Педагогикалық институты аманжол күзембайұлы еркін әбіл тарихнам а
жүктеу/скачать 0.67 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- КСРО мектептерінде азаматтық тарихты оқыту туралы
- Тарих оқулықтары туралы
- История ВКП (б). Крат кийкурс»
| 4. Тарихшыларға қарсы репрессия
ХХ ғасырдың 30–жылдары ғылымдағы идеологиялық майдан шиеленісе түсті. Коммунистік партия кейбір тарихшыларға сенімсіздік білдіріп, оларға қарсы репрессия жасауды қолға алды. Оған сылтау да табыла кетті. 1929 жылы қаңтар айында Петербург қаласында орналасқан Ресей Ғылымдар Академиясына 42 жаңа мүше сайланды. Өкіншке қарай сайлау барысында үш коммунист қажетті дауыс жинай алмай қалды. Осыған байланысты газет беттерінде академиктерге қарсы, олардың «контрреволюциялық әрекеттерін» әшкерелейтін мақалала топтамалары пайда болды. Қайта сайлау өткізіліп, коммунистер академик атанды. Бірақ іс мұнымен бітпеді. 1929 жылдың тамызында Үкімет комиссиясы Академияны тексеріске алды. Нәтижесінде 1929 жылдың маусым–желтоқсан айлары арсында 960 штатағы 128,830 штаттан тыс қызметкерлердің 520 адамы қысқартылды. Әсіресе С. Ф. Платонов басқарған Академияның кітапхана мен Пушкин үйінің қызметкерлері зардап шекті. 1929 жылы біраз академиктер істі болып, әртүрлі мерзімге сотталды. 1930 жылы С. Ф. Платонов және оның әріптесі Е.В.Тарле сотталды. 1929–1930 жылдары 100 адамнан артық ғалымдар істі болды. Тіпті айдауда жүрген немесе түрмеде отырған бұрынғы академия қызметкелері қайта сотталды. Репрессия тек Ленинградта ғана емес, оның бөлімшелері бар қалаларда да жүрді. Ашық соттың орнына істі болғандар тағдырын ОГПУ комиссиясы шешті. Аталмыш органның шешімімен 1931 жылдың 8–тамызында 29 адам әртүрлі мерзімге сотталып немесе жер аударылды. Көпшілігі айдауда жүрген жерінде қайтыс болды. Академияның әртүрлі мекемелерінде қызметте жүрген бұрынғы патша офицерлеріату жазасына бұйырылды. 1930 жылдардың екінші жартысында кеңес тарихнамасы жаңа кезеңге аяқ басты. Ішкі және сыртқы саяси жағдайдың күрделенуіне байланысты тарих ғылымының алдына жаңа міндеттер қойылды. «Әлемдік революция» идеясының сәтсіздігіне көздері жеткен кеңес коммунистері басшылары енді «социализмнің жеке бір елде жеңуі мүмкін» концепциясын ұсынады. Мұның өзі идеологиялық мәселелерге түзету жасауды талап етті. Тарих ғылымының алдына қойылған жаңа талаптар тарихи мекемелердің алдына жаңа міндеттер қойды. 1934 жылдың наурызында Халық ағарту комиссариаты тарихты пән ретінде оқыту жөнінде жиын өткізді. Нәтижесінде мектептерде КСРО тарихы мен жалпы тарихты оқыту, оқу құралдары мен оқулықтар жазу, оқытушы кадрлар дайынду мәселесі шешілді. Сол жылдың 15 мамырында «КСРО мектептерінде азаматтық тарихты оқыту туралы» ВКП(б) Орталық комитетінің және КСРО Халық Комиссарлар кеңесінің біріккен қаулысы бойынша мектеп ісі қайта құрылды. Көптеген жоғары оқу орындарында тарих факультеттері қайта ашылды. 1939 жылы олардың саны 15–ке жетті. 1936 жылғы 26–қаңтарындағы ВКП(б) ОК және КСРО Халық комиссарлар кеңесінің «Тарих оқулықтары туралы» біріккен қаулысы бойынша тарихи білім беру ісін жетілдіру үшін арнаулы комиссия құрылды. 1938 жылдың басында «Правда» газетіне «История ВКП (б). Краткийкурс» оқулығының мәтіні жарияланды. 1938–1953 жылдар аралығында аталмыш оқулық 67 тілде, 42816 мың данамен 301 рет басылып шықты. жүктеу/скачать 0.67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|