Жетписбаев батыр адамович
§4. Қоғамдық жұмыстарға тарту
жүктеу/скачать 1.57 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- §5. Түзеу жұмыстары
| §4. Қоғамдық жұмыстарға тарту
ҚР ҚК-нiң 42-бабына сəйкес, қоғамдық жұмыстарға тарту сотталған адамның негiзгi жұмыстан немесе оқудан бос уақытта тегiн қоғамдық пайдалы жұмыстарды жасауынан тұрады. Бұл жұмыстардың түрлерiн жергiлiктi атқарушы органдар немесе жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдары белгiлейдi. Қоғамдық жұмыстарға тарту ҚК Ерекше бөлiмiнiң 64 санкцияларында көзделген. Ол жазаның негiзгi түрi ретiнде ҚК Ерекше бөлiмiнiң тиiстi бабының санкциясында көзделген ретте ғана тағайындалады. Сонымен қатар, жасалған қылмыс үшiн қарастырылған жазадан гөрi жеңiлiрек жаза тағайындау кезiнде, жазаның өтелмеген бөлiгiн жеңiл жазамен ауыстыру жағдайында да қолданылуы мүмкiн. Қоғамдық жұмыстарға тарту жазасы сағаттармен өлшенедi, яғни заң бұл жазаны 60 сағаттан 240 сағатқа дейiн тағайындауға рұқсат бередi. Жазаны өтеуден əдейi жалтарған жағдайда сотталған адам үшiн жазаның бұл түрi ауыр жазалармен ауыстырылады. ҚР ҚАК-нiң 34-бабына сəйкес, қоғамдық жұмыстарды өтеуден əдейi жалтару дегенiмiз - қоғамдық жұмыстардан сотталған адамның қашып тығылып қалуы, бiр ай iшiнде еңбек тəртiбiн екi реттен артық бұзуы немесе бiр ай iшiндi ешқандай себепсiз қоғамдық жұмыстарға екi реттен артық шықпай қалуы. Қылмыстық кодексте қоғамдық жұмыстарға тартуды бас бостандығынан шектеумен немесе қамауға алумен ауыстыру қарастырылған. Қоғамдық жұмыстарға тарту жазасы мынадай сотталған адамдар тобына тағайындалмайды: 1). Əскери қызметкерлерге; 2). 50 жастан асқан əйелдерге, 60 жастан асқан ер адамдарға; 3). Жүктi əйелдерге; 4). 3 жасқа дейiн баласы бар əйелдерге; 5). 1 жəне 2 топтағы мүгедектерге. §5. Түзеу жұмыстары Түзеу жұмыстарының мəнi – сотталған адамның жазасы оның бұрынғы негiзгi жұмыс орнында өтелiп, оның жалақысының белгiлi бiр мөлшерiнен мемлекеттiң кiрiсiне ұстап қалу арқылы жүргiзiлуiнде болып табылады. Ол ауырлығы онша емес жəне орташа ауырлықтағы қылмыс жасаған, бiрақ қоғамнан оқшауламаса да түзелу мүмкiндiгi бар адамдарға соттардың бас бостандықтан айырумен байланысты емес жаза тағайындауына мүмкiндiк бередi. Түзеу жұмыстарын қолданудағы мақсатқа мына үш тəсiлмен жетуге болады: еңбекке мiндеттi түрде тарту; еңбек ету жəне басқа құқықтарын бiршама шектеу жəне материалдық сипатта ықпал ету жалақысының бiр бөлiгiн ұстап қалу. Түзеу жұмыстарының мерзiмi айлап, жылдап саналады. Сол уақыттарда сотталған адам жұмыс iстеуi жəне оның жалақысынан ақша ұсталуы тиiс. Кейбiр жағдайларда мерзiмi күндермен саналады. Түзеу жұмыстары екi айдан екi жылға дейiнгi мерзiмге тағайындалады. Оны сотталған адам сот үкiмiне сəйкес өзi бұрын негiзгi жұмыс атқарып жүрген жерде өтейдi. Сотталған адам дəлелдi себептермен жұмыс iстемеген, бiрақ оған жалақы төленген уақыт өтелген уақыт есебiне кiредi. Сотталған адам ресми түрде жұмыссыз деп танылған уақыт та жазаны өтеу уақытына жатқызылады. Түзеу жұмыстары тек негiзгi жаза ретiнде қолданылады, егер ҚК-тiң Ерекше бөлiмiндегi нормалардың тиiстi санкцияларында қарастырылған болса. Сонымен қатар, түзеу жұмыстары мына жағдайларда да тағайындалады: 1). Сол жасалған қылмыс үшiн қарастырылған жазадан гөрi жеңiлдеу жаза тағайындағанда; 2). Жазаның өтелмеген бөлiгiн жазаның жеңiлдеу түрiне ауыстырғанда; 3). Жазадан əдейi жалтарғандықтан оны айыппұл салумен алмастырса. Түзеу жұмыстары түрiндегi жазаны тағайындағанда, сот заңда көзделген жағдайларға сүйенiп, сотталған адамға шартты соттауды қолдана алады. Түзеу жұмыстары тағайындалмайтын адамдар тiзiмi заңда нақты көрсетiлген, олар: 1). Еңбекке жарамсыз деп танылған адамдар; 2). Тұрақты жұмысы жоқ адамдар; 3). Өндiрiстен қол үзiп оқу оқып жүрген адамдар. жүктеу/скачать 1.57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|