Сабақ шығармашылық акг. Ол мүғалімнен де, оқушыдан да дене ақыл- ой, сезімдік күш-жігер жұмсауды талап етеді
жүктеу/скачать 297 Kb.
|
|
I. Бастауыш сыныпта бекіту сабақтарын өткізудің теориялық негіздері 1.1.Бекіту сабағының зерттелу жайы Сабақ - шығармашылық акг. Ол мүғалімнен де, оқушыдан да дене ақыл-ой, сезімдік күш-жігер жұмсауды талап етеді. - оқытудың мақсаты мен мазмунының, тәсілі мен әдісінің күрделі әрекеттестігінен көрінетін, жеке адамның, мұғалімнің шеберлігі байқалатын, оқушының жеке және жас ерекшелігі, оқытудың мақсаты мен міндеті, тәрбиелеу мен дамыту жузеге асырылатын оқу-тәрбие процесінің логикалық жағынан аяі^алған тұтас элементі. А.Сухомленский: «Сабақ - оқытушының педагогикалық мәдениетінің айнасы» [2; 15] Сабақгың сапасын арттырудың негізгі жолдары мен құралдары; 1 – кесте
[3; 113] 6 Сабақ - оқытушы мен оқушының арасындағы байланыс, қарым-қатынас, үйымдастыру арқылы оқыту, үйрету, үйрену, білімді игеру жұмыстары [4; 94] Оқушы жалпы білім жүйесіне,оған жеткізетін іс-әрекеттер тәсілдерімен қатар оқу еңбегін саналы орындауға,білім алуға жетелейті икемділіктер мен шапшаңдылықгарды меңгереді. Бұларды ол кез-келген жаңа жағдайға ейімдей алса.оның алдынан творчестволық ізденіс жолы ашылады. Жүзеге асқан түрлі іс-әрекеттермен, адамдармен қарым-қатынас жасауға үйренеді.Ендеше.икемділік пен машы^тық оқу процесінде, мұғалім мен оқушы қарым-қатынасының мазмұнында үлкен мәні бар. [5;63] Енді "білім", "машық", "икемділік" деген үғымдарды анықгал алайық.Педагогикалық әдебиетте бүл түсініктердің біркелкі анықгамалары жоқ.Білім - фактілер,ережелер,қорытындылар,заң- дылықтар, идиялардеориялар түрінде кездесетін шындықтың түрлі салалары бойынша адамзат жинақтаған тәжірибе. БілІм адам санасында түсініістер,ұғымдар түрінде бейнеленеді. [6;7] Білім - табиғат пен қоғам дамуындағы фактілерді, ұғымдарды, заңдарды меңгерудің нәтижесі [5; 91] Білім - шынды^гы танып білу процесінің нәтижесі, оның адам санасында елес, ұғым, пікір, ой тужырымы, теория түрінде сөйкесті көрінісі. Шынайы білім - танудың нәтижесі, қоғамдық-тарихи практикамен тексерілген және логикамен көз жеткізілген. Білім арқылы жеке адам табиғаттың және қогам қүбылыстарының обьективті жақгарын зерттейді, түсінеді, ұғады. [7; 12] Икемділікгі көбіне іске асқан.қолданысын тапқан білім деп анықтайды. [б;7] Машық бірнеше рет қайталанған жаттығулар негізінде қалыптасады. [8;7] 7 "Оқушы алдындағы басты міндет,- дейді М.И. Махмутов ғылым негіздерін үйреніп.жаңа ұғымдар мен қызмет әдістеріқдүниеге ғылыми көзкарасын қалыптастыру.Бұл үздіксіз процесс оқушылардә бұрын қалыптасқан түсінікгер мен тәжірибелер жүйесі негізінде іске асады. Егер бұрын өтілген материалдар практикада қолдану арқылы икемділік пен машықтың қалылтасуы оны қорытындылайды". [9;93] Біліктілік- калификация - бітірушінің білім туралы құжатында көрсетілген кәсіптік қызметті орындауға немесе білімін жалғастыруға деген кәсіби даярлығының турі мен дәрежесі [7;20] Сабақ құрылымы - сабақ тұтастығын қамтамасыз ететін, оның элементтерінің жиынтығы. Әрбір сабақгың құрылымы оның мақсатына, оқылатын материалдың мазмұнына, оқытудың әдістеріне тәсілдеріне, оқушылардың дайындық деңгейіне тәуелді болады. Сабақтың типологиясы әрі қиын әрі күрделі мәселе. Бұл жөнінде көптеген авторлардың еңбектері жарық көрді. Олардың қатарына С.