Укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр:
сүз сәнгатенең образлы табигате;
өйрәнгән әдәби әсәрнең эчтәлеге;
классик әдипләрнең тормыш һәм иҗат юлларының төп факторлары;
өйрәнгән әдәби-теоретик төшенчәләр;
әдәби текстны кабул итү һәм анализлау;
әдәби текстның мәгънәви өлешләрен аерып чыгару, укыган буенча тезислар һәм план төзү;
әдәби әсәрнең төрен һәм жанрын ачыклау;
укыган әсәрнең темасын, проблемасын, идеясын ачыклау;
геройларга характеристика бирү;
сюжет, композиция үзенчәлекләрен, махсус сурәтләү чараларының ролен ачу;
әдәби әсәрдәге эпизодларны һәм геройларны чагыштыру;
автор позициясен ачыклау;
укыганга үзеңнең мөнәсәбәтеңне белдерү;
әсәрне (өзекне) сәнгатьле итеп уку;
кабатлап сөйләүнең төрләреннән файдалану;
өйрәнелгән әсәргә бәйле телдән һәм язмача фикерне белдерү;
укыган әсәр буенча фикер алышуда катнашу, фикерләреңне дәлилли белү;
укыган әсәрләргә бәяләмә (отзыв) язу;
татар әдәби теленең нормаларына нигезләнеп, кирәкле темага телдән һәм язмача бәйләнешле текст төзү;
эстетик зәвыкка туры килә торган әдәби әсәрләрне сайлау һәм аларны бәяләү;
аерым автор, аның әсәре, гомумән әдәбият турында кирәкле белешмә әдәбият, вакытлы матбуга, Интернет чаралары һ.б. аша эзләү.
Укыту – м етодик комплекты
-
“Рус телендә урта(тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”на (Ә.Н.Хуҗиәхмәтов,Ф.Г.Галимуллин,З.Н.Нәбиуллина,Х.Г.Фәрдиева, Казан. “Мәгариф” нәшрияты, 2010)
-
.Рус мәктәпләрендәге татар балаларына татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты.(Харисов Ф.Ф., Харисова Ч.М.,Хаков В.Х., Измайлова Г.Г., Хәмидуллина Э.Х.Казан, 2005.)
-
Дәреслек. Ф.М.Мусин, И.Г.Гыйлаҗев, Р.С.Шәвәлиев. Татар әдәбияты. 7 сыйныф, 2011.
4. Әдәби әсәргә анализ ясау: Урта гомуми белем бирү мәктәбе укучылары, укытучылар, педагогика
колледжлары һәм югары уку йортлары студентлары өчен кулланма/Д.Ф.Заһидуллина,
М.И.Ибраһимов,В.Р.Әминева.-Казан:Мәгариф,2005
5. Әдәбият дәресләрендә бәйләнешле сөйләм үстерү: Татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 5-6нчы
сыйныфларында эшләүче укытучылар өчен кулланма/Я.Х.Абдрәхимова.-Казан: Мәгариф,2007
6. Урта мәктәптә татар әдәбиятын укыту методикасы. /Д.Ф. Заһидуллина. – Казан: Мәгариф, 2000
№
|
Дәрес темасы
|
Сәгать саны
|
Дәрес тибы
|
Контроль төре
|
Үзләштерүнең планнаштырылган нәтиҗәләре
|
Өй эше
|
Дата
|
1
|
6 нчы сыйныфта үткәннәрне кабатлау
|
1
|
Дәрес-әңгәмә
|
|
Кабатлау
|
Тукай иҗаты
|
|
|
2
|
Габдулла Тукай.
Тукай һәм Пушкин – сүнмәс йолдызлар
|
1
|
Яңа материалны өйрәнү дәресе
|
|
Шагыйрь иҗаты турында белешмә
|
Шагыйрьнең балачак юлларын схемада бирергә
|
|
|
3
|
Исемдә калганнар
I-II бүлекләр
Исемдә калганнар
III-IV бүлекләр
|
1
|
Уку дәресе
|
|
Әсәр белән танышу. Шагыйрь балачагының бирелеше
|
I-II бүлекләргә исем бирергә, кыскача план төзергә
III-IV бүлекләргә исем бирергә, 18 нче бит сораулар
|
|
|
4
|
“Шүрәле” поэмасы
|
1
|
Сәнгатьле уку дәресе
|
|
Поэма белән танышу. Әсәрдә туган якка мәхәббәтнең чагылы –шы, табигатьнең сурәтләнүе
|
Эчтәлеген хикәя рәвешендә сөйләргә
|
|
|
5
|
Г. Тукай темасын йомгаклау
|
1
|
Йомгаклау дәресе
|
Тест
|
Укучылдарның белемнәрен тикшерү
|
Рәсем ясарга
|
|
|
6
|
Байназар Әлменов
“Исемдә калганнар “ иллюстрациясе.Б.с.ү.
|
1
|
Бсү
|
Сочинение
|
Рәссам иҗаты турында белешмә. Әсәрләре хакында фикер алышу
|
Язып бетерергә
|
|
|
7
|
Заһидулла Яруллин
|
1
|
Яңа материал –ны өйрәнү
|
|
Композитор иҗаты турында белешмә
|
28-29 битләргә 6 сорау хәзерләргә
|
|
|
8
|
Фәрит Яруллин
Балет карагач.Б.с.ү.
|
1
|
Яңа материал –ны өйрәнү дәресе
|
|
Композитор иҗаты турында белешмә. Балет турында төшенчә. “Шүрәле” балеты белән танышу. Әнисе Нәгыймә апа –Хәерби кызы турында мәгълүмат бирү
|
Ф Яруллин иҗаты буенча диалогка хәзерләнергә. Либ –ретто, сценарий, сюжет терминна –рын ятларга
|
|
|
9
|
Фатих Әмирхан
|
1
|
Яңа материал –ны өйрәнү дәресе
|
|
Тормыш юлы, иҗаты турында белешмә.
|
36-37 укырга. “Март каһарманы” – I бүлек
|
|
|
|
“Март каһарманы” хикәясе
|
1
|
Уку дәресе (кычкырып уку, күңелдән уку, аңлатма лы уку)
|
|
Хикәянең эчтәлеге өстендә эшләү. Темасын, проблемасын ачу. Рево- люция тәэсирендә барлыкка кил- гән каһарман исеме астында яше- ренгән кешеләрне тәнкыйтьләү
|
Бүлекләргә исем бирергә, сорауларга җавап хәзерләргә
|
|
|
10
|
Каһарман Мулланур Вахитов.Б.с.ү
Республикабыз каһарманнары
|
1
|
Бсү
|
|
Каһарманның тормыш юлы, ба- тырлыгы турында белешмә. Якта- шыбыз И. Я.Габишев
|
|
|
|
11
|
Мәҗит Гафури
“Татар байрагы” шигыре
|
1
|
Яңа материал –ны өйрәнү дәресе
|
|
Тормыш юлы , иҗаты турында кыскача белешмә.
Шигырьне сәнгатьле итеп уку күнекмәләре бирү. Темасын билгеләү. Шигырь аша милләт язмышын тасвирлау
|
Тезислар форма –сында план төзеп, шул план буенча сөйләргә
Шигырьне сәнгатьле итеп яттан сөйләргә
|
|
|
12
|
Галимҗан Ибраһимов иҗаты.
“Алмачуар” хикәясе V-VII бүлекләр
|
1
|
Яңа материал өйрәнү дәресе
|
|
Тормыш юлы , күпкырлы эшчәнлеге
Хикәяне аңлап уку.Нәсер төшенчәсе. Атка булган мәхәббәтнең сурәтләнүе
|
“Алмачуар” хикәясе I-V бүлек
Бүлекләргә исем бирергә. VIII-X бүлекләр укырга
|
|
|
13
|
“Алмачуар” хикәясе XI-XV бүлекләр
“Алмачуар” хикәясенең сюжет композициясе, конфликт үзенчәлеге
|
1
|
Дәрес- әңгәмә
|
|
Әсәр өйрәнүне дәвам итү, тулы- сынча эчтәлеген сөйләтү. Закир тормышындагы үзгәрешләр. Әсәр дә гореф-гадәтләрнең бирелеше
Хикәянең эчтәлеге өстендә эшләү. Темасын, проблемасын ачу. Конфликтны табу
|
XVI-XVIII бүлекләр укырга
Кешеләргә хас бул –ган яхшы сыйфат- ларны язып кил- ергә. Бер-ике об –разга характерис- тика язып килергә
|
|
|
14
|
Сочинение “Алмачуар” хикәясендә мине уйландырган образ Б.с.ү.
|
1
|
Бсү
|
|
|
Сочинение язып бетерергә
|
|
|
15
|
Гадел Кутуй
|
1
|
Яңа теманы өйрәнү дәресе
|
|
Язучының тормыш юлы, иҗаты турында белешмә
|
70-71 укырга, сөйләргә
|
|
|
|
“Сагыну” нәсере
|
|
Сәнгатьле уку дәресе
|
|
Нәсер турында төшенчә. Нәсер бе –лән танышу. Сугыштагы кешенең кичерешләрендә Туган ил образы
|
Өзекне сәнгатьле итеп сөйләргә өйрәнергә
|
|
|
16
|
“Рөстәм маҗаралары” повесте
|
1
|
Уку дәресе, анализ ясау
|
|
Повесть белән танышу. Әсәрдәге фантастик вакыйгалар, чынлык дөньясы белән хыял дөньясының яраштырылып бирелүе
|
Абага чәчәгенең рәсемен ясарга. Энциклопедиядән мәгълүмат язарга
|
|
|
17
|
Хәсән Туфан
“Киек казлар” шигыре.
Татарстанның күренекле язучылары
|
1
|
Яңа теманы өйрәнү дәресе
|
|
Шагыйрь турында белешмә. Әдип -нең 20-30 еллар һәм соңгы дәвер иҗатына күзәтү
|
Шагыйрь турында диалогик сөйләмгә хәзерләнергә, ятларга
|
|
|
18
|
Шигырьләрдә шагыйрь хисе.Б.с.ү.
|
1
|
Бсү
|
|
|
Үзең яраткан бер шигырьгә анализ
|
|
|
19
|
Зифа Басыйрова
|
1
|
Яңа теманы өйрәнү дәресе
|
|
Тормыш юлы, иҗаты турында кыскача белешмә. Аның татар җыр сәнгатенә керткән өлеше
|
Лаеш районыннан чыккан берәр җыр чы турында язарга
|
|
|
20
|
Роза Хафизова
“Кашкарыйлар озын гомерле” әсәре
|
1
|
Яңа теманы өйрәнү дәресе
|
|
Тормыш юлы, иҗаты турында кыскача белешмә. Язучының яшь буынны тәрбияләүгә керткән өлешен билгеләү
Әсәр белән танышу. Яшь буынны тәрбияләү мәсьәләсе, хезмәт сөючән балалар образлары тудырылуы
|
Конспектларга, сөйләргә
Сорауларга һәм биремнәргә телдән хәзерләнергә
|
|
|
21
|
Ибраһим Салахов
“Колыма хикәяләре” романы
|
1
|
Яңа теманы өйрәнү дәресе, анализ ясау
|
|
Язучының тормыш юлы, иҗаты турында белешмә
Әсәрдә Сталинизм заманында нахакка ябылган татар зыялыларының фаҗигале язмышының бирелеше
|
Колыма хикәяләре укырга
|
|
|
22
|
Ана – бөек исем.Б.с.ү.
|
1
|
Бсү
|
Сочинение
|
Чегән хатыны образы аша аналар образын ачау. Сочинение-фикерләү
|
Язып бетерергә
|
|
|
23
|
Зыя Мансур
|
1
|
Яңа теманы өйрәнү дәресе
|
|
Тормыш юлы, иҗаты турында кыскача белешмә
|
Иҗаты буенча диалогка хәзерлә
|
|
|
24
|
“Таңсылу” әкияте
|
1
|
Сәнгатьле уку дәресе
|
|
Таңсылуның язмышына иптәш кызларының карашы, әсәрнең идеясе. Идея турында төшенчә.
|
Эчтәлеген хикәя рәвешендә сөйләргә
|
|
|
25
|
Әмирхан Еники
“Кем җырлады?” хикәясе
|
1
|
Яңа теманы өйрәнү дәресе, уку-анализ ясау
|
|
Язучы турында белешмә
Хикәя белән танышу. Сугыш китергән афәтне күзаллау
|
Тормышы, иҗаты турында сөйләргә
Өзек яттан
|
|
|
26
|
Җырның сихри көче Б.с.ү
|
1
|
Бсү
|
|
Татар җырының яралы егеткә тәэ -сире “Кем җырлады” иллюстра -циясе буенча әңгәмә кору
|
Үз фикереңне язып килергә
|
|
|
27
|
“Матурлык” хикәясе
|
1
|
Аңлап уку дәресе, анализ ясау
|
|
Әсәрне аңлап уку. Җанлы образ -ларның бирелеше, автор тарафын- нан аларның эчке дөньясының күр -кәм, матур сыйфатларының тасвирлануы
Бәдретдин белән әнисенең эчкер -сез мөлаем мөнәсәбәте. Табигать матурлыгы, бит-йөз матурлыгы, кеше күңеле матурлыгы
|
Укып бетерергә. Сорау һәм биремнәр
БСҮ хәзерләнергә
|
|
|
28
|
Кешенең матурлыгы нәрсәдә? Б.с.ү
|
1
|
Бсү
|
10 мин тест
|
Ә.Еники иҗаты буенча тест
|
КТУ га хәзерләнергә
|
|
|
29
|
Рафаил Төхфәтуллин
“Балам көлүе” нәсере
|
1
|
Яңа теманы өйрәнү дәресе, Сәнгатьле уку
|
|
Язучының тормыш юлы, иҗаты турында кыскача белешмә
Әсәрдә ата-ана һәм бала хисләренең чагылышы. Язучының әйтергә теләгән фикере
|
Хронологик таблица төзергә
Язма эшкә хәзерләнергә
|
|
|
30
|
Аерылышулар булмаса, шатлыклы очрашулар да булмас иде Б.с.ү
Чит илләрдә иҗат итүче күренекле шәхесләребез
|
1
|
Бсү
|
Сочинение
|
Сочинение - фикерләү
|
|
|
|
31
|
Гөлшат Зәйнашева
|
1
|
Яңа теманы өйрәнү дәресе
|
|
Язучының тормыш юлы, иҗаты турында белешмә. “Туган җирем-Татарстан” шигыре белән танышу
|
Шигырь яттан
|
|
|
32
|
Ватаным-Татарстан Б.сү
|
1
|
Бсү
|
|
Дәрес 161 нче биттә бирелгән сорауларга нигезләнеп үткәрелә
|
Үз районында истәлекле урыннар (материал туплый башларга)
|
|
|
33
|
Тәүфикъ Әйди “Йөртә безне язмышлар”
|
1
|
Яңа теманы өйрәнү дәресе
|
|
|
Бсү гә хәзерләнергә
|
|
|
34
|
Республикада истәлекле урыннар Б.с.ү
|
1
|
Бсү
|
|
“Лаеш районында истәлекле урыннар” темасына язылган рефератларын яклау
|
Нәүрүз бәйрәме турында материал тупларга
|
|
|
35
|
Нәүрүз бәйрәме
|
1
|
Дәрес - әңгәмә
|
|
Текстны рольләргә бүлеп уку. Татар халык уеннары уйнау
|
“Яратып укыган әсәрем” – сочине- ниегә хәзерлән
|
|
|
|
Йомгаклау дәресе
|
|
Йомгаклау дәресе
|
Зачет
|
8 нче класска әсәрләр исемлеге
|
|
|
|
Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение «Лицей №26»
РАССМОТРЕНО СОГЛАСОВАНО УТВЕРЖДАЮ
методическим объединением Заместитель директора Директор лицея
учителей по УР _____ Ситдикова Т. Г. ________Р. Р. Зарипов
Протокол № _____ Приказ № _73__
от « 2 » сентября 2013 г. « 2 » сентября 2013 г. от «2» сентября 2013г.
РАБОЧАЯ ПРОГРАММА
Учителя татарского языка и литературы
первой квалификационной категории
Камалеевой З. М.
по учебному предмету «Татарская литература»
8 класс (татарская группа, базовый уровень)
Программа рассмотрена на заседании
педагогического совета.
Протокол №2 от 2 сентября 2013 года.
2013-2014 учебный год
Татар әдәбиятыннан эш программасы
8 нче сыйныф
(35 сәг)
Аңлатма язуы
Максат һәм бурычлар:
-
матур әдәбият текстларын форма һәм эчтәлек берлегендә аңлап кабул итү, төп әдәби-тарихи мәгълүматларны һәм әдәби-теоретик төшенчәләрне белү;
-
дөньяга гуманлы караш, гражданлык тойгысы, патриотизм хисләре, әдәбиятка һәм халыкның мәдәни кыйммәтләренә ярату һәм хөрмәт булдыру, ягъни рухи дөньясы бай булган шәхес тәрбияләү;
-
әдәби текстны эмоциональ кабул итүне, образлы һәм аналитик фикерләүне, иҗади күзаллауны, китап укучы культурасын һәм автор позициясен аңлауны, сәнгать төрләре белән берлектә әдәбиятның сүз сәнгате буларак үзенчәлеге турында карашны; матур әдәбият әсәрләрен мөстәкыйль уку ихтыяҗын; укучыларның телдән һәм язма сөйләмен үстерү;
-
әдәбият белеменең нигез төшенчәләренә һәм әдәбият тарихының төп факторларына нигезләнеп, әдәби әсәрне уку һәм анализлау; әсәрләрдәге конкрет-тарихи һәм гомумкешелек эчтәлекне аерып ала белү; телдән һәм язма чыгышларда әдәби тел байлыгыннан дөрес файдалана белү күнекмәләре булдыру;
-
милли-төбәк компонентына караган материаллар куллану;
-
халык тарихын һәм мирасын өйрәнү аша яшүсмерләрдә Ватанга, халыкка, туган телгә мәхәббәт тәрбияләү.
