Иманбекова Назира Нурхалиевна Өлкетану материалдары арқылы мектеп оқушыларына экологиялық-экономикалық ТӘрбие берудің педагогикалық негіздері 6М010300- педагогика және психология Магистрлік диссертация
жүктеу/скачать 129.07 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Орта көрсеткіш 12,5 17,3
Аталмыш ісшараларды мектептің оқу-тәрбие процесінде ұйымдастырып өткізгеннен кейін, бағдарламаны игеру сапасын анықтау үшін берудіңшы эксперименті шеңберінде аралық тексеру тест жүргізілді. Педагогикалық бақылау және жүргізілген сауалнаманың, алынған тестінің негізінде біз өлкетану жұмыстарында халық педагогикасы құралдарын пайдалану арқылы мектеп оқушыларының бойында қалыптасқан экологиялық тәрбие деңгейін анықтадық. Орта білім алу әрбір адамға әрі қарай оқу, мамандық алу мен өмірде табысқа жету, елінің, жерінің қадір - қасиетін сақтау мүмкіндігін қамтамасыз етудің түбегейлі қажеттілігі болып табылады. Қазақстан мектептерінің түлектері өзгермелі өмірдің жаңа тұжырымдамалары мен үрдістерін қабылдауға дайын болуы, өлкесін, табиғатын қорғауға саналы көзқарас, сондай-ақ өзінің бүкіл өмірі бойында өзгермелі жағдайларға икемді болуға үйренуі және бейімделуі оқушыларға экологиялық тәрбие берудің мақсатында қазақ халық педагогикасы құралдарын өлкетану жұмыстарында пайдалану қажеттігін туғызады. Ал бұл болса, оқушыларға экологиялық және экономикалық тәрбие беруге бағытталған жүйелі әдістеме жасау қажеттігін талап етеді (кестелер). Оқушыларға эмоционалды компонентінде олардың сана-сезімі оянып, елін, жерін сүйіп, табиғаттың сұлу көрінісін тамашалаудағы әсері, қабылдауы ерекше байқалды. Оқушыларға эмоционалды компонентінде олардың сана-сезімі оянып, елін, жерін сүйіп, табиғаттың сұлу көрінісін тамашалаудағы әсері, қабылдауы ерекше байқалды. Өткізілген іс-шаралардан «Тарылтпайық табиғаттың тынысын, пәк табиғат, жүректің ән жырысың» атты апталықта мектеп оқушылары әрбір күнде өздерінің шығармашылық іс-әрекеттерімен ерекшеленді, әрқайсысының бойындағы небір жақсы қасиеттер байқалды. Кесте 11 – Оқушыларға экологиялық және экономикалық сана-сезімінің қалыптасқан деңгейі (қалыптастыру эксперименті)
Кесте 12 – Оқушыларға экологиялық және экономикалық тәжірибесінің қалыптасқан деңгейі (қалыптастыру эксперименті)
Еркін тақырыпта жазылған ең үздік экологиялық шығармаларындағы табиғатты әсем суреттеулері, өлең шығарып, оқу барысында олардың тебіреніп оқығандарды сана сезімінің жоғарылағанын байқатты. Тәжірибелік іс-әрекеттердегі оқушыларға белсенділігі өлкетану жұмыстарында мұражайларды безендіру, мұрағат материалдарын жинау, кітапханамен байланыс, жеке коллекция жинау, кажетті заттарды тауып әкелу, ауылдағы қарт адамдарымен сұхбаттасу кезіндегі қолжазба материалдарын пайдалану, күнделікті жазбалар, баспа материалдары, әртүрлі мекемелердің ресми құжаттары, замандастарының еске алулары сияқты міндеттерді атқарғандығынан байқалды. Аталған топтастырудың әдеби өлкетану пәніне байланысты өз ерекшелігі бар, алайда кейбір жағынан өлкетанудың басқа да бағыттарында, әсіресе пән аралық байланыс бағыттарында, қолданылуы мүмкін. Бұл мектептің оқушылары өлкетану жұмыстарында қазақтың аңыз әңгімелері, тыйым сөздердің басты ерекшеліктерін де ажырата алды. Бұдан байқағанымыз - ауыл балаларында өз өлкесінің өзіндік ерекшелігін ескере отырып, өмір сүріп отырған жерінің табиғатын қорғаудағы іс-әрекеттерінің бар екені. Оқушыларға экологиялық және экономикалық тәрбиеінң қалыптасқан деңгейлерінің өзгеруі 13- кестеде берілген. Бұдан шығатын қорытынды ауыл балаларының өз өлкесіне жақын табиғат аясында тікелей болу мүмкіндігінің нәтижесі деп білеміз. Эксперименттік топтағы оқушылар 4,1% құрайды, бақылау тобына қарағанда 3,2% артты. Кесте 13 – Оқушыларға экологиялық тәрбиеің қалыптасқан деңгейлерінің өзгеруі (% есебімен)
Өткізілген тәрбиелік іс-шаралардың өлкетану жұмыстары бойынша қазақ халық педагогикасы құралдарын пайдалану оқушыларға экологиялық және экономикалық тәрбие беруде ерекше рөл атқаратыны байқалды. Қазақ халық педагогикасы құралдары арқылы оқушыларға экологиялық және экономикалық тәрбие беруде оқушылар тәрбиеің қандай деңгейге көтерілгендігін байқау мақсатында жүргізілген сауалнамалар нәтижесі де тәжірибелік-эксперимент жұмысының тиімділігін дәлелдейді. Демек, жоғарыда баяндалған бағдарламалар бойынша әртүрлі формадағы тәрбие сағаттары ұйымдастырылса, экологиялық және экономикалық тәрбиені қалыптасқан тұлғаны толығымен қалыптастыра аламыз. Оқушыларға экологиялық білімдерінің қалыптасқан деңгейі (қорытынды эксперимент) Кесте 14 – Оқушыларға экологиялық білімдерінің қалыптасқан деңгейі (қорытынды эксперимент)
Оқушыларға экологиялық білімдерінің қалыптасқан деңгейі (қорытынды эксперимент) жаратылыстану бойынша білім, білік дағдылары қалыптасып, оқу-танымдық іс-әрекеттегі ақыл-ойларының жетілгені байқалды. Педагогикалық бақылау және жүргізілген сауалнама, алынған тесті бойынша өлкетану жұмыстарында халық педагогикасы құралдарын пайдалану негізінде, біз мектеп оқушыларының бойында қалыптасқан экологиялық тәрбие деңгейін анықтадық. Теориялық білімдері тереңдеп, қазақ халық педагогикасы құраларын тиімді пайдалана алу әрекеттерін еркін меңгере алатындықтары жоғарыдағы кестеден байқалады. Кестеден байқап отырғанымыздай, балалардың экологиялық білімдерге қызығушылығы, экологиялық білімнің маңыздылығын сезінуі, туған жерінің табиғатына деген қатынастары эксперимент жүргізген сыныптағы оқушыларға экологиялық тәрбие деңгейі бақылау сыныбымен салыстырғанда әлдеқайда жоғары екенін байқауға болады. Тәжірибе жүргізген сынып оқушылары сыныптан тыс уақытта жүргізілген тәрбиелік өлкетану жұмыстары барысында алған білімі мен біліктіліктерін, экологиялық тәрбиеніліктерін көрсете білді. Кесте 15 – Оқушыларға экологиялық және экономикалық сана-сезімінің қалыптасқан деңгейі (қорытынды эксперимент)
Өлкетану бойынша оқу бағдарламасына жасалған қосымша бағдарламаны оқу-тәрбие процесінде пайдалануға мұғалімдерге әдістемелік кеңестер, ұсыныстар беріліп, оларды қолданудың әдіс-тәсілдері айқындалды. Кесте 16 – Оқушыларға экологиялық және экономикалық тәжірибесінің қалыптасқан деңгейі (қорытынды эксперимент)
жүктеу/скачать 129.07 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||