В.Ивановтың «Типы и структура урока», 1952, Н.В.Кзанцевтың «Урок в советской школе», 1956, М.А.Данилов пен Б.П. Египовтың «Дидактика», 1957. Педагогика, Курс лекций. Под редакцией Г.И.Идкиной, Е.Я.Поланта и др. 1966, «Основы дидактики» Под ред. Б.Д.Египова, 1967, Педагогика школы, под ред. Г.И.Шукиной, 1977 т.б. жатады. [10;265] Сабақгы топтастыру (классификациялау) жалпы дидактикалық тұрғыдан да әртүрлі түсіндіріліп, түрліше анықгама беріледі де бірнеше түрлі болып топтастырылады [11 ;68] «Педагогикалық және әдістемелік әдебиеттерінде бірнеше, ондаған әртүрлі сабақтар классификациясы берілгенмен осы уақытқа дейін жалпы танылған бір ауыздан қабылданған классификация жоқ» - дейді ез еңбегінде [7;39] Сабақтың типін негізінен оқу материалын игеруге байланысты, сол 8 оқу материалын игерту үшін жүретін жүмыс кезеңі, сипаты, істелетін жұмыс түрінің көлемі арқылы айқындалады: түсіндіру қайталау, бекіту, жалпылау [11; 68] Сабақтың типологиясы мен құрылымы туралы педагогикалық баспасөз беттеріде бірнеше талас пікірлер айтылып келеді. Бірақ, біріңғай жалпы танылған сабақ технологиясы әлі жасалған жоқ. Мұны қалай тусіндіруге болады? Дидакгикалық түрғыдан қарастырсақ, оның себептері: а) оқыту процесі өте күрделі диалектикалық процесс, сонда сабақгың үйымдастыру формасы, оқыту әдістері мен тәсілдері жаңа түрлері пайда болды; б) сабақты жіктеу принциптерін анықгауды әрбір автордың көзқарасы әр түрлі болады. И.Н.Казанцев сабақтарды жіктеу үшін үш принципті басшылыққа алады: а) Мазмүны бойынша математика сабақтары алгебра, геометрия т.б. сабақтарға бөлінеді; ә) дидактикалық мақсат бойынша - әрбір сабақга шешілетін нақты міндеттерге түсіну; б) сабақты өткізу тәсілі бойынша - бұл лекция, әңгіме, кино және практикалық сабақтар. Көптеген дидактиктер сабақтарды жіктеудің негізгі принциптерін түсіндіруде дидактикалық міндеттерге сүйенеді. Осы түрғыдан И.Н.Казанцев көрсеткен принциптердің екінші вариянтын қолдануға болады. Б.П.Есипов, Н.И. Болдырев, Г.И.Щукина, В.А.Онищук т.б. жасаған сабақтар жіктелуі мектептерде жиі қолданылуда. Ол негізгі дидактикалық міндеттер бойынша жасалған. Бүл жікгеуге сабақтардың әртүрлі типтері кіреді; - Оқушылардың жаңа білімді игеру сабаід"ары; - Іскерлік пен дағдыны қалыптастыру және жетілдіру сабақгары; 9 Қайталау, бекіту, яғни білімді, іскерлікгі және дағдыны бақылау-тексеру сабақгары; Аралас сабакгар - мұнда бірнеше дидактикалық міндеттер шешіледі [10;265] Енді осы айтылған сабақ типтеріне жекө - жеке тоқтала кетейік. жүктеу/скачать 297 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|