164
Құрметті, сот төрағалары!
Міндетті процессуалдық құқық нормаларды соттың азаматтық
істің шешіміне қарсылық білдірмейтініне күмән жоқ. Сот отырысында
дұрыс шешім қабылданбайды егер дәлелдемелер заңды түрде
аланыбаса. 1973 жылы 26 қыркүйекте
РСФСР-дың Жоғарғы сот
пленумының
қабылдануымен
процессуалдық
құжатарды
қарастырылуына байланысты бірінші сот инстанциясы шешім
қабылдады. Осыған байланысты халықаралық соттың шешімі қате деп
танылып, бұл істің басқа бағытта қарастырылуын тоқтату керек.
Алексей Иванович Котов Анна Степановна Петровнаның
зейнетақылық қорының жартысына иелік етуіне құқығы бар екенін
сұрайды. Өйткені ол онымен жақсылықта да жамандықта да бір
шаңырақтың астында заңсыз неке құрмай 30 жыл тұрды. Біріншіден,
Котовтың айтуы бойынша ол Мария Николаевна Котовамен 1939
жылы құрған некесі, 3 жылдан соң 1942 жылы тоқтатылды және
содан кейін олар жеке тұратын болды.
Содан бері ешқандай қарым-
қатынасқа түскен жоқ, 35 жыл өткеннен кейін соттың зерттеуінің
нәтижесінде 1942 жылы ерлі-зайыпты Котовтардың некесі заңды
түрде тоқтатылды деп танылуы мүмкін. Өйткені Котов әйелімен
заңды түрде болмаса да ажырасқаннан кейін Петровамен заңсыз
некеге тұрды. Екінші факт, ол Котов Петровамен оның қайтыс
болғанына дейін онымен қарым-қатынаста болды. Үшінші факт, ол
әйелінің өлімінен бастан кешіргендіктен Петровамен зейнетақылық
қорының жартысын алуға құқығы бар. 1942
жылы Котовтың заңды
некесі тоқтатылуы туралы халықаралық сот шешімінде нақты ештеңе
айтылған жоқ.
Сонымен қатар сот куәгерлері Голева мен Захарованы
сұрастырады. Олар Котовтың әйелімен 1942 жылдан бері қарым-
қатынаста жоқ екенін растады. Бұл мәселеге Е.П. Петров ешқандай
қарсылық білдірмеді. Қазір Котова тұрып жатқан қарттар үйінің
директорының хатына қарағанда Котова 1942 жылдан бастап өзінің
күйеуі жайлы ештеңе білмейтінін айтты. Сот өз шешімінде
Котовпен Петрова екеуінде де заңды түрде бұзылмаған неке бар деп
айтты. Біріншісі А.И. Котовпен М.Н. Котованың некесі болса,
екіншісі А.С. Петровамен, П.А. Петровтың некесі.
Соттың ойынша
бұл неке 1947 жылы 14 наурызда Петров өлгеннен кейін тоқтатылды.
Осы шешімге байланысты Котов 1942 жылдан бастап Петровамен
заңсыз некеден тұруы мүмкін емес еді. Сот бұндай шешімге келді
өйткені 1947 жылға дейін П.А. Петровтың қайтыс болғандығы заңды
түрде бекітілген жоқ. Бірақ бір маңызды жай райвоенкоматтың
анықтамасына байланысты 1942 жылдың 28 қаңтарынан бастап А.С.
Петроваға күйеуінің аттестаты бойынша төлемақы тоқтатылды,
өйткені күйеуі қайтыс болды. Сондықтан Котовтың бірінші некесі
165
сияқты А.С.Петрованың некесі де 1942 жылы тоқтатылды және оның
осы заңсыз некеде тұруы заңға қайшы келмейді.
Сот шешімінде куәгерлердің айтуынша олар А.И. Котовты 1945
жылға дейін білген жоқ және көрмеген де.
Бұл куәгерлердің
көрмегендіктен сот олардың айтқанын хатамадан оқып, осыны дұрыс
деп танылуы мүмкін емес. 30 жыл бұрын заңсыз некеге байланысты
құжаттарды көруге болады. Қашан А.И. Котовпен А.С.
Петровамен заңсыз некеде тұра бастағаны кезінде Петрованың өзінің
покозаниясында Котовтың әйелімін деп 1943 жылы желтоқсан
айынан бастап санайды. Сот қорытындысы бойынша Котовпен
Петрова арасында заңсыз неке 1945 жылы басталды. Мәскеу қалалық
сотының азаматтық істер бойынша бірлескен халықаралық соттың
шешімін дұрыс емес деп танып, істі
жаңа бағытта қарастыруға
жіберді. Істі қайта қарағанда халықарлық сот ерлі-зайыпты
Котовтардың заңды некесінің 1942 жылы тоқтатылды, Котовпен
Петрова арасындағы заңсыз неке 1943 жылдан Петрованың қайтыс
болуына дейін созылды және Котовты Петрованың мұрагері деп
таныды. Кассациялық сот бұл шешімді өзгеріссіз қалдырды, ал
Е.П.Петровтың касациялық шағымын қанағаттандырмады.
Достарыңызбен бөлісу: