Әдістемелік нұсқау тапсырмалары:
1-тапсырма. Тағамдық белок алуда қолданылатын биообъектілерге сипаттама бере отырып, кестені толтырыңыз.
Биообъект түрлері
|
Негізгі өкілдері
|
Қасиеттері
|
Қолданылуы
|
Саңырауқұлақтар
|
|
|
|
Азықтық ашытқылар
|
|
|
|
Микробалдырлар
|
|
|
|
2-тапсырма. Келесі сызба-нұсқаны толықтарыңыз:
Азықтық ақуыз синтезіне арналған шикізат базасы
3-тапсырма. Саңырауқұлақтар биомассасын өсірудің принципті технологиялық схемасын сызып, ауызша талдаңыз.
4-тапсырма. «Тамақ қосындысы ретінде микроорганизм ақуыздарын қолданудың артықшылықтары» тақырыбында баяндама жазыңыз.
5-тапсырма. Ақуыз синтезіне қатысатын микробалдырларға сипаттама беріп, кестені толтырыңыз.
Микробалдырлардың түрлері
|
Құрылымы
|
Ерекшеліктері
|
Биохимиялық құрамы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Бақылау сұрақтары
Тағам өнімдерінің технологиясында кеңінен таралған микроорганизмдердің қолдданылуын көрсетіңіз.
Саңырауқұлақтардың қоректік ақуыз көзі ретінде қолданылуы.
Жоғары сатыдағы саңырауқұлақтардың қоректік қасиеттері қандай?
Жоғары сатыдағы саңырауқұлақтардың мицелийін өсіру үшін қоректік ортаның құрамы қандай компоненттерден тұруы тиіс?
Белоктық масса ретінде қолданылатын ашытқылардың қандай түрлерін білесіз?
Микробалдырлардың ақуыз алудағы маңыздылығы қандай?
Ақуыздық препарат өндірісінің технологиясы қалай жүзеге асырылады?
Блиц-тест:
Өнеркәсіптік жолмен алынатын микробиологиялық синтездің өнімдерін белгілеңіз:
Барлық жауаптар дұрыс
Бактериялық тыңайтқыштар
Азықтық ашытқылар
Антибиотиктер
Ферменттер
2. Өз ақуызы жоқ немесе оның құрамы жеткіліксіз болатын Жемге қосымша ретінде пайдаланылатын ақуыз?
Азықтық ақуыз
Мал ақуызы
Майлы ақуыз
Мөлшері аз ақуыз
Өндірістік ақуыз
3. Азық ақуызының шығу тегі?
Барлық жауап дұрыс
Микробиологиялық
Бактериялық ашыту
Жануар, өсімдік
Ашытқылар
4. Өсімдік ақуыздарының жануарлар организмінде ассимиляциясы?
30-40 %
70-80 %
90-100 %
10 %
60-70 %
5. Азықтық ақуыз өндірісінің негізгі алу жолдары?
Барлық жауап дұрыс
Ашытқыны қолдану
Бактерияны қолдану
Балдырларды қолдану
Микроскопиялық саңырауқұлақты қолдану
6. Ашытқылармен азықтық ақуыз алу технологиясында көміктек көзі ретінде қолданамыз?
Пентоза, органикалық қышқылдар
Меласса
Картоп түйнегі
Барда
Органикалық қышқылдар, сүт
7. Ашытқыны жануар ағзасында жақсы қорытылуы үшін қандай өндеуден өту қажет?
Механикалық ультродыбыстық, термиялық, ферментативтік
Термиялық, химиялық
Биологиялық, ферментативтік
Физикалық,химиялық
Механикалық ультродыбыстық, химиялық
8. Азықтық ақуызды ашыту технологиясымен алғанда алғашқы жүретін реакциялар?
Алғашында спирттік ашу жүреді
Химиялық ашу жүреді
Гидролозат түзіледі
Гексозалар түзіледі
Сірке қышқылы ашуы жүреді
9. Ашыту технологиясында түзілген өнімнен спиртті айдап тастағанда, қалады?
Барда
Cпирт
Қышқыл
Көміртегі
Тыңайтқыш
10. Бактериялық ақуыз қолданылады:
балық, ет және сүйек және соя ұнын ақуыз көзіне айналдыру
Ақуыз ашытқысына қосылатын биологиялық белсенді зат дайындайды
Спирттік ашыту жүргізеді
Биологиялық активті зат түзеді
Дұрыс жауабы жоқ
Әдебиеттер
Кабылбекова Г.К. Тағамдық биотехнология. Дәрістер циклі. — Алматы: CyberSmith, 2019. -112 бет.
Х.Ж.Мақажанова, Ж.Т.Лесова, С.А.Надирова. Тағам биотехнологиясы: Оқулық. – Алматы: ЖШС РПБК «Дәуір», 2012.- 208 бет
Абилдаева Р.А., Тасыбаева Ш.Б., Абубакирова А.А. Тағам биотехнологиясына кіріспе пәні бойынша практикалық сабақтарға арналған практикум.- Алматы: «TechSmith» баспасы, 2018. – 116 б.
Х.А.Аубакиров, М.Д.Кенжеходжаев. Биотехнология: Зертханалық жұмыстар практикумы.-Алматы: «Отан» баспасы, 2014.-212 б.
Темербаева М.В., Султумбаева А.К. Тағамдық және биотехнологиялық өндірістерінің санитария мен гигиенасы: оқулық / М.В. Темербаева, А.К. Султумбаева. — Алматы: CyberSmith, 2019.- 336 б.
Практикалық жұмыс №9
Тақырыбы: Өнімдердің сыртқы түрін жақсартатын заттар
Сабақтың жоспары мен қысқаша мазмұны
Тағамдық бояғыштар.
Тағамдарды ағартатын және түсін реттейтін материалдар.
Ароматизаторлар
Азық-түлік өнімдерінің сырт пішіні тұтынушы үшін маңызды. Әдетте, тауардың сапасы оның түсімен байланыстырылады. Қазіргі азық-түлік өндіру технологиясының процестері табиғи өнім түсін едәуір өзгертуі мүмкін. Өнімнің сыртқы түрі көз тартарлықтай емес болып, ал кейде тіпті, сыртқы түр-сапасы төмендеп кететін жағдайлар кездеседі. Осындай жағдайларда тағамдық бояғыштар таптырмас құрал болып табылады. Карамельдерге, кәмпиттерге, мармелад, пастила, драже, кейбір тәтті нан өнімдеріне, кремдерге және торттарға, сусындарға әр түрлі түс берудің маңыздылығы зор.
Сапасы төмен шикізатты қолдану және технологиялық режимдердің бұзылуы әсерінен болатын өнім түсінің өзгеруін бояғыштардың көмегімен жасыруға рұқсат етілмейді.
Бояғыштар тағамға қажетті түс беруге мүмкіндік береді. Негізінен, кез келген түс шығару үшін үш түрлі бояу – қызыл, сары және көк жеткілікті. Қажетті түс түрін оларды белгілі қатынаста араластыру арқылы алады. Барлық тағамдық шикізат пен тағамдық қоспалар сияқты, бояғыштарға қойылатын негізгі талап – зиянсыз болуы тиіс.
Достарыңызбен бөлісу: |
