Жасуша органоидтары:
1) эндоплазмалық ретикулум (ER) – ақуыздар, липидтер және көмірсулар синтезіне, жасушадағы заттарды тасымалдауға қатысатын тармақталған түтікшелер жүйесі;
2) рибосомалар – ЭР-де және цитоплазмада орналасқан рРНҚ бар денелер белок синтезіне қатысады. EPS және рибосомалар ақуыз синтезі мен тасымалдауға арналған біртұтас аппарат болып табылады;
3) митохондриялар – цитоплазмадан екі мембранамен шектелген жасушаның электр станциялары. Ішкі оның бетін үлкейтетін кристалдар (қатпарлар) түзеді. Кристалардағы ферменттер органикалық заттардың тотығу реакцияларын және энергияға бай АТФ молекулаларының синтезін жеделдетеді;
4) Гольджи кешені – цитоплазмадан мембранамен шектелген, не тіршілік әрекетінде қолданылатын белоктармен, майлармен және көмірсулармен толтырылған қуыстар тобы.
ДНҚ-ның негізгі қызметі – оның молекуласын құрайтын нуклеотидтер тізбегіндегі тұқым қуалайтын ақпаратты сақтау және бұл ақпаратты еншілес жасушаларға беру. Тұқым қуалайтын ақпаратты жасушадан жасушаға беру мүмкіндігі хромосомалардың ДНҚ молекуласының кейінгі редупликациясымен хроматидтерге бөліну қабілетімен қамтамасыз етіледі.
Молекулалық биологияның орталық догмасы және оның ерекшеліктері.
Молекулярлық биологияның орталық догмасы табиғатта байқалатын генетикалық ақпараттың жүзеге асуын жалпылайтын ереже: ақпарат нуклеин қышқылдарынан ақуызға беріледі, бірақ қарама-қарсы бағытта емес. Ережені 1958 жылы Фрэнсис Крик тұжырымдаған және 1970 жылы сол уақытта жинақталған деректерге сәйкестендірілген. Генетикалық ақпараттың ДНҚ-дан РНҚ-ға, содан кейін РНҚ-дан ақуызға дәйекті түрде ауысуы барлық жасушалық ағзалар үшін әмбебап болып табылады, оның негізінде жатыр. макромолекулалардың биосинтезі. Геном репликациясы ДНҚ → ДНҚ ақпараттық ауысуына сәйкес келеді. Табиғатта сонымен қатар РНҚ → РНҚ және РНҚ → ДНҚ ауысуы (мысалы, кейбір вирустарда), сондай-ақ молекуладан молекулаға берілетін белоктардың конформациясының өзгеруі байқалады.
Достарыңызбен бөлісу: |