Адамзат баласы дүниеге келген күннен бастап қай жерде болмасын өзіне жәрдем беретін, барлық нәрсені құдіретіне бағындырған бір күшті іздеуде
Конфуцийдың өмірі (б.з.д. 551-479 ж.ж.)
жүктеу/скачать 480.31 Kb.
|
1. Конфуцийдың өмірі (б.з.д. 551-479 ж.ж.)«Конфуций» сөзі – «Кунг» ұстаз мағынасындағы Кунг Фу Цзының латынша үлгісі. Қытайлықтарда бұл ат – Кунг Чьиу (Чун чи) түрінде айтылады. Конфуций – қытайдың ұлы данышпан философы әрі конфуцизмнің негізін қалаушы. Ол Ин патшалығы әулетінен саналса да, ата-бабалары мен жанұясы жөніндегі мәліметтер кейінгі кезеңдік әдебиеттерге тән болғандықтан, сенімділігі жоқ дерліктей. Конфуций Қытайда, қазіргі Шан-Тунгтың бір аймағына жататын Лу провинциясындағы Цауда дүниеге келді. Үш жасында әкесінен айырылады. Өмірінің бастапқы жылдары таршылықпен өткеніне қарамастан, білімге деген құштарлығы басымдау болып, толыққанды біліммен сусындады. Он тоғыз жасында үйленді, екі балалы болды. Жиырма жасында шәкірт тәрбиелеуді қолға алды. Методикасы – бұрынғы өткендердің хикметтерін, даналық сөздерін жан-жақты қарастырып, оған түсініктеме беру еді. Атағы жер-жерлерге жайылып, өз қолдаушыларын тапты. Лу қаласында өте маңызды көптеген қызметтер атқарды. Бірақ ол бұрынғы өткен данагөйлердің адамгершіліктері мен ізгіліктерін ту ететін жолмен «бейбітшілік, тыныштық әкеледі» деп есептелген саяси бір жүйе қалыптастырды. Бұл жүйенің түпнегізінде барша адамзаттың бақытты болуы үшін адам табиғатының кіршіксіз таза екендігіне сенудің және үлгі бола білудің маңыздылығы жатыр еді. Ол бұл саяси жүйеге көңіл бұрып, насихаттарын тыңдайтын басшы табу үшін өз өлкесін тастап, ел кезіп кетеді. Цин империясы құрамындағы бір аймақтан екінші бір аймаққа өтіп, өзін түсіне білетін басшылар іздеді. Саяси қастық жасауға үйреніп қалған басшылар оған қызығушылық танытпады. Оның болмыс-бітімі, мінез-құлқы да қоғамға сай келе қоймады. Ол мақсаты орындалмай, отанына қайтып оралады. Бірақ ол кезде Конфуций қарттыққа аяқ басқан еді. Өмірінің соңғы бес жылын әйгілі еңбектерін жазуға арнайды және шәкірт тәрбиелеп, өз доктринасын үйретумен өткізеді. Оның ең маңызды еңбегі – Конфуцизм болды. Ұлттық діннің негізін салумен қатар, ол ұйымдастырушылығымен, басқарушылығымен үлкен құрметке ие болды. Чьиу Фуда дана, данышпан, білгір адам болып дүниеден өтті. Өлімінен кейін оның атақ-абыройы жан-жаққа тарай бастады. Оның мазары зиярат (қажылық) ететін киелі орынға айналды. 1912 жылға дейін Цин императоры жылына екі мәрте – көктемде, күзде оған арнап сыйлықтар ұсынатын болған. Конфуций өз өмірі жайлы былай сыр шертеді: 15 жасымда өзімді біліп-таныдым. 30 жасымда ерік-жігерімді бағындырдым. 40 жасымда күдік-күмәндарымнан арылдым. 50 жасымда сезіміммен кез-келген нәрсені ұғына алатын жағдайға жеттім. 70 жасымда туралыққа зиянымды тигізбей, жүрегімнің қалағанын жүзеге асырдым. Өмір бойы Циннің атам заманнан бері бар екендігін дәлелдеген және мәдениетін тірілтуге бар күшін салған Конфуций өзі жайында: «Мен – көнені жақсы көретін, олардың білім-хикметтеріне қол жеткізу жолында бар күшімді сарқа жұмсаған адаммын», – деп сыр шертеді. жүктеу/скачать 480.31 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|