Эш программасы нигезенә Россия, Татарстан Мәгариф һәм фән министрлыкларының мәктәпләрдә урта һәм тулы белем алу стандартлары салынды, “Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына ана теле һәм әдәбият укыту программалары”на нигезләнеп төзелде ( Ф.Ф.Харисов, Ч.М. Харисова, В.А. Гарипова. Казан, “Мәгариф” 2010)
Укыту планында 8 нче сыйныфта татар әдәбиятыннан атнага 1 сәгать вакыт бирелә. Планны “Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына ана теле һәм әдәбият укыту программалары”на (Ф.Ф.Харисов, Ч.М. Харисова, Казан. “Мәгариф” нәшрияты, 2010) нигезләнеп төзедем. Программада 35 сәгать каралган: язучы иҗаты – 57 сәгать. Класстан тыш уку – 5 сәгать, бәйләнешле сөйләм үстерү – 8 сәгать. Лицейның укыту базис планы 35 атнага исәпләнә.
1 чирек – 9 сәг.
2 чирек – 6 сәг.
3 чирек – 11 сәг.
4 чирек – 9 сәг.
Милли-төбәк компонентына караган материалларны түбәндәге темаларны өйрәнүдә кулланылды:
-
Татар театры (Казан шәһәрендәге театрлар)
-
Күренекле җырчылар (Күренекле сәнгать әһелләре)
-
Татарстанның күренекле шәхесләре (Гомәр Бәширов иҗатында туган як табигате)
-
Кабатлау (Казан шәһәрендәге спорт комплекслары)
Программаның эчтәлеге
№
|
Төп темалар
|
Сәг.
|
Белем һәм күнекмәләр
|
1
|
Татар халык авыз иҗаты. Бәетләр
|
2
|
Халык авыз иҗаты буларак бәетләр; “ Сак-Сок” бәете; “Сөембикә бәете”;
|
2
|
Язучы иҗатына анализ
Галиәсгар Камал
|
2
|
Тормыш юлы. Иҗаты. “Беренче театр”комедиясен өйрәнү, анализлау;
|
3
|
Татар театры тарихы
|
1
|
Беренче труппалар һәм артистлар;
Сәхипҗамал Гыйззәтуллина-Волжская;
Габдулла Кариев;
Мәрям Рахманкулова;
Галия Кайбицкая
|
4
|
Гаяз Исхакый
|
2
|
Тормыш юлы, иҗады турында белешмә. “Сөннәтче бабай” хикәясен өйрәнү, анализ;
|
5
|
Гомәр Бәширов
|
2
|
Тормыш юлы. Иҗаты. “ Туган ягым-яшел бишек” повестен өйрәнү, анализ; “Җидегән чишмә” шигыре.
|
6
|
Кави Нәҗми
|
2
|
Тормыш юлы. Иҗаты. “ Миңлебикә кодагыйның кайгысы” хикәясен өйрәнү, анализ; “Хаят апа” поэмасыннан өзекне уку, анализ;
|
7
|
Композитор Солтан Габәши
|
1
|
Композитор иҗаты турында белешмә
|
8
|
Муса Җәлил
|
3
|
Тормыш юлы, иҗады турында белешмә. “Бер үгет”, “Имән”, “Катыйлгә”, “Җырларым” шигырләрен өйрәнү, анализ;
Әдәбиятта, сәнгатьтә Муса Җәлил образы;
“Хөкем алдыннан” картинасы;
|
9
|
Күренекле җырчылар
|
|
|
10
|
Габдрахман Әпсәләмов
|
2
|
Тормыш юлы, иҗады турында белешмә. “Ак чәчәкләр” романын өйрәнү, анализ;
|
11
|
Нәби Дәүли
|
2
|
Тормыш юлы. Иҗаты. “ Яшәү белән үлем арасында” повестен өйрәнү, анализ;.
|
12
|
Шамил Рәкыйпов
|
1
|
Тормыш юлы. Иҗаты. “Чәчәкләр сөйли белә” повестен өйрәнү, анализ.
|
13
|
Атилла Расих
|
2
|
Тормыш юлы. Иҗаты. “Ишан оныгы” романын өйрәнү, анализ;.
|
14
|
Гариф Ахунов
|
1
|
Тормыш юлы. Иҗаты. “ Идел кызы” романыннан өзекләр өйрәнү, анализлау
|
15
|
Шәүкәт Галиев
|
1
|
Тормыш юлы. Иҗаты. “Әткәйгә хат” поэмасын өйрәнү, анализ ясау
|
16
|
Хәсән Сәрьян
|
1
|
Тормыш юлы. Иҗаты. “Әткәм һөнәре” әсәрен өйрәнү, анализ.
|
17
|
Татар халкының милли бәйрәмнәре
|
1
|
Сабантуй
|
18
|
Класстан тыш уку
|
3
|
|
19
|
Бәйләнешле сөйләм үстерү
|
5
|
|
Укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр:
сүз сәнгатенең образлы табигате;
өйрәнгән әдәби әсәрнең эчтәлеге;
классик әдипләрнең тормыш һәм иҗат юлларының төп факторлары;
өйрәнгән әдәби-теоретик төшенчәләр;
әдәби текстны кабул итү һәм анализлау;
әдәби текстның мәгънәви өлешләрен аерып чыгару, укыган буенча тезислар һәм план төзү;
әдәби әсәрнең төрен һәм жанрын ачыклау;
укыган әсәрнең темасын, проблемасын, идеясын ачыклау;
геройларга характеристика бирү;
сюжет, композиция үзенчәлекләрен, махсус сурәтләү чараларының ролен ачу;
әдәби әсәрдәге эпизодларны һәм геройларны чагыштыру;
автор позициясен ачыклау;
укыганга үзеңнең мөнәсәбәтеңне белдерү;
әсәрне (өзекне) сәнгатьле итеп уку;
кабатлап сөйләүнең төрләреннән файдалану;
өйрәнелгән әсәргә бәйле телдән һәм язмача фикерне белдерү;
укыган әсәр буенча фикер алышуда катнашу, фикерләреңне дәлилли белү;
укыган әсәрләргә бәяләмә (отзыв) язу;
татар әдәби теленең нормаларына нигезләнеп, кирәкле темага телдән һәм язмача бәйләнешле текст төзү;
эстетик зәвыкка туры килә торган әдәби әсәрләрне сайлау һәм аларны бәяләү;
аерым автор, аның әсәре, гомумән әдәбият турында кирәкле белешмә әдәбият, вакытлы матбуга, Интернет чаралары һ.б. аша эзләү.
