Демокрит (б.з.д. 460-370) – Ежелгі Грецияның тәрбие мәселесімен айналысқан алғашқы философтарының бірі. Оның ойынша тәрбие жақсы ойлауға, жақсы сөйлеуге, жақсы істеуге жетелейді деген.Демокриттің педагогикалық ойын мынадай түрде реттеп көрсетуге болады:Тәрбиеші адамды қалыптастырып, өзгерткеннен – адам табиғаттың «микрокосмос» бөлшегі болып табылады.Ата-ана баланы бар пәрменімен тәрбиелеу керек. Білім беру және тәрбиелеу процесі ауыр, бірақ адам табиғатын қалыптастыратын қайырымды еңбек.Білім беру – білмеген саны емес, сапасы қажет.Оқушыларды білгісіздікке қол жеткізуде, борыш, жауапкершілік сезімін оятуда – табиғи жолмен әрекет ету керек.Негізгі принциптер:ата-баба рухына сыйынды; балалар мен құлдар отбасындағы әкеге бағынуда тең болды; анасының беделі мен ықпалы өмір бойы күшті болды; қыздар отбасылық өмірге отбасында тәрбиеленді; ұлдар тәжірибелік білім алып, әкесінің қасында жүріп, оның міндеттері мен мемлекеттік ісімен танысты.
Спарта және Афинадағы тәрбие жүйесі өз жалғасын ежелгі Рим тәрбие жүйесінде алған. Балалар 7 жасқа дейін жанұя тәрбиесінде болған. Рим тәрбиесінде азаматтық тәрбие саласы басым болғанын көруге болады. Негізгі мақсаты – қоғамның белсенді мүшесін даярлау болған. Бұл тұлға өз мемлекетіне сөзсіз беріліп, оны қорғап, саяси және әлеуметтік жағынан өркендеуге ат салысатын азамат болу тиіс. Рим империясы қалыптасқан кезенде тәрбиенің сипаты өзгерді. Грамматикалық мектептер кен тараған мектептердің бірі болған – 11-12 жастағы ер балалар оқытылған. Негізгі пәндер: латын грамматикасы, рим әдебиеті, грек тілі. Нәтижесінде мектеп түлектері саяси және құқық қызметке дайындалған.
Рим Республика кезінде (б.д.д. 1 ғ.) риторлық мектептер маңызды мектептердің бірі болған. Бұл мектепте 13-14 жастағы ер балалар 5-6 жыл оқытылған. Білім мазмұны тереңдетілген түрде үйретілген – жалпы гуманитарлық бағытымен бірге күрделі философиялық негізі, тарих, құқықтану, шешендік, ақындық еңбектері жан-жақты зерттелген. Оқу пәндердің ішінде риторика (шешедік өнер) сабағы ерекшеленеді, оның ғылыми негіздерін тұнғыш рет жасаған философтар Цицерон, Квинтилиан т.б. Квинтилианның еңбегі «Шешендік өнерге үйрету» римдік білім беру жүйесінің қайнар көзі болып табылады. Өз риторлық мектебінде Квинтилиан гуманды педагогиканың принциптерін ұсынған. Баланың табиғаты еркін даму керек деп есептеген.Осы мақсатты жүзеге асыруда педагог-тәрбиешінің рөлі өте зор. Сондықтан, ұстаз шәкірттерінің жас және жеке даралық ерекшеліктерін ескеру керек, деген
Римдегі мектептік білім беру сипаты – элинизмдік мектептен онша көп айырмашылығы болмады. Оқыту әдісі сол, ал білім беру мақсаты біршама прагматикалық сипатта болды.
Достарыңызбен бөлісу: |