Касаначилик
Маданий-маиший хизмат кўрсатиш:
суратхоналар;
чўмилиш ҳавзалари;
гузаллик салони;
дам олиш уйлари;
маросимлар уйи;
умумовқатланиш шохобчалари;
халқҳунармандчилиги;
экотуризм;
турли хилдаги тўгараклар ва бошқа хизмат турлари.
Тижорат, савдо-сотиқ
Хизмат кўрсатиш:
автомобилларга техник ёрдам кўрсатиш;
пойабзал таъмирлаш ва тикиш;
ёғочни қайта ишлаш ва қуритиш;
қурилиш материаллари ишлаб чиқариш;
мебель ясаш ва таъмирлаш;
кийим-бош ва трикотаж маҳсулотларини тикиш-тўқиш;
телерадио, видео, аудио аппаратларини тузатиш;
телекоммуникация алоқалари (телефон, факс, интернет);
Кўп тармоқли фермер хўжалигининг фаолияттурлари
Ярим тайёр маҳсулотлар ишлаб чиқариш (озиқ-овқат маҳсулотлари, ип, калава
ва бошқалар)
2.1-расм.Фермер хўжалигида иш ўринлари ташкил этиш имкониятлари бор бўлган қўшимча тармоқлари
Кўп тармоқли фермер хўжаликларида ишлаб чиқаришнинг қўшимча тармоғи қуйидаги асосий йўналишларда амалга оширилиши мумкин:
- қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини ишлаб чиқариш йўналишида;
- қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини тайёрлаш, ташиш, сақлаш ва қайта ишлаш йўналишларида;
- қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштирувчи хўжалик субъектларига агротехник, иқтисодий, техникавий, зооветеринария ва бошқа соҳаларда хизматлар кўрсатиш йўналишларида;
- енгил саноат маҳсулотлари, қурилиш материаллари ишлаб чиқариш йўналишларида;
- аҳолига савдо, транспорт, маиший хизмат кўрсатиш соҳаларида ташкил этилиши мумкин.
Республикамизда деҳқон хўжаликларида тадбиркорликни ва анъанавий миллий ҳунармандчиликни ривожлантиришхисобига ташкил этилган иш ўринлари.(минг та)
-
1.
|
Худудлар
|
2013 йил
|
2014йил
|
Уй
меҳнати
|
Миллий хунарманд-чилик
|
Уй меҳнати
|
Миллий хунарманд-чилик
|
1.
|
Қорақалпоғис.р
|
16,7
|
39,2
|
17,5
|
34,6
|
2
|
Наманган
|
23,3
|
59,2
|
28,5
|
43,5
|
3.
|
Фарғона
|
21,1
|
72,8
|
27,3
|
54,8
|
4.
|
Андижон
|
19,2
|
69,1
|
21,6
|
60,2
|
5.
|
Қашқадарё
|
19,2
|
70,4
|
20,3
|
56,7
|
6.
|
Бухоро
|
15,4
|
48
|
17,9
|
36,7
|
7.
|
Самарқанд
|
12,8
|
74,1
|
17,6
|
70,6
|
8.
|
Тошкент вил.
|
14,9
|
67,8
|
16,7
|
54,5
|
9.
|
Сурхондарё
|
13,8
|
52,4
|
15,6
|
48,7
|
10
|
Жиззаж
|
14,1
|
34,8
|
14,8
|
35,4
|
11
|
Навоий
|
16,5
|
32,8
|
17,4
|
35,9
|
12
|
Сирдарё
|
11,5
|
32,2
|
13,2
|
34,6
|
13
|
Хоразм
|
15,1
|
48
|
17,9
|
49
|
Манба: Иш ўринларини ташкил этиш ва аҳоли бандлигини таъминлаш дастуринингбажарилиши хисоботлари
Республика фермер ва деҳқон хўжаликларида қишлоқ аҳолиси бандлиги.
Т/р
|
Кўрсаткичлар
|
Минг киши
|
Жамига нисбатан фоизда
|
2013 йилда 2012 йилга нисбатан ўзгариши
(%)
|
2012
йил
|
2013 йил
|
2012
йил
|
2013 йил
|
1
|
Қишлоқ аҳолиси
|
14623,4
|
14937,6
|
48,8
|
49
|
102
|
2.
|
Қишлоқ хўжалигида аҳоли бандлиги.
|
3260,8
|
3398,8
|
27
|
27,2
|
104
|
3
|
Шундан: фермер хўжалигидабандлик
|
1235,6
|
1360,8
|
10
|
11
|
110
|
4
|
Деҳқон хўжалигидабандлик
|
2001,1
|
2009,6
|
17
|
16
|
100
|
5
|
Қишлоқ хўжалиги корхоналарида бандлик
|
24,1
|
28,4
|
0,01
|
0,01
|
118
|
Манба Манба: Давлат статистика қўмитаси маълумотлари
Фермер хўжаликларида меҳнат шартномаси асосида уй меҳнати тариқасида кичик бизнес ва хизмат кўрсатишларни ташкил этганда уларнинг учта жиҳатини алоҳида эътироф этиш мумкин.
Кичик бизнес субъектларининг иқтисодий фаолияти бозор қоидаларига риоя қилиш орқали рўй бериши;
Кичик бизнес фаолият соҳасига ихтисослашув кучли бўлганлигидан, замонавий техника ва технологияларни ишлаб чиқаришга кенг жорий этиш механизми объектив тарзда амал қилиши;
Кичик бизнес ихчам бўлган ишлаб чиқаришни ташкил этишга қулай бўлиб, пул шаклидаги даромадларни кўпайтириши билан бирга натурал истеъмолни ҳам таъминлайди.
V. КЕЙСЛАР БАНКИ
Вазият
I.КЕЙС
“Бошқарув ва қарор қабул қилиш?”
Кейснинг асосий мақсади:
Бошқарув жараёни ва вазифаларини, фермер хўжалиги ёки ранчо учун стратегик режа босқичларини шакллантиришни, фермер хўжалиги ёки ранчо менежерларининг умумий мақсадларини аниқлаш ва уларнинг қарор қабул қилишдаги ёндошувини, қарор қабул қилиш жараёнида босқичларни тушунтириш ва уларнинг самарадорлигини ошириш бўйича чора – тадбирларни ишлаб чиқиш.
Ўқув фаолиятидан кутиладиган натижалар:
фермер хўжалигини бошқарувчиси, агросаноат мажмуаси бошқариш органлари, ахборот-маслаҳат марказлари ёки бошқа шаклдаги хўжаликларнинг мутахассиси бўлиб ишлаш;
- меҳнат жамоасига раҳбарлик;
- амалиётда мутахассис сифатида қарорлар ишлаб чиқиш ва жорий этиш;
- ишлаб чиқариш дастурини бажариш учун ишлаб чиқариш фаолиятини, ер, ишлаб чиқариш, меҳнат ва молиявий ресурсларни режалаштириш;
- фермер хўжаликларида меҳнатни ташкил этиш;
- ердан унумли фойдаланиш ва ҳудудларни ташкил этиш, экин майдонлари таркиби ва алмашлаб экиш, ер мелиорацияси, ўғитлаш, тупроққа ишлов бериш, ўсимликларни экиш ва парваришлаш, суғориш режимлари, зараркунандалар ва касалликларга қарши курашиш, уруғчиликни ташкил этиш ва бошқалар;
- районлаштирилган зотларнинг наслли таркибини тиклаш ва яхшилаш бўйича ишларни ташкил этиш, озуқа ва озуқа базасини ташкил этиш, қишлоқ хўжалик ҳайвонларини сақлаш ва парваришлаш тизимини ташкил этиш;
- кадрларни танлаш, тақсимлаш ва тарбиялаш;
- ишлаб чиқариш фаолияти сифатини бошқариш жараёнларини ишлаб чиқиш ва тадбиқ қилиш;
- ахборот технологиялари тизимини яратиш ва улардан фойдаланиш билан боғлиқ бўлган ишлаб чиқариш жараёнлари мониторинги ва сифатини баҳолаш методлари ва механизмларини ишлаб чиқиш;
- ишлаб чиқариш ва меҳнатни ташкил этишда самарали усулларни қўллаш;
- ишлаб чиқариш фаолияти жараёнида бошқарув усулларини қўллаш ва ишлаб чиқиш;
- қишлоқ хўжалик экинларини етиштиришда замонавий технологияларни қўллаш;
- қишлоқ хўжалик экинлари ҳосилдорлигини ва ер унумдорлигини ошириш усулларини қўллаш;
- қишлоқ хўжалиги ҳайвонларининг бош сонини кўпайтириш, таркибини яхшилаш ва чорва моллари маҳсулдорлигини ошириш усулларини қўллаш;
- ишлаб чиқариш жараёнлари ва агротадбирлар бажарилиши сифатини назорат қилиш;
- ишлаб чиқаришни механизациялаштиришда энг самарали воситаларни аниқлаш, механизм ва техника воситаларини ишга тайёргарлигини назорат қилиш;
- лойиҳавий ва дастурий ҳужжатларни ишлаб чиқиш;
- касбий этика кодексига риоя қилиш.
Ушбу кейсни муваффақиятли амалга ошириш учун олдиндан тингловчиларлар қуйидаги билим ва кўникмаларга эга бўлмоқлари зарур:
|
Достарыңызбен бөлісу: |