Укыту – методик комплекты
-
“Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына ана теле һәм әдәбият укыту программалары”на (Ф.Ф.Харисов, Ч.М. Харисова,В.А. Гарипова, Р.Р.
Җамалетдинов, Р.Ф.Җамалетдинова.- Казан. “Мәгариф” нәшрияты, 2010)
-
Рус мәктәпләрендәге татар балаларына татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты.(Харисов Ф.Ф., Харисова Ч.М.,Хаков В.Х., Измайлова Г.Г., Хәмидуллина Э.Х. - Казан, 2005.)
-
8 нчы сыйныфта татар әдәбияты дәреслеге. (З.Н Хәбибуллина, Х.Г.Фәрдиева, Ә.Н. Хуҗиәхмәтов. - Казан: “Мәгариф”, 2011.)
-
Әдәби әсәргә анализ ясау: Урта гомуми белем бирү мәктәбе укучылары, укытучылар, педагогика
колледжлары һәм югары уку йортлары студентлары өчен кулланма/Д.Ф.Заһидуллина,
М.И.Ибраһимов,В.Р.Әминева.-Казан:Мәгариф,2005
6. Әдәбият дәресләрендә бәйләнешле сөйләм үстерү: Татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 5-6нчы
сыйныфларында эшләүче укытучылар өчен кулланма /Я.Х.Абдрәхимова.-Казан: Мәгариф, 2007
Урта мәктәптә татар әдәбиятын укыту методикасы. /Д.Ф. Заһидуллина. – Казан: Мәгариф, 2000
№
|
Дәрес темасы
|
Дәрес тибы
|
Контроль төре
|
Үзләштерүнең планнаштырылган нәтиҗәләре
|
Өй эше
|
|
1.
|
Кереш дэрес. Халык авыз ижаты турында тешенчэ
|
Дэреслек программа белэн таныштыру; лиро- эпик жанр буларак бэетлэрнен тезелешен анлату
|
Яна материал ацлату.
|
Уку Ьем сейлэм барышында орфоэпик нормаларны саклау.
|
Дэреслек 4-6 бит, “Сак- сок бэетен” сэн-ле укырга
|
1
|
2.
|
“Сеембикэ бэете”ндэ Казан алы ну
вакыйгаларыньщ
сурэтлэнеше
|
Сеенбикэ - ханбикэ язмышы турында мэгълумат; сэнгатжле уку кунекмэлэрен устеру.
|
Ацпап уку.
|
Бэетлэр, аларда сурэтлэнгэн вакыйгалар белу
|
Дэреслек 10-11 бит, Сеембикэ образына характеристика
|
1 +1
|
3.
|
Г.Камалньщ тормыш юлы, ижаты
|
Язучынын тормыш юлы, ижаты турында мэгълумат; уку кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Я на материал ан,лату.
|
Эдипнен эдэбиятта тоткан урынын билгели алу.
|
Дэреслек 18-19 бит, “Беренче театр” эсэрен укырга
|
1
|
4.
|
Конфликтным бирелеше. Г.Камал. “Беренче театр”.
|
Эсэрдэ сурэтлэнгэн конфликтный бирелешен Ьэм образларньщ узенчэлекле якларын ачу
|
Ацлап уку. Энгэмэ.
|
Укылган текст буенча энгэмэдэ катнаша, сейлэмдэ гади Ьэм жэенке жемлэлэр файдалана алу.
|
Дэреслек 37 бит, сораулар- га жавап
|
1
|
5.
|
Сейлэм устеру. Энгэмэ.Г.Камал театры.
|
Сейлэм телен устеру.
|
Энгэмэ. Телдэн Ьэм язма сейлэм.
|
Ж^анлы сейлэм нен теп фикерен билгели алу, меЬим мэгълуматны сайлап ала белу
|
Образларга
характерис
тика
|
1
|
0.
|
Татар театрыньщ тарихы.
Р^^'дге, ылсОр-
|
Беренче татар труппалары Ьэм артистлар турындабелешмэ
|
Яца материал анлату.
|
Куренекле артистларньщ театр сэнгатен устерудэге эшчэнлеген белу
|
Дэреслек 42-46 бит,сорауларга жавап
|
1
|
7.
|
Г.ИсхаюлрС^жаты турында белешмэ.
|
Язучыныц тормыш юлы, ижаты турында мэгълумат; уку кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Яна материал анлату.
|
Эдипнен эдэбиятта тоткан урынын билгели алу.
|
Дэреслек 47-48 бит, “Соннэтче бабай”эсэрен укырга
|
1
|
8.
|
Татар халкынын гореф - гадэтлэре. Г.Исхакый. ‘^Сеннэтче бабай”.
З&Ае*
|
Эсэрдэ сурэтлэнгэн гореф - гадэтлэрне билгелэу, уз менэсэбэтецне белдеру
|
Кабатлау. Анпап, ойгерек уку. Сорауларга жавап биру.
|
Эдэби эсэрнен сюжетын тотып ала белу.
|
Дэреслек 54 бит, сорауларга жавап
|
1
|
9.
|
Г.Бэширов ижаты турында белешмэ.
|
Язучыныц тормыш юлы, ижаты турында мэгълумат; уку кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Яца материал анлату.
|
Эдипнен эдэбиятта тоткан урынын билгели алу.
|
Дэреслек 55-62 бит укырга, эчтэлек
|
1
*■
|
10.
|
ТабигатьЬэм кеше мэсьэлэлэре.Г.Бэши ров. “Туган ягым - яшел бишек”.
|
Уку Ьэм телдэн сейлэу
кунекмэлэрен
камиллштеру.
|
Энгэмэ.
Сорауларга жавап.
|
Укылган эсэрнен эчтэлеген сейли Иэм нэтижэ ясый белу, уз фикеренне белдеру.
|
Дэреслек 62-74 бит укырга, эчтэлек
|
1
|
11.
|
Сейлэм устеру. Сочинение. . “Туган ягым - яшел бишек”.
|
Сейлэм телен устеру.
|
Энгэмэ. Телдэн Ьэм язма сейлэм.
|
Уз фикеренне эзлекле рэвештэ, дерес итеп, язма формада белдерэ алу.
|
Дэрестэн тыш уку.
Г.бэширов. “Менэ сина
» „л”
мэ .
|
1
|
12.
|
Дэрестэн тыш уку. Г.бэширов. “Менэ сица мэ”.
|
Эсэрдэге теп фикерне ачыклау; сэнгать ле уку Ьэм сейлэм кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Эцгэмэ.
Сорауларга жавап.
|
Эдэби эсэрнец эчтэлегшен Ьэм тезелешен анализлый белу.
|
.Г.Бэширов “Туган ягым - яшел бишек” езек ятларга.
|
1
|
13.
|
К.Нэжми ижаты турында белешмэ.
|
Язучынын тормыш юлы, ижаты турында мэгълумат; уку кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Яца материал ацпату.
|
Эдипнец эдэбиятта тоткан урынын билгели алу.
|
Дэреслек 77-78 бит укырга, эчтэлек
|
1
|
14.
|
Хезмэт темасыньщ чагылышы. К.Нэжми. “Хэят” поэмасы.
|
Поэма жанрыньщ тезелеше Ьэм нечкэлеклэре белэн танышу; уку 11эм сейлэм кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Эцгэмэ.
Сорауларга жавап.
|
Эдэби эсэрнец сюжетын тотып ала белу.
|
Дэреслек 83 85 бит укырга, сорауларга жавап.
|
1
|
15.
|
Композитор С.Габэши ижагы.
|
Композиторнып тормыш юлы, ижаты турында мэгълумат; уку кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Яца материал ацпату.
|
Эдэбияткэ бэйле опера терминын анлатып биру.
|
Дэреслек 83 - 85 бит укырга, сорауларга жавап.
|
1
|
16.
|
Дэрес - экскурсия. М.Ж^элилнец музей кабинетына(мэктэп- тэге)
|
Язучынын тормыш юлы, ижаты турында мэгълумат.
|
Дэрес -
экскурсия.
Эцгэмэ.
|
Эдипнец тормыш юлы Ьэм ижаты турында тулырак мэгълумат белу.
|
Дэреслек 89-90 бит укырга, эчтэлек, “Ж^ырларым” ятларга.
|
1
|
17.
|
М.Ж^элил шигырьлэрендэ батырлык, хезмэт темасы.
|
Шигырьлэрдэ сурэтлэу чараларын таба белу Ьэм мисаллар белэн дэлилли алу; сэнгатьле Ьэм йегерек уку кунекмэлэрен
|
Коммуникатив
кунегулэр.
Эцгэмэ.
|
Укылган эсэрнец эчтэлеген сейли Ьэм нэтижэ ясый белу, уз фикерецне белдерэ алу.
|
Шигырьлэрен укырга, “Имэн” ятларга.
|
1
|
|
|
камиллээдггеру.
|
|
>
|
|
•
|
18.
|
Эдэбиятта, музыкада, сынлы сэнгатьтэ М.Ж^элил образы.
|
Шагыйрьнен эдэбият, музыка, сынлы сэнгать елкэсендэ тоткан урынын билгелэу.
|
Коммуникатив
кунегулэр.
Энгэмэ.
Сорауларга жавап
|
Жднлы сейлэмнентеп фикерен билгели алу, меЬим мэгълуматны сайлап ала белу
|
Сочинениегэ
хэзерлек.
|
1
|
19.
|
Бэйлэнешле.Сочине ние.Х.Якупов. “Хекем алдыннан”.
|
Картинаныц язылу тарихы Ьэм рэссам турында мэгълумат.
|
Язма сейлэм. Энгэмэ.
|
Рэсем буенча 12-14 жемлэдэн торган текст белэн сейли белу.
|
Ж^ыр сэнгате турында мэгълумат тупларга.
|
1
|
20.
|
Куренекле
Жырчылар.М.Рахма
нкулова,
Г.Кайбицкая ижатлары турында белешмэ. К^РСНвКЛе
шдхеслэр
|
Ж^ырчылар турында мэгълумат биру.
|
Яна материал ацлату.
|
Уку Ьем сейлэм барышында орфоэпик нормаларны саклау.
|
Дэреслек 83 - 85 бит укырга, сорауларга жавап.
|
1
*
|
21.
|
Г.Эпсэлэмов ижаты.
|
Язучынын тормыш юлы, ижаты турында мэгълумат; уку кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Яна материал анлату.
|
Эдипнен эдэбиятта тоткан урынын билгели алу.
|
Дэреслек 106- 107 бит укырга, эчтэлек
|
1
|
22.
|
Табибларньщ эшчэнлеге. Г.Эпсэлэмов. “Ак чэчэклэр”.
|
Эдэби текст естендэ эшлэу кунекмэлэрен устеру; йегерек, анлап уку кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Анлап уку. Сорауларга жавап. Эцгэмэ.
|
Эдэби эсэрнен эчтэлеген, композициясен Ьэм образлар системасын анализлый белу.
|
Дэреслек 107 - 128 бит укырга, сорауларга жавап.
|
1
|
23.
|
Дэрестэн тыш уку. Г.Эпсэлэмов. “Ак чэчэклэр”.
|
Эдэби текст естендэ эшлэу кунекмэлэрен устеру; йегерек, анлап уку кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Анлап уку. Сорауларга жавап. Энгэмэ.
|
Эдэби эсэрнен эчтэлеген, композициясен Ьэм образлар системасын анализлый белу.
|
Дэреслек 129 биттэге сорауларга жавап.
|
1
|
24.
|
Н.Дэули ижаты.
|
Язучынын тормыш юлы, ижаты турында
|
Яна материал анлату.
|
Эдипнен эдэбиятта тоткан урынын билгели
|
Дэреслек 130- 136 бит укырга,
|
1
|
|
|
мэгълумат; уку
кунекмэлэрен
камиллэштеру.
|
|
алу.
|
эчтэлек
|
1
|
25.
