV «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» (Салық кодексі) Қазақстан Республикасына импортталған тауарларға қатысты (қосылған құн салығы және акцизді салықтар) ішкі салықтарды қолданудың құқықтық шеңберін белгілейтінін айтты. Жергілікті мемлекеттік органдар импорттық салықтарды ендіруге құқылы емес, себебі бұл салықтарды Үкімет Салық кодексіне өзгерістер енгізу немесе жаңа заңнамалық актілерді қабылдау арқылы енгізеді. Салық кодексі 2009 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енді және мынадай маңызлы бағаттарға негізделеді: (i) экономиканың шикізаттық емес секторларына салықтқ ауыртпалықтарды төмендету; (ii) әкімшілік кедергілерді қысқарту; және (iii) салықтық әкімшілендіру тиімділігін арттыру.
     

309. 
     Қазақстан өкілі қосылған құнға салынатын салық мөлшерлемесі (ҚҚС) 12-пайыз деңгейінде белгіленгенін және олар Қазақстанда өндірілетін тауарларға да, импортталатын өнімдерге де оның ішінде ЕАЭО мүше мемлекеттерде өндірілетін тауарларға салынатынын айтты. Отандық өндіріс тауарларына салынатын ҚҚС салынатын салық айналымының мөлшеріне қатысты қолданылады, ал салық салынатын импорттың мөлшеріне импортталатын тауарлардың кедендік құны қосылады, сондай-ақ салықтар мен міндетті төлемдердің сомалары жатады. ДСҰ мүшенің қойған сұрағына жауап ретінде ол акциздік тауарлармен акцизді салық салынған жағдайда ҚҚС алу мақсатында салық салынатын базаға отандық тауарлар да және импортталатын тауарлар да жатқызылады деп жауап берді. Өзге де салықтар мен міндетті төлемдерді нақтылау туралы сұрағына Қазақстан өкілі былай жауап берді, яғни олар акциз салығын, импорттық баждарды және қолданылатын жерлерде тауарларды сақтағаны үшін, кедендік тазарту үшін және тауарларды алып жүру үшін алынатын кедендік алымдарды қамтиды. Қазақстан ТМД елдерін және ЕАЭО мүшелерін қосқанда, барлық сауда серіктестерінен шығатын импортқа қатысты «тағайындау елі» қағидасын қолданады. Атап айтқанда 2005 жылдың 1-ші қаңтары жағдайы бойынша барлық мұнай, газ және газды конденсаттардың импорты, шығу еліне қарамастан ҚҚС стандартты мөлшерлемесіне жатады. Салық кодексінің
     242-бабына сәйкес барлық экспортталатын тауарлар ҚҚС нөлдік мөлшерлемесіне жатады. Атап айтқанда 2005 жылдың 1 қаңтарынан бастап қара және түті металдарға ҚҚС нөлдік мөлшерлемесі салынады.
     

309. 
     Ол одан әрі қарай жаңа Салық кодексінің 248-бабына сәйкес белгілі бір тауарлар айналымы (жұмыстар, қызмет көрсетулер) ҚҚС төлеуден босатылуы мүмкін деп атап көрсетті. Сатылу бойынша айналымдары
     ҚҚС-тан босатылған тауарлар (жұмыстар, қызмет көрсетулер) ҚҚС босатылған тауарларды жүзеге асырудан түскен айналымдар осы Баяндаманың 14 (А) қосымшасында келтірілген. Ол әрі қарай ҚҚС арнайы экономикалық аймақтарды және «Еркін қойма» кедендік тәртібінде қолдану осы Баяндаманың IV тарауы «Тауарлармен сауда саласындағы саясат»,
     С бөлімі «Сыртқы саудаға әсер ететін ішкі саясат», (б) кіші бөлімінде «Еркін аймақтар, Арнайы экономикалық аймақтар» келтірілген.
     

309. 
     Ол әрі қарай Салық кодексінің 255-бабына сәйкес мынадай тауарлар
     (i) ұлттық және шетелдік валюта (мәдени-тарихи құндылығы бар банкноттар мен монеталардан басқа), сондай-ақ бағалы қағаздар; (ii) ЕАЭО кеден заңнамасына және Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес бекiтілген тауарларды бажсыз әкелу нормалары бойынша жеке тұлғалар жүзеге асыратын тауарлар; (iii) Қазақстанның Үкіметі айқындайтын режиммен акцизделетiн тауарларды қоспағанда, гуманитарлық көмек ретiнде әкелінетін тауарлар; (iv) акцизделетiн тауарларды қоспағанда, мемлекет, мемлекеттердiң үкiметтерi, халықаралық ұйымдар желiлерi бойынша, техникалық жәрдем көрсетуді қоса алғанда, қайырымдылық көмек мақсатында әкелiнетін тауарлар; (v) шет мемлекеттiң Қазақстанда акредиттелген дипломатиялық және оларға теңестiрiлген өкiлдiктерiнiң, шет мемлекеттің консулдық мекемелерінің ресми пайдалануы үшiн, сондай-ақ олармен бірге тұратын отбасы мүшелерін қоса алғанда, осы өкілдіктердің дипломатиялық және әкiмшiлiк-техникалық персоналына жататын адамдардың, олармен бiрге тұратын отбасы мүшелерiн қоса алғанда, консулдық лауазымды адамдардың, консулдық қызметшілердің жеке пайдалануы үшiн әкелiнетiн және Қазақстан ратификациялаған халықаралық шарттарға сәйкес салықтан босатылатын тауарлар; (vi) салық төлеуден босатуды белгілейтiн кедендік рәсімінде ЕАЭО кеден заңнамасына және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес кедендік декларациялануға жататын тауарлар: кедендік транзит, кедендік қойма, кедендік аумақта қайта өңдеу, ішкі тұтыну үшін қайта өңдеу, уақытша әкелу, реимпорт, бажсыз сауда, мемлекет пайдасына бас тарту, еркін қойма, еркін кедендік аймақ; (vii) мемлекет мақұлдаған дәрілік заттар, оның iшiнде дәрілік субстанциялар; протездiк-ортопедиялық бұйымдарды, сурдотифлотехниканы және медициналық (ветеринариялық) техниканы қоса алғанда, медициналық (ветеринариялық) мақсаттағы бұйымдар; кез келген нысандағы дәрiлік заттарды шығаруға арналған материалдар, жабдықтар және жинақтаушы материалдар, оның ішінде дәрілік субстанциялар, протездiк-ортопедиялық бұйымдарды және медициналық (ветеринариялық) техниканы қоса алғанда, медициналық (ветеринариялық) мақсаттағы бұйымдар импорты қосылған құн салығынан босатылады; (viii) почта маркалары (коллекциялық маркалардан басқа); (ix) Қазақстанның Ұлттық Банкi және оның ұйымдары жүзеге асыратын, ақша белгілерiн шығаруға арналған шикiзат;
     (x) мемлекеттердiң, мемлекеттердің үкiметтерi мен халықаралық ұйымдардың желiсi бойынша берiлген гранттар қаражаты есебiнен жүзеге асырылатын тауарлар; (xi) белгілі бір шарттарды бір мезгілде орындаған жағдайда Қазақстанның Ұлттық Банкі импорттайтын алтынды қоспағанда, импорттайтын инвестициялық алтын импорты; және (xii) Қазақстанның Ұлттық Банкі импорттайтын инвестициялық алтын импорты қосылған құн салығынан босатылатынын атап өтті.
     

309. 
     Жұмыс тобының мүшесі Қазақстаннан ҚҚС бірыңғай мөлшерлемесі импортталатын және отандық тауарларға қолданылатынын растауды сұрады. Атап айтқанда Қазақстан олардың кірістерінің деңгейі (төмен) негізінде кәсіпкерлер үшін және шағын бизнес үшін ҚҚС босату қолданылады ма, нақтылап түсіндіруді сұрады. Қазақстан шаруа қожалықтарынан алғашты сату кезінде отандық ауыл шаруашылық шикізаттарына қатысты ҚҚС босатуды ұсынатынын сұрады. Жұмыс тобының бұл мүшесі одан әрі былай мәлімдеді, яғни осыған ұқсас импорттық тауарлар үшін дәл осындай босатудың болмауы кезінде отандық ауыл шрауашылық өнімдерін сатуда мұндай босату 1994 жылғы ГАТТ III бабына сәйкес Қазақстан өзіне қабылдайтын міндеттемелерге қайшы келеді. Аталған мүше Қазақстан осыған ұқсас импортталған және осы секілді тауарларға қатысты кемсітпеушілік режимін қалпына келтіру үшін ауыл шаруашылық тауарларын салық салудан босатуды жоюын немесе өзгеруін сұрады.
     

309. 
     Қазақстан өкілі ҚҚС импортталатын тауарларға да және отандық тауарларға да біркелкі барлығына қолданылады деп жауап берді. Қазақстан кішігірім жылдық айналымы түрінде ҚҚС төлеуші ретінде тіркелу міндетті емес (жылына 30000 АЕК кем) болып табылатын фермерлерді қосқанда, шағын бизнес үшін салық салу жүйесін оңтайландыруды сақтап қалады деп жауап берді. Ол осы бір кішігірім шек елді мекендерді күрделі салықтық әдістерді қолдану үшін шектелген техникалық мүмкіндіктеріне және кішігірім өндірушілерге қолданылатын халықаралық тәжірибе болып табылады деп атап өтті.
     

309. 
     Қазақстан өкілі ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер және қайта өңдеушілер мынадай салықтық режимдердің бірін қолдануы мүмкін екенін айтты: 1) фермер (шаруа) қожалықтары үшін қолданалатын режим; 2) заңды тұлғаларға – ауыл шаруашылығы өнімін, (балық өсіру шаруашылығы) өнімін өндірушілер заңды тұлғалар мен селолық тұтыну кооперативтеріне қолданалатын (ауыл шаруашылығын өндірушілер) режим; 3) ауыл шаруашылығы шикізаттарын қайта өңдеушілер үшін қолданылатын режим.
     

309. 
     Қазақстан өкілі алғашқы режиммен ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіруші немесе ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу және жүзеге асыру арқылы өз өнімін шығарумен айналысатын шаруа шаруашылықтары да және фермерлік¹⁴ шаруашылықтарда қолдана алады деп түсіндірді. Аталған режим жеке табыс салығын, жерге арналған салық және оны пайдаланғаны үшін алынатын алымдарды, мүлікке салынатын салықты, көлік саығын және қосылған құн салығын алмастырған (жер учаскесіне байланысты бағалау құнының 0,1-ден 0,5 пайызға дейін) «бірыңғай жер салығын» төлеуге негізделген. Аталған салық режимін пайдалану құқығына ие болу үшін шаруа шаруашылықтарының жеке меншік құқығында және (немесе) жерді пайдалану құқығында жер телімдері болуы тиіс. Аталған режимді пайдалануды таңдаған шаруашылықтар ҚҚС төлеуші ретінде тіркелуге міндетті емес.
     

309. 
     Екінші салық режимі ауыл шаруашылығы өнімін өндіруші-заңды тұлғаларға қатысты қолданылады. Аталған салық режимін пайдалану құқығына ие болу үшін заңды тұлғалар: 1) жерді пайдалана отырып ауыл шаруашылығы өнімдерін, акваөсіру өнімдерін өндіру, өзі өндірген аталған өнімдерді қайта өңдеу және өткізу; 2) толық тізбекті (төлді өсіруден бастап) мал шаруашылығы мен құс шаруашылығының (оның ішінде, асыл тұқымды), ара шаруашылығының, акваөсіру (балық өсіру шаруашылығы) өнімдерін өндіру, сондай-ақ өзі өндірген аталған өнімдерді қайта өңдеу және өткізу. ҚҚС аталған режиміне сәйкес алынған тауарлар (жұмыстар, қызметтер) үшін төленген ҚҚС және тауарларды сатудан аударылған ҚҚС арасында есептелетін айырма бюджетке төленуі тиіс. Ауыл шаруашылығын өндіруші бюджкетке төлеуі тиіс ҚҚС сомасы алғашқы сатып алудан кейін 70% төмендейді. Алайда алғашқы сатып алушылар үшін, азық-түлік өнімдерін қайта өңдеу бойынша кәсіпорындарды қосқанда 12% ҚҚС қамтиды.
     

309. 
     Әрі қарай Қазақстан өкілі Салық кодексінің 267-бабына сәйкес ауыл шаруашылығы шикізаттарын қайта өңдеушілер бюджетке төленетін ҚҚС 70% азайта алады деп атап өтті, ал алғашқы сатып алушы үшін өнімнің соңғы құны толыққанды 12% ҚҚС қамтиды. Осы жеңілдіктерді алу үшін ауыл шаруашылық қайта өңдеушілер жылдық жиынтық табысының кемінде 90 пайызын мына қызмет түрлерін жүзеге асырудан алуы тиіс: (i) ет және ет өнімін өндіруді; (ii) жемістер мен көкөністерді қайта өңдеуді және консервілеуді; (iii) өсімдіктер мен жануарлар майын өндіруді; (iv) сүтті қайта өңдеу мен ірімшік өндіруді; (v)ұн-жарма өнеркәсібі өнімін өндіруді; (vi) жануарлар үшін дайын жемшөп өндіруді; (vii) нан өндіруді;
     (viii) балалар тағамын және емдәмдік тағам өнімін өндіруді; (ix) крахмал-cірне өнеркәсібі өнімін өндіруді жүзеге асыру нәтижесінде алынуға жататын (алынған) табыстар қамтуы тиіс. Қазақстан өкілі көрсетілген жеңілдіктер қазіргі таңда ауыл шаруашылығы секторында әлеуметтік жағдайларды шешуге бағытталғанын атап өтті. Ол ауыл шаруашылық өнімдерін қайта өңдеушілерге өз өнімдерін жеткізіп отыратын, шамамен 97% отандық ауыл шаруашылығы өнімін өндірушілер, жылдық айналымы 30 000 АЕК-ден кем ұсақ фермерлер мен шаруашылықтар болып табылатынын, яғни олар ҚҚС төлеушілер болып табылмайтынын айтты. Бұл дегеніміз аталған жеңілдік болмаған жағдайда қайта өңдеушілер ҚҚС ірі сомасын төлеуге мәжбүр болады дегенді білдіреді, себебі есептеу кезінде бюджетке төлеуге тиісті ҚҚС жатқыза салатын нақты түрдегі ҚҚС жоқ. Осылайша ҚҚС бойынша артықшылықтар ҚҚС төлеуші ретінде тіркелмеген ұсақ фермерлерден және шаруашылықтардан алғашқы ауыл шаруашылығы өнімін сатып алу нәтижесінде келтірілетін қайта өңдеушілердің шығындарын өтеуге бағытталған.
     

309. 
     ДСҰ мүшелерді бірі өзінің алаңдауын білдірді, яғни айтылған сызба ауыл шрауашылығы өнімін өндірушілерге және қайта өңдеушілерге тұтынуыларға алғашқы тауарларды сату кезінде күтілетін субсидиямен байланысты өзінің тауарына қатысты төмен бағаны белгігеуге мүмкіндік береді. Ол осы жеңілдік қолданылатын түрімен импортқа қатысты кемсітушілік шара болып табылуы мүмкін деп атап өтті. Бұл мүше Қазақстаннан осы шара неліктен сақталуы тиіс екені немесе, ондай болмаған жағдайда, ДСҰ қағидаларымен сәйкестікке келтіруі туралы қосымша ақпаратты сұрады.
     

309. 
     Жауап ретінде Қазақстан өкілі шамамен Қазақстан халқының 46% ауылдық жерлерде тұрады және жұмыс істеуе қабілетті халықтың үштен бір бөлігі ауыл шаруашылығы өндірісімен айналысады деп атап өтті. Бұдан басқа, шамамен 93% ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер үй шаруашылықтары және фермерлік шаруашылықтар болып табылады, олар жеткілікті қаржылық және техникалық ресурстармен қамтылмаған. Осылайша, ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер мен қайта өңдеушілер үшін ҚҚС бойынша берілетін жеңілдіктер әлеуметтік проблемаларды шешуде және азық-түлік қауіпсіздігімен қамтамасыз етуде маңызды рөлді ойнайды және ауыл шаруашылығын қолдаудың қазақстандық жүйесінің ажырамас бөлігі болып табылады. Сонымен қатар Қазақстан үкіметі ДСҰ нормаларына сәйкес келетін субсидиялаудың балама сызбасын енгізу арқылы ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер мен қайта өңдеушілер үшін ҚҚС бойынша берілетін жеңілдіктерді қайта реформалауды жоспарлайды. Осыған орай, сондай-ақ отандық тауарлар үшін қолданылатын салық режиміне қарағанда импортталған ауыл шаруашылығы өнімі үшін қолданылатын салық режимі аса қойлайлы болмас үшін және ДСҰ ауыл шаруашылығы өнімін өндірушілерді тікелей субсидиялау тетігін әзірлеу үшін ҚҚС бойынша жеңілдіктерді жою үшін Салық кодексіне өзгерістер енгізу үшін 2018 жылдың 1-ші қаңтарына дейін өтпелі кезең қажет.  
     

309. 
     Қазақстан өкілі акциз салынатын тауарларға салық салудың құқықтық шеңберлері Қазақстан Республикасы Салық кодексінің 9-тарауында бекітілген деп атап өтті. Осы тарау акциз салуға жататын тауарлардың тізімін, сондай-ақ акцизді салықтардың мөлшерлемелерін қамтиды (осы Баяндаманың 11(В) қосымшасын қараңыз). Акцизді салықтарды бірегейлендіру туралы сұраққа (отандық тауарларға қарағанда импортталатын тауарларға қатысты аса жоғары мөлшерлеме бойынша ұзақ жылдар бойы қолданылып келген), ол Салық кодексіне сәйкес Қазақстан Республикасында өндірілетін және КО мүшелерге импортталатын тауарларға арналған акциздердің мөлшерлемелері 2012 жылдың 1 қаңтарынан бастап үшінші елдерге импортталатын тауарларға арналған акциз мөлшерлемелерімен бірегейлендірілді деп жауап берді.
     

309. 
     Жұмыс тобның мүшесі акцизді салықтарды салу мақсатында отандық және импорттық тауарлар үшін салық салу базасына қатысты барынша жеткілікті мәліметтерді ұсынуды сұрады. Сонымен қатар ол акцизді салықтарды бірегейлендіру процесі туралы ақпараттарды және қазіргі таңда қолданылатын барлық акцизді салықтардың тізімін кестесімен бірге ұсынуды сұрады. Қажеттілігіне қарай, отандық және импорттық тауарларға қатысты мөлшерлемелері әр түрді акцизді салықтарды прогрессивті түрді бірегейлендіру туралы ақпараттарды қамтитын кестені де ұсынуды сұрады. Сонымен қатар топ мүшесі қазақстандық салық режимі отандық және импорттық тауарлар үшін әр түрлі валютадағы акцизді салықтар жинағын көздейді ме деп сұрады. Егер бұл солай болса, Қазақстан қалайша кепілдік бере алады, яғни айырбастау бағамының құбылуы акцизді салықтар мөлшерлемелеріна әсер етпей ме, және бірегейлендірілген салық барлық тауарларға қатысты жергілікті валютада төленуі туралы сұрады. Сонымен Жұмыс тобының мүшесі олардың 1994 жылғы ГАТТ III бабына сәйкестендіруге кепілдік беру үшін акцизді салық режимі отандық және импорттық тауаларға арналған салықтарға қатысты әр түрлі талаптарды қамтымауы тиіс, себебі салықтарды еуромен төлеу салықтардан келіп түсетін нақты алымдарға қатысты аса қолайсыз жағдайларды тудыруы мүмкін. Жұмыс тобының кейбір мүшелері Қазақстан өкілінен Қазақстанда акцизді салықтардан қосымша босатудың жоқтығын растауды сұрады, атап айтқанда акцизді салық кемсітпеушілік негізде барлығынан импортталатын осыған ұқсас тауарлардың барлығына қолданылатын акцизді салық туралы сұрады. Топ мүшелері Қазақстан ДСҰ-ға кірген күннен бастап әртараптандырылған акцизді салықтардың күшін жоюы тиіс деп атап көрсетті, яғни ол отандық және импорттқ тауарларға қатысты барлық акцизді мөлшерлемелерді бірегейлендіреді және өзгеше тәсілмен 1994 жылғы ГАТТ I және
     III баптарының ережелеріне сәйкес қолдану үшін сәйкестендіреді.
     

309. 
     Қазақстан өкілі жауап берді, яғни отандық тауарлардан акциздерді алу кезінде салықтық база акцизделетін тауарлар бойынша салық базасы өндірілген, өткізілген акцизделетін тауарлардың зат түріндегі көлемі (саны) ретінде айқындалады. (Салық кодексінің 283-бабы). Импортталатын акцизделетін тауарлар бойынша салық базасы импортталатын акцизделетін тауарлардың зат түріндегі көлемі, саны ретінде айқындалады. (Салық кодексінің 297-бабы). Әдетте, акциздер оларды жүзеге асыру фактісі бойынша отандық тауарларға қатысты қолданылады. Салық кодексінің
     282-бабына сәйкес, акцизделетiн тауарларды алушыға тиеп жөнелту (беру) күнi операция жасалған күн болып табылады. Алкоголь пен темекі өнімдерін қоспағанда, отандық тауарларға қатысты акциздер есепті салық кезеңінен кейінгі айдың 20-нан кешiктiрiлмей төленуге жатады. ЕАЭО мүше өзге мемлекеттердің аумағынан импортталған тауарларға қатысты, алкоголь және кедендік өнімдерді қоспағанда, акциздер импорттан акцизделген тауарлардың есебінен қабылдайтын келесі айдың 20-нан кешiктiрiлмей төленуге жатады. Алкоголь және кедендік өнімдерді қоспағанда, үшінші елдерден импортталған тауарларға қатысты акциз салығы тауарлар шекараны кесіп өткен кезде төленуі тиіс. Алкоголь (акцизді маркілер қолданылмайтын сыра мен шарап материалдарын қоспағанда) және темекі өнімдері, импорттық және отандық өнімдерге салынатын акцизді салық салық органдарынан акцизді маркілерді алғанға дейін төленуі (3 күн ішінде) тиіс.
     

309. 
     Әрі қарай ол «Қазақстанның кейбiр заңнамалық актiлерiне кедендік реттеу және салық салу мәселелері бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы» 2010 жылғы 30 маусымдағы № 297-IV заңының түзетулерімен бірге, Салық кодексіне сәйкес спирттік және алкоголь сусындарына арналан акцизді салық мөлшерлемелері 2012 жылдың 1 қаңтарынан бастап бірегейлендірілді деп атап өтті. Отын мен автокөлікке арналған акцизді салық мөлшерлемелері 2009 жылға қарай бірегейлендірілді, ал темекі өнімдеріне қатысты – 2011 жылы бірегейлендірілді. Ол қозғалтқышының көлемі 3000 текше сантиметрден жоғары автокөлік құралдарына акцизді салықтар салынады деп қосып айтты. Бұл бірінші кезекте экологиялық проблемаларды шешуге бағытталған және импортқа қатысты кемсітушілік әсерін білдірмейді. 2009 жылдан бастап акцизді салықтар ұлттық валютада-теңгемен салынады. Ол шығу еліне қарамастан отандық тауарларға да және импортталған тауарларға да акцизді салықтар салынады деп растады. Қазіргі таңда қолданылатын акцизді салықтардың мөлшерлемелері осы Баяндаманың 14 (В) Қосымшасында келтірілген.
     

309. 
     Сондай-ақ ол атап көрсетті, Қазақстан мынадай импортталатын акцизделетін тауарларға акциздік салық қолданбайды (i) Үкіметпен бегіленген шектерде жеке тұлғалармен импортталатын акцизделген тауарлар; (ii) жол бойы бағытында және аралық аялдама пункттерiнде халықаралық тасымалдарды жүзеге асыратын көлік құралдарын пайдалану үшiн қажеттi акцизделетiн тауарлар; (iii) Кеден одағының кеден шекарасы арқылы өткізгенге дейiн бүлiнуi салдарынан бұйымдар және материалдар ретiнде пайдалануға жарамсыз болып қалған акцизделетін тауарлар; (iv) Қазақстан бір тарабы болып табылатын халықаралық келісімдерге сәйкес акциздеу салығынан босатылған осыған ұқсас мәртебедегі кеңселерді және шет елдiң дипломатиялық өкілдіктермен пайдалануы (жеке пайдалануы) үшін, импортталған тауарлар; (v) ЕАЭО кедендік шекарасын қиып өтетін тауарлар және Қазақстан Республикасының және ЕАЭО кедендік заңнамасына сәйкес, мынадай кедендік тәртіптерде орналасқан тауарлар: кедендік транзит, кедендік қойма, кеден аумағында қайта өңдеу, ішкі тұтыну үшін қайта өңдеу, уақытша әкелім, қайта импорт, бажсыз сауда, мемлекет пайдасына бас тарту, еркін қойма, «еркін айналым тауарларын шғаруды» қоспағанда еркін кедендік аймақ; және (vi) Қазақстан Республикасының занамасына сәйкес тіркелген және медицинада қолданылатын (шипамайды қоспағанда) алкогольді қамтитын өнімдер акциз төлеуден босатылады.
     

309. 
     Жұмыс тобының мүшесі «бажсыз сауда» кедендік режимін ұғындыруды сұрады және неліктен ол акцизделетін тауарларға қолданылмайды, сондай-ақ осындай норманы көздейтін ЕАЭО заңнамасына және ұлттық заңнамағы қатысты сілтемені беруді сұрады. Қазақстан өкілі Қазақстанның Салық колексінің 299-бабының 4-тармағына сәйкес, ЕАЭО кедендік шекарасы арқылы өткізілетін, ішкі тұтыну үшін шығару кедендік рәсімін қоспағанда, ЕАЭО кеден заңнамасында және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасында белгіленген кедендік рәсімдер шеңберінде Қазақстан Республикасының аумағында босатылатын акцизделетін тауарлар болып табылады деп жауап берді. КО Кеден кодексінің 302-бабына сәйкес бажсыз сауда кедендік рәсімі дегеніміз – тауарлар ЕАЭО кедендік аумағынан кететін жеке тұлғаларға не шетелдік дипломатиялық өкілдіктерге, оларға теңестірілген халықаралық ұйымдардың өкілдіктеріне, консулдық мекемелерге, сондай-ақ дипломатиялық агенттерге, консулдық лауазымды адамдарға және олардың өздерімен бірге тұратын отбасы мүшелеріне кедендік баждар, жанама (ҚҚС және акциз) салықтар төленбестен және тарифтік емес реттеу шаралары қолданылмастан, бажсыз сауда дүкендерінде бөлшек түрде сатылатын кездегі кедендік рәсім. Осылайша аталған режимге орналастырылатын барлық тауарлар акцизді төлеуден босатылады.
     

309. 
     Жұмыс тобының мүшесі акцизді салықтарды үнемі үйлестіру бойынша ЕАЭО мүше мемлекеттердің ниеттері тураы ақпараттарды ұсынуды сұрады. Қазақстан өкілі ЕАЭО туралы шартқа сәйкес, 2015 жылдың 1-ші қаңтарынан бастап ЕАЭО мүше мемлекеттер аса сезімтал тауарларға қатысты үйлестіру (жақындастыру) рәсімдерін, нысандарын және бағыттарын анықтауы тиіс деп түсіндірді. Алайда үйлестіру процесі бәсекелестік шарттарын бұзбауы тиіс және ЕАЭО мен оған мүше мемлекеттер шеңберінде тауарлардың, жұмыстардың және қызметтердің еркін қозғалуына кедергі болмауы тиіс. ЕАЭО мүше мемлекеттер арасында акцизді салықтарды үйлестіру үшін арнайы мерзім белгіленді.
     

309. 
     Жұмыс тобы мүшесі Қазақстаннан акцизді салықтың мөлшерлемелерін арттыру сипаты мен ауқымы туралы ақпараттарды және ол қай күні қолданылатыны туралы ақпараттарды сұрады. Қазақстан өкілі былай түсіндірді, «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне салық салу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы»
     2013 жылғы 5 желтоқсандағы № 152-V Заң (бұдан әрі – № 152-V Заң) келесідей кестелерде кемсітпеушілік және жалпы негізде отандық және импорттық алкоголь және темекі өнімдеріне арналған акциздеу мөлшерлемелерін біртіндеп арттыруды көздейді.
     

309. 
     Көлік салығын ендіру туралы Қазақстанның жоспары туралы сұраққа Қазақстан өкілі былай жауап берді, Қазақстан Республикасының Салық кодексіне сәйкес, автомобильді көлік қозғалтқыштың көлеміне қарай көлік салығымен салық салуға жатады. Ол осы көлік салығы – акцизді салық секілді емес деп атап өтті. № 152-V Заң, жыл сайын көбейетін қозғалтқышының көлемі 3000 текше сантиметрден жоғары жеңіл автомобильдер үшін салықты арттыруды көздейді. Заң 2014 жылдың
     1 қаңтарынан бастап күшіне енді. Келесідей арттырылған салық мөлшерлемелері Қазақстан Республикасында шығарылған (өндірілген немесе жинақталған) және (немесе) 2013 жылдың 31 желтоқсанынан бастап Қазақстан Республикасына импортталған автокөліктерге қатысты қолданылады.
     

309. 
     Қазақстан өкілі, ДСҰ-ға кірген күннен бастап, Қазақстан, 370 және
     371-тармақта сипатталған ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер мен қайта өңдеушілер үшін ҚҚС бойынша жеңілдіктерді қоспағанда, өзінің ішкі салықтарының алуын және 1994 жылғы ГАТТ-тың I және III баптарына сәйкес кемсітпеушілік түрде ҚҚС, акциздерді және өзге салықтарды қоса алғанда, олардан босатылуының жүргізетінін растады. Қазақстан Республикасы 373-тармақта көрсетілгендей, ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер мен қайта өңдеушілер үшін ҚҚС бойынша жеңілдіктерді
     2018 жылдың 1-ші қаңтарына дейін ДСҰ ережелеріне сәйкес келтіреді. Ол осы кезең ішінде салықтан босатулар қолданылу саласына қатысты да, сондай-ақ деңгейіне қатысты да кеңейтілмейтінін айтты. Жұмыс тобы осы міндеттемені ескерді.