Јәгин мәгамына јол тапмыш мө’минләр
Јәгин мәгамына чатмыш мө’мин
Ме’раҹ һәдисинин давамында Аллаһ-тәала мө’минин өлүм заманы һалыны вә беһиштә дахил олмасыны белә бәјан едир: “Әҝәр јәгинә чатмыш бәндәнин өлүмү јетәрсә, мәләкләр әлләриндә көвсәр вә пак шәраб долу габ онун башы үстүндә һазыр оларлар. Ҹанвермә вә өлүм чәтинлијини асанлашдырмаг үчүн ону сираб едәрләр.” Дүнја һәјатында чалышыб вәзифәсинә әмәл едән мө’мин башына ҝәлән ишләрдән разы олур. Онун нәзәриндә дүнјанын ширинлији илә аҹылығынын фәрги јохдур. Чүнки о Аллаһын мәсләһәтини һәр шејдән үстүн тутур. Јәгинлијә чатмыш белә бир мө’мин фани дүнјадан көчәркән мәләкләр онун башы үстүндә дајаныб руһу чыхарылан заманда она көвсәр сују вә пак беһишт шәрабы верәрләр. Бу вахт һәмин мө’мин өлүмүн бүтүн чәтинликләрини унудар. Беһишт ичкиләри дүнја ичкиләри кими тәкҹә сусузлуғу јатырмыр. Онлар руһун да сусузлуғуну сираб едир.
Һәдисин давамында охујуруг: “Она бөјүк бир мүждә верир вә дејирәм: “Сән паксан вә мәнзилин дә пакдыр. Сән достун вә јахынын олан әзиз вә кәримин јанына ҝәлирсән.” Бәли, мө’мин инсан зәифликдән узаг, гүдрәт долу бир јерә гәдәм гојур. О, нәһајәтсиз бир мәрһәмәтлә гаршыланыр. Мәһбубунун ҝөрүшүнә наил олмуш ашигин һалыны тәсәввүр едирсинизми? Руһа ҝөрүш мүждәси верилдикдә артыг о дүнјада галмаг истәмир. Артыг дүнја чәтинликләри онун үчүн мә’насыздыр.
Һәдисин давамында бујурулур: “Онун руһу мәләкләрин әлиндән пәрваз едир, бир ҝөз гырпымындан да аз мүддәтдә Аллаһа доғру уҹалыр.” Мәләкләр кафирләрин вә мүнафигләрин ҹаныны ишҝәнҹә илә алырлар. Мө’минин руһу исә раһатлыгла алыныр вә бир анда мәһбубуна доғру пәрваз едир. Һәдисдә охујуруг: “Онунла Аллаһ-тәала арасында бу һиҹаблар вә пәрдәләр галдырылыр.” Ирфан китабларында бу һиҹаблар вә пәрдәләр һаггында әтрафлы данышылмышдыр. Гыса шәкилдә дејә биләрик ки, мө’мин бәндә һәмин мәгамда Аллаһла өз арасында һеч бир узаглыг вә манеә һисс етмир. Һәдисин давамында охујуруг: “Аллаһ она мүштагдыр вә о руһ әршә јахын бир чешмәнин кәнарында отурар.” Ҝөрүшә јол тапмыш вә мәһбубун мүштаг олдуғу ашиг мө’мин неҹә дә хошбәхтдир! Мө’минин руһу әршин кәнарындакы чешмә кәнарында отурмагла узун јолун ағры-аҹысындан раһатлашыр. Бу вахт Аллаһ онунла һәмсөһбәт олур вә она дејир: “Дүнјаны неҹә тәрк етдин?” Аллаһын бу суалы гаршысында мө’мин бәндә чох диггәтли олмалыдыр. Әҝәр о өз данышығында ијнә уҹу гәдәр хилафа јол версә, данышмаг һаггындан мәһрум едиләр. Буна ҝөрә дә мө’мин шәхс Аллаһын ҹавабында јалныз һәгигәти дејир. Гур’ани-кәримдә охујуруг: “Руһун вә мәләкләрин сәф-сәф дураҹағы ҝүн Рәһманын изин вердији кәсләрдән савај кимсә данышмајаҹаг вә данышан да јалныз доғруну дејәҹәк.”1
Дүнјадан гырылмаг диггәтин нәтиҹәсидир
Мәһз бу мәгамда мө’минин руһу Аллаһын ҹавабында белә дејир: “Пәрвәрдиҝара, иззәт вә ҹәлалына анд олсун ки, мәним дүнја илә бағлы елм вә аҝаһлығым јохдур. Мәни јаратдығын ҝүндән Сәнин мәгамындан горхмушам.” Мө’мин тәкҹә ҹавабла кифајәтләнмәјиб, Аллаһын иззәт вә ҹәлалына анд ичәрәк дүнјадан хәбәрсиз олдуғуну билдирир. Бәли, вәзифәләрини јеринә јетирмәклә мәшғул олан инсан дүнја һаггында дүшүнмәјә дә биләр. Бә’зиләри мәһбубла ҝөрүш шөвгүндән һарада олдугларыны да унударлар. Онлар вәзифәләрини дүзҝүн јеринә јетирсәләр дә, гәлбләри башга јердә олар.
Јәгин әһлиндән олан мө’мин дүнја вә онун ишләри һаггында бир о гәдәр дә дүшүнмәз. Арам далғалар дәрјанын үзү илә өтүшүб онун дәринлијинә јол тапмадығы кими, дүнја фикирләри дә мө’минин гәлбинә јол тапмаз. Она ҝөрә дә мө’мин анд ичир ки, дүнјадан хәбәрсиздир. Дүнја мәһәббәти гәлбинә нүфуз етмиш дүнјаҝирдән фәргли олараг, мө’минин хәјалы тамам башга бир фәзада пәрваз едир.
Ме’раҹ һәдисинин давамында бујурулур: “Дүз дедин, еј мәним бәндәм. Ҹәсәдин дүнјада олса да, руһун мәним јанымда иди. Сәнин заһириндән вә батининдән хәбәрдарам.” Дүнјада јашајыб дүнја ишләринә мәшғул олан бир инсанын хәјалы башга бир јердә ола биләрми?! Әҝәр белә бир мәгама чатмаг мүмкүндүрсә, нә үчүн бизләр сә’ј ҝөстәрмирик?! Нә үчүн бир анлыг да олса, дүнја бәр-бәзәјинә ҝөз јумуб диггәтимизи Аллаһа јөнәлтмәјәк?!
Мө’минин ән бөјүк истәји Аллаһын разылығыдыр
Ме’раҹ һәдисиндә охујуруг: “Үрәјиндән кечәни мәндән истә, мән дә әта едим. Мәндән тәмәнна ет ки, сәнә бағышлајым. Бу мәним беһиштимдир, онда өзүнә јер сеч. Мәним мәрһәмәт ҹиварымда сакин ол.” Санки башга бир сынаг башламышдыр. Ашиг бир өмүр тәлашдан сонра арзусуна чатмышдыр. Аллаһ ондан беһиштдә јер сечмәсини, Ондан тәмәнна етмәсини истәјир. Ҝөрүн јәгин әһли олан мө’минин руһу һансы мәгама чатмышдыр ки, белә бир ҹаваб верир: “Пәрвәрдиҝара, Сән өзүнү мәнә танытдырдын вә Сәни танымагла бүтүн хилгәтдән еһтијаҹсыз олдум.” Мө’мин билдирир ки, Аллаһын әзәмәтини дәрк етдијиндән, артыг онун беһиштдә ҝөзү јохдур. О, Аллаһы танымагла һәр шејдән еһтијаҹсыз олдуғуну билдирир. Ахы белә бир әзәмәтин мүгабилиндә нә истәмәк олар?!
Кәрамәт, илаһи төвфиг вә мө’минин тәкамүлү
Һәдисдә охујуруг: “Анд олсун иззәт вә ҹәлалына, әҝәр разылығын мәним тикә-тикә доғранмағымда, јетмиш дәфә фаҹиәли шәкилдә өлдүрүлмәјимдә олса, Сәнин разылығыны һәр шејдән үстүн тутарам.” Мө’минә бу сөзләри дедирдән онун өзүнү јухары тутмасы јох, Аллаһын разылығыны һәр шејдән үстүн билмәсидир. Мө’мин белә әрз едәр: “Неҹә гүррәләним? Ахы Сәнин мәрһәмәтли рәфтарын олмасајды, зәлил олардым.” Мө’мин шәхс Аллаһын разылығыны һәр шејдән үстүн тутдуғуну билдирир, Аллаһын кәрамәтини хүсуси вурғулајыр. О, бу мәгама уҹалмасында Аллаһын гүдрәтини өнә чәкир. “Әҝәр көмәк етмәсәјдин, мәғлуб олардым, әҝәр гүввәтләндирмәсәјдин, зәиф галардым, әҝәр өз зикринлә мәни дири сахламасајдын өләрдим.” Мө’мин е’тираф едир ки, Аллаһын јардымы олмасајды, нәфс вә шејтанла мүбаризәдә мәғлуб оларды. Рәвајәтин бу һиссәсинин сон ҹүмләси олдугҹа мә’налыдыр: “Мәни зикринлә дирилтмәсәјдин, бир өлү идим.” Ујғун ҹүмләдә мүһүм бир мәсәләјә тохунулмушдур. Мә’лум олур ки, јәгинә чатмыш мө’минин һәјаты тәкҹә физиоложи һәјатдан ибарәт дејил. Мө’мин Аллаһ зикри илә мүмкүн олан руһани бир һәјатда јашајыр. Аллаһын зикри олмадыгда инсанын һәјаты һејвани бир һәјат чәрчивәсиндә мәһдудлашыр. Илаһи зикрдән мәһрум олмуш бир инсан әслиндә өлүдүр. Гур’ани-кәримдә Аллаһ-тәала бујурур: “Дири олан кәс (Гур’андан) өјүд ҝөтүрсүн.”1Әҝәр гәлб дири олмаса, инсан илаһи маарифдән, Аллаһа диггәтдән мәһрум галар. Она ҝөрә дә јәгин әһли Аллаһла әлагә сајәсиндә һәјат тапдығыны һисс едир. Бу али бир һәјатдыр. Аллаһ һүзурундакы илаһи бир өмүр Аллаһын әтасыдыр. Рәвајәтдә мө’минин дилиндән нәгл олунур: “Пәрвәрдиҝара, әҝәр Сән пәрдә чәкмәсәјдин, илк дәфә ҝүнаһ етдијим вахт рүсвај олардым. Пәрвәрдиҝара, Сәни танымағымы, һаггы батилдән ајырмағым, нуру зүлмәтдән сечмәјим, елми ҹәһаләтдән фәргләндирмәјим үчүн ағлымы камил етдијин һалда Сәнин разылығыны неҹә тәләб етмәјим?!” Мө’мин билдирир ки, онун әсил истәји Аллаһын разылығыдыр. Беһишт вә онун не’мәтләри разылыг мүгабилиндә әһәмијјәтсиздир. Бу не’мәтләр јалныз Аллаһын һәдијјәси олдуғу үчүн дәјәрли сајыла биләр. Мө’мин инсан бүтүн мүвәффәгијәтләрин әсас сәбәбини Аллаһ тәрәфиндән ағлынын камилләшдирилмәсиндә ҝөрүр. О, Аллаһын разылығыны һәр шејдән үстүн тутур. Әслиндә бәндәнин Аллаһла бу сөһбәтинин ширинлији сөзә сығмыр. Сөһбәтин бу јеринә чатдыгда Аллаһ-тәала бујурур: “Иззәт вә ҹәлалыма анд олсун ки, сәнинлә мәним арамда һеч бир һиҹаб јохдур. Бәли, мән өз достларымла белә рәфтар едирәм.”
Достарыңызбен бөлісу: |