|
Фашизмныц явызлыгын фаш иту. Н.Дэули. “Яшэу белэн улем арасында”.
|
Эдэби текст естендэ эшлэу кунекмэлэрен устеру; йегерек, анлап уку кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Анлап уку. Сорауларга жавап. Эцгэмэ.
|
Эдэби эсэрнен эчтэлеген, композициясен Ьэм образлар системасын анализлый белу.
|
Дэреслек МО- 145 биттэге сорауларга жавап.
|
1
|
26.
|
Ш.Рэкыйпов ижаты.
|
Язучыныц тормыш юлы, ижаты турында мэгълумат; уку кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Яца материал анлату. Эцгэмэ. Ацлап уку.
|
Укылган эсэрнен эчтэлеген ача Ьэм нэтижэ ясый белу, уз фикеренне белдерэ алу.
|
Дэреслек 151- 156 биттэге сорауларга жавап.
|
1
|
27.
|
Сейлэм устеру. Диспут - дэрес.Син батырлыкны ничек анл ы йсы н’РгспубЛИ- КА6Ы5 каЬйРНАШРы
|
Сейлэм телен устеру.
|
Эцгэмэ. Телдэн сейлэм.
Сорауларга жавап.
|
>Канлы сейлэмнец теп фикерен билгели алу, меЬим мэгълуматны сайлап ала белу
|
Хикэя язарга. Нэрсэ ул батырлык.
|
1
|
28.
|
А.Расих ижаты.
|
Язучыныц тормыш юлы, ижаты турында , мэгълумат; уку кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Яца материал ацлату.
|
Эдипнен эдэбиятта тоткан урынын билгели алу.
|
Дэреслек158- 159 бит укырга, эчтэлек
|
1
|
29.
|
Авыр яшьлекнец чагылышы. А.Расих. “Ишан оныгы”.
|
Эдэби текст естендэ эшлэу кунекмэлэрен устеру; йегерек, ацпап уку кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Анлап уку. Сорауларга жавап. Эцгэмэ.
|
Эдэби эсэрнец эчтэлеген, композициясен Ьэм образлар системасын анализлый белу.
|
Дэреслек 160- 167 биттэге сорауларга жавап.
|
1
|
30.
|
Дэрестэн тыш уку.А.Расих. “Ишан оныгы”.
|
Эдэби текст естендэ эшлэу кунекмэлэрен устеру; йегерек, анлап. уку кунекмэлэрен
|
Ацпап уку. Сорауларга жавап. Эцгэмэ.
|
Укылган эсэрнец эчтэлеген сейли Ьэм нэтижэ ясый белу, уз фикерецне белдерэ алу.
|
Дэрестэн тыш
дэфтэрлэрдэ
эш(таблица).
|
1
|
|
|
камиллэштеру.
|
|
•
|
|
|
31.
|
Г.Ахунов ижаты.
|
Язучыньщ тормыш юлы, ижаты турында мэгълумат; уку кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Яна материал анлату.
|
Эдипнен эдэбиятта тоткан урынын билгели алу.
|
Дэреслек168- 1 70 бит укырга, эчтэлек
|
1
|
32.
|
Ш.Галиев ижаты.
|
Язучыньщ тормыш юлы, ижаты турында мэгълумат; уку кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Яна материал анлату.
|
Эдипнен эдэбиятта тоткан урынын билгели алу,шигырьлэрдэ сурэтлэу чараларын билгели белу.
|
Дэреслек]81- 182 бит укырга, эчтэлек, “Эткэйгэ хат” езек ятларга.
|
1
|
33.
|
Х.Сарьян ижаты.
|
Язучыньщ тормыш юлы, ижаты турында мэгълумат; уку кунекмэлэрен камиллэштеру.
|
Яна материал анлату.
|
Эдипнен эдэбиятта тоткан урынын билгели алу.
|
Дэреслек194- 202 бит укырга, эчтэлек.
|
1
*■
|
34.
|
Сейлэм устеру. МИЛЛИ бвйр9МН9р.
Энгэмэ.
и Рига к/1 а у
|
Сейлэм телен устеру.
|
Энгэмэ. Телдэн сейлэм.
Сорауларга жавап.
|
Ж^анлы сейлэмнен теп фикерен билгели алу, меЬим мэгълуматны сайлап ала белу
|
Ж^эйгэ бирем.
|
2
|
Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение «Лицей №26»
РАССМОТРЕНО СОГЛАСОВАНО УТВЕРЖДАЮ
методическим объединением Заместитель директора Директор лицея
учителей по УР _____ Ситдикова Т. Г. ________Р. Р. Зарипов
Протокол № _____ Приказ № _73__
от « 2 » сентября 2013 г. « 2 » сентября 2013 г. от «2» сентября 2013г.
РАБОЧАЯ ПРОГРАММА
Учителя татарского языка и литературы
первой квалификационной категории
Камалеевой З. М.
по учебному предмету «Татарская литература»
10 класс (русская группа, базовый уровень)
Программа рассмотрена на заседании
педагогического совета.
Протокол №2 от 2 сентября 2013 года.
2013-2014 учебный год
Аңлатма язуы
Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укытуның төп максаты һәм бурычлары:
-укучыларның гомуми белем мәктәбендә үзләштергән белемнәрен һәм сөйләм күнекмәләрен камилләштерү һәм тирәнәйтү;
-тел күренешләрен танып белергә, чагыштырырга, гомумиләштерергә күнектерү;
-татар телен халыкның рухи, әхлакый, мәдәни хәзинәсе буларак аңларга ирешү;
-татар әдәбиятыннан алган белемне сөйләм телендә куллана белү;
-алган белемнәрне җанлы аралашу шартларында кулланырга өйрәтү;
-укучыларның орфографик, пунктацион граматолылык дәрәҗәсен камилләштерү.
Рус телендә сөйләшүче балаларга татар әдәбияты укытуның төп максаты һәм бурычлары:
-матур әдәбият текстларын кабул итү, төп әдәби-тарихи мәгълүматларны һәм әдәби-теоретик төшенчәләрне белү; әдәби-тарихи процесс турында гомуми караш булдыру;
-гомумхалык карашлары, гражданлык тойгысы, патриотизм хисләре, татар әдәбиятына һәм татар халкының мәдәни кыйммәтләренә ихтирам тәрбияләү;
-әдәби зәвыкны, телдән һәм язма сөйләмне үстерү;
-татар классик әдәбияты, балалар әдәбиятының, хәзерге татар әдәбиятының күренекле вәкилләрен атый белү, аларның әсәрләреннән өзекләрнең эчтәлеген аңлау һәм фикер алыша белү;
-татар халкының әдәбияты, тарихы, мәдәнияты буенча мәгълүматлы булу;
-бүгенге татар сәнгатенең күренекле вәкилләре турында хәбәрдар булу;
-милли-төбәк компонентына караган материалларны активрак куллану.
Эш программасы нигезенә Россия, Татарстан Мәгариф һәм фән министрлыкларының мәктәпләрдә урта һәм тулы белем алу стандартлары салынды, “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”на (К.С.Фәтхуллова, Ф.Х.Җәүһәрова. Казан. “Мәгариф” нәшрияты. 2010) нигезләнеп төзелде.
-
Укыту планында 10 нчы сыйныфта атнага татар әдәбиятыннан 2 сәгать вакыт бирелә. “Рус телендә урта гомуми белем бирү мәктәбендә әдәбиятын укыту программасы”на (К.С.Фәтхуллова, Ф.Х.Җәүһәрова. Казан. “Мәгариф” нәшрияты. 2010) нигезләнеп төзедем. Программада әдәбияттан 70 сәгать каралган.
1 яртыеллык – 32 сәг.
2 яртыеллык – 38 сәг.
Милли-төбәк компонентына караган материалларны түбәндәге темаларны өйрәнүдә кулланылды:
-
Чит илдәге татарлар (Америкада иҗат итүче татарлар)
-
Казанның тарихи һәм истәлекле урыннары (Казанның милли китапханәсе)
-
Халыкка багышланган гомер (Татарстанның үлемсез язучылары)
Эш программасының эчтәлеге
Төп эшчәнлек төрләре:
-тыңлап аңлау, укучыларның җанлы сөйләмне тыңлап аңлау күнекмәләрен камилләштерү; тыңланган мәгълүматка нигезләнеп, күмәк аралашуда катнашу;
- татар теленең төп фонетик үзенчәлекләрен гамәли белү;
-хикәя, сорау, боеру һәм тойгылы җөмләләрне дөрес интонация белән әйтә алу;
-сөйләү, аралашу барышында коммуникатив максатка ирешү һәм үз фикерләрен эзлекле итеп белдерү; тормыштагы вакыйгалар, күренешләр турында хәбәр итү һәм фикер йөртү; укылган яки тыңланган текстның эчтәлеген мөмкин кадәр эзлекле һәм аңлаешлы итеп сөйләү;
-язу һәм язма сөйләм, бәйләнешле текстларны рус теленнән татарчага язмача тәрҗемә итү; тәкъдим ителгән тема буенча чыгыш ясау өчен тезислар язу; аралашу ситуацияләрендә сөйләм үрнәкләреннән һәм гыйбарәләреннән файдалану.
-тарихи-иҗтимагый мәдәни вакыйгаларның әдәбиятка йогынтысы. Реалистик әдәбият үсеше. Тема-мотивларның, жанрның төрлелеге;
-төрле жанрдагы әдәби әсәрләрне аңлап һәм иҗади уку;
-сәнгатьле уку; кабатлап сөйләүнең төрләре;
-шигъри текстларны яисә чәчмә әсәрләрдән өзекләрне яттан өйрәнү;
-укыган әдәби текстның төрен һәм жанрын билгеләү; автор позициясен, геройларның теге яки бу гамәленә нигез булган мотивларны һәм конфликтның асылын ачыклау;
-бәхәсләрдә катнашу, оппонентларның фикерен исәпкә алып, үз карашларын раслау һәм дәлилләү;
-рус һәм татар телендәге әсәрләрне чагыштырып бәяләү;
-рус телендәге әдәби текстларны татарчага һәм киресенчә тәрҗемә итү.
№
|
Сәгать саны
|
Тема
|
Лексика
|
Грамматика
|
1
|
7
|
Татарстан Республикасының халыкара багланышлары
|
Киңәшчем, мәгърифәтче, хәсрәт, галим, ертма, халыкара, казаныш, ихтирам, хөкүмәт, мавыга
|
Туры сөйләм, ия белән хәбәр, хикәя фигыль, исемнәрнең ясалышы, сан төркемчәләре
|
2
|
7
|
Чит илдәге татарлар
|
Ефәк, калфак, тизрәк, шапшак, яман, эгоистик хисләр, ягымлы
|
Сыйфат фигыльнең заман формалары, исем фигыль, җөмлә
|
3
|
7
|
Россиядә татар теле укыту
|
Сәламәтлек, һуштан язу, эчемлек, бозык, яшүсмер, зыян, зарар
|
Инфинитив, исем фигыльнең килеш белән төрләнеше, теләк белдерү
|
4
|
6
|
Татарстан Республикасының Милли китапханәсе
|
Хыянәт итә, битараф, ил гизә, сынамакчы, тешли, ахирәт, хыял
|
Тезмә фигыль, бәйлек һәм бәйлек сүзләр, кушма җөмлә, хикәя фигыль
|
5
|
6
|
Татар матбугаты
|
Каш җыеру, өмет итү, гашыйк, битараф, эчкерсез, хәрби, яралы
|
Хәл фигыль, җөмлә төрләре, тезмә кушма, иярченле кушма җөмләләр
|
6
|
6
|
Казанның тарихи һәм истәлекле урыннары
|
Әсир, читлек, җәза, тоткынлык, һөҗүм, сакчы, көрәштәш
|
Шарт фигыль, иярчен шарт җөмлә, иярчен сәбәп җөмлә
|
7
|
7
|
Сынлы сәнгать
|
|
|
8
|
5
|
Асылташлар дөньясында
|
|
|
9
|
3
|
Эш кәгазьләре
|
|
|
10
|
6
|
Халыкка багышланган гомер
|
|
|
11
|
6
|
Татар әдипләре иҗатыннан
|
|
|
12
|
4
|
Кабатлау
|
|
|
|
70
|
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |