257
в) Балаларға арналған ертегілер.
г» Аңыз ертегілер, күй аңызы»,- дейді [338, 173
б.
].
Міне, мұндағы ертегілердің алғашқы үш түрі- қазіргі таңдағы
фольклортану ғылымында ертегілердің классикалық түрі
болып
табылады. Мәселен, бұған дейін ертегілердің қиял-ғажайып түрін
қазақ фольклортану ғылымында ешкім ажыратпаған болатын. Міне,
мұнда алғаш рет қиял-ғажайып ертегілерді ғалымдар былай
түсіндіреді: «Қазақ халқының «Қиял-ғажайып ертегілерінің»
кейіпкерлері әр алуан ғаламаттар болып келеді. Олар: жеті басты
жалмауыз, жалғыз көзді жалмауыз (ежелгі грек мифтеріндегі циклон
тәрізді), жалмауыз кемпір (орыстың баба-ягасының сыңары), мыстан
кемпір (оны қазық аяқ, қарға тұмсық деп те атайды), айдаһар т.б.»,-
дейді [338, 173
б.
].
Одан әрі ғалымдар қиял-ғажайып
ертегілер бойында анимизм
қалдықтары жиі ұшырасатынына,ежелгі адамдардың космогониялық
ұғым-нанымдары бар екеніне т.б. баса көңіл бөлген. Демек М.Әуезов
пен Л.Соболев қазақ ертегілерін қарастырғанда, зерттеудің
типологиялық, тарихи әдіс- тәсілдерін де қатар қолданған. Осы
арқылы басқа халықтардан алмасып алынған сюжеттік желілер
өңделіп сұрыпталатынын,
өзгеретінін, жаңа халықтық негіз
табатынын дәлелдейді.
Ал, хайуанат жайындағы ертегілерге ғалымдар:
«Халықтың
күнкөріс кәсібінің, тіршілігінің тірегі болған үй хайуанаттарының
Достарыңызбен бөлісу: