ДУНИЯНЫ КЪУТХАРЛЫКЪДЫ СЁЗ
1
Хар адам – бирер Заман,
Хар адам – бирер Алам.
Адамны джазыуун джазарча
Къайда аллай кюч, къалам?!
Кюрешебиз, дагъыда,
Джазыб хапар, назму да.
2
Бу акъ къагъытда
(къагъыт болур ючюн кесилген терекни –
ол джашил Терекни – орнун тутарча)
Не джазар адам?
Терек къурманлыкъ халал болурча,
Не джазар адам?
3
Окъугъан тюшюнюрча, кёлленирча, къууанырча,
Джансыз табигъат да тилленирча, джанланырча.
адам Адамланырча, халкъ Халкъланырча,
къанатсыз да Къанатланырча,
Аллах джаратхан джанла бары бизге сукъланырча,
Аллах джаратхан джуртла бары бизге сукъланырча,
Мёлекле да джерде джашаргъа излерча,
Джандетдегиле да уллу Аллахдан
«Бизни Джерге къайтар»,- деб, тилерча,
Не джазсын, не этсин, къалай этсин Адам?!
4
Джазылыр-айтылыр керекли, Китаб керекли
Тюлдю дуния.
Джерге Таурат, Инджил, Къуран келгенден сора да,
Тюрленмейди дуния.
Аллах буюргъанча –
Игини-аманны, тюзню-терсни, кертини-ётюрюкню,
Сууабны-гюнахны, халалны-харамны айырыб,
Джашамайды адам.
Аллах буюргъанча джашамайды адам.
Къыйынлыкъ аны ючюн джетеди анга.
Аллахны Сёзюне къулакъ салмагъанла
Мени сёзюмеми тынгыларыкъла?
Алай а,
Керти сёзню, Иги сёзню, Халал сёзню айтхан
Бизлеге борчду да – айтама.
5
Тама-тама турса,
Суу да тешеди ташны.
Ким биледи, айтыла турса,
Сёз да тюшер джюрекге.
Акъ бла къараны арасында
Баргъан сагъатда къазауат,
Джашау-ёлюм базманда
Чайкъала тургъанда адам,
Ким биледи, кимни сёзю
Къутхарыр, сакълар дунияны?
Кимни сёзюне Аллах «амин» дер –
Бир киши да билмейди аны.
ШАЙЫР БЛА ШИЙИР
Шайырны къаны, джаны да – назму.
Джашауу, джазыуу да – назму.
Джюрекни туз-дамыды назму,
Поэтни джюзданыды* назму.
*Джюздан (тюркче,- кимлигинге шагъатлыкъ къагъыт)
ТАНГ АЛАСЫНДА
1. КЁРЕМЕ КЕСИМИ...
Бир имбашынгдан бир имбашынга
башынг бла тогъай тартылыб джанкъылыч,
Кюн тюбюнде джангурчукъ себелей,
Акъ чакъгъан терек бачханы ичинде
Кёреме хар къуру да сени:
Не эсе да – чебгенинг акъ, джаулугъунг къара...
Сени таба тутханма джол.
Джамчым къара болса да, башлыгъым акъды:
Сау-эсен тюбербиз деб, этеме умут,
Алай а кёзюмден кетмейди ол къара джаулугъунг...
2. ТАНГ АЛА СЫНДА
Джулдузла джукъланалла танг аласында.
Танг ала – сында. Ай бла джулдуз да.
3. КЁРЕМЕ КЕСИМИ ТАНГ АЛАСЫНДА.
Кёреме кесими танг ала сында.
Кереме эсими анг аласына.
КЪАНАТЛЫ
Кём-кёк Кёкден
Джап-джашил Джерге
Бир акъ къанатлы
Учуб тющдю.
Шоркъулдаб баргъан къара сучукъдан,
Таза суучукъдан суу да ичди.
Эки джанына сескекли къарай,
Бираз солуду.
Суу алыргъа келген къызчыкъны
Ариулугъуна эси кетиб,
Эки башлы бир къартджыгъагъа
Аш болургъа да аз къалды.
Сора, илгениб, къанатланды да,
Къоркъуулу джерден
Кёк-кёк Кёкге
Учуб, ташайыб кетди къанатлы.
Алай а, аны эсинде къалдыла:
Кёкге асры джууукъдан агъаргъан Минги Тау,
Джер къайгъыла къаралтхан Къадау Таш,
Умут кёгертген Джангыз Терек,
Джырлай, джылай, кетиб баргъан Къобан суу
эмда
Бир башха дуниядан бу дуниягъа суу алыргъа келген,
Суу агъачы да бойнунда джанкъылышча кёрюннген,
Кийикге, мёлекге да ушагъан,
Толгъан Айгъа, тийген Кюннге да ушагъан
Ёлюмсюз ариулукъ – джулдузкёз къызчыкъ.
Ким биледи, ала ючюн болса да,
Къанатлы артха къайытыргъа да болур.
Биягъы джерге –
Ариу джерге, мыдах джерге, къоркъуулу джерге –
Къонаргъа да болур.
ДЖАРЫЛМАЙЫН КЪАЛАЙ КЪАЛСЫН ДЖЮРЕГИМ
Кесимден, сенден да чыкъгъанды кёлюм –
Сен къара къуллагъа болгъанса келин.
Эринг – кюлде аунагъан эшек,
Сен ол къара эшекге болгъанса тёшек.
Ма ол джийиргеншлиге болгъанса къатын,
Балчыкъгъа булгъаннганды атынг, сыфатынг.
Кирге, балчыкъгъа нек тюшдю мёлек? –
Аны ангылаялмай джарылады джюрек.
Бузулгъанды ара:
Акъ къанатларынг болгъанла къара.
Джангылгъан, алданнган болурму джюрек? –
Сен къачан да болмазенг мёлек.
Бизде, поэтледе, къалмайды къылыкъ:
Бизге бичен да кёрюнеди кырдык.
Учузну да джулдуз этиб сёлешебиз,
Къахмени да мёлек этиб кюрешебиз.
Мен да тюлме шыйых, файгъамбар,
Алай а менде ёзден ёзек бар:
Биреуню къатыны къыз кёрюнмез –
Акъылым энди санга бёлюнмез.
Биреуге къул, бий да болмам,
Аладан туугъанла бла бир юй да болмам.
Сени джюрегинг – къурт ургъан алма,
Алай болмаса алагъа къатышмазенг...
Къара къаргъа акъ джаулукъ къысханча,
Ол акъ джаулугъунг а неди башынгда?
Сен къара киерге керек эдинг бюгюн –
Къара къулгъа чыкъгъанса эрге,
Амантиш чанкагъа чыкъгъанса эрге.
Халкъын, джуртун сатхан амантиш да,
Азат болургъа унамагъан къул да,
Алагъа тос, къатын болгъан сен да –
Барынг да манга бир итни...тюгюсюз.
Дуния мал ючюн сатдыла ала
Халкъларын, джуртларын, эркинликлерин.
Дуния мал ючюн сатдынг сен да
Кесинги, сюйгенинги, сюймеклигинги.
Амантиш чанка да, алтынтиш къул да
Акъ-къара юйде тегене, сынджыр ючюн талашалла.
Сени кибик джелбаш къызла да алагъа,
Эшеклеге байтал къошулгъанча, джарашалла.
Кесим джангызлай къалдым энтда мен,
Къазакъ бёрюлей улуйду джюрегим:
Шийир дунияны, сейир дунияны сыйламай,
Эркин дунияны, мийик дунияны сайламай,
Дуния малны сайлагъанды сюйгеним,
Отуз кюмюшге сатылгъанды сюйгеним –
Джарылмайын къалай къалсын джюрегим.
ДЖАЗГЪЫ ОЮУЛА, ОЮМЛА
1
Къууанч бла бушуу
Шекер бла туз
Суу бла тал
Таш бла джулдуз
2
Шыбыла къурукъдан
Къычыра къаргъала,
Ёре турукъда
Джылай чыпчыкъла
3
Джыланны ууундан
Этелле дарман.
Адамны уууна (ууундан)
Бармыды дарман?
4
Джанкъылычха къонуб
Кёгюрчюн бла къарылгъач,
Бири мурулдай, бири джюуюлдей,
Кюрешелле джырлаб –
Тауусулмазлыкъча къууанч,
Келмезликча къач.
ИНКЪЫЙЛАБ ДЖЫРЧЫСЫ
Шыбыла чыбыкъда джырлайды къанатлы
КЪАРА СУУ
Суу агъачынг да джанкъылычха ушайды.
Толу челеклерингде,
Къара суудан, сууукъ суудан, дарман суудан толу челеклерингде
Мени джюрегиме ушаш,
Кюе, джана тургъан Кюн,
Кёкден тюшюб, джууунады, чайкъалады.
Кёкден, Кюнден, суудан толу эки челегинги
Джанкъылычха тагъыб, имбашынга атыб,
Тёкмей, чайпамай алыб келесе.
Джана тургъан джюрегиме себеб излей,
Кёкге, Кюннге – Сеннге
Джууукъ болургъа излей,
Тохтатыб,
Челегингден суу ичеме.
Кесиме, Сеннге айта эсем да,
Айтама: насыблы бол.
Эшитеме: халал болсун.
Халал болсун.
Сууунг манга халал болурму?
Кесинг да мени бла насыблы болурмуса?
Къарайма Сеннге –
Кёлюм-джюрегим
Кюннге, Кёкге джууукъ бола, тенг бола.
Мен къазыб чыгъаргъан къара суудан
(Поэтни къара сууу дейдиле энди анга,
Билалны къара сууу дейдиле энди анга)
Суу алыб барады сюйгеним.
СЮЕМЕ СЕНИ
Къалай узакъса, къалай джууукъса,
Къалай иссисе, къалай сууукъса,
Къалай багъалыса, къалай учузса,
Къалай джарыкъса, къалай мутхузса.
Къышымса, джайымса,
Джулдузумса, Айымса,
Къууанчымса, джарсыуумса –
Джазыуумса.
Шийириме –
Илхамса, балхамса, алхамса,
Кесиме уа – «Фатиха» болгъанса,
Аурууум, дарманым да Сенсе,
Джашатхан, ёлтюрген да Сенсе,
Тирилтген да Сенсе.
Джан-сан суусабымса мени,
Къыямат кюн джууабымса мени.
Бир Джерча тартаса мени кесинге,
(Сенден айырылыр къарыуум джокъ);
Бир Кёкча тартаса мени кесинге
(учунсам, учсам да джеталмайма Сеннге).
Бир бу дунияча, бир ол дунияча
Кёрюнесе меннге.
Сеннге къайда, къачан, къалай тюберигими
Билмей турама.
Сууабсыз сууабымса мени,
Гюнахсыз гюнахымса мени,
Аллахсыз Аллахымса мени –
Сюеме Сени.
ДЖАШАУ бла ДЖЮРЕК
1
Джюреги кимни да – алгъа – джулдузчады,
Айланады кёкледе учуб.
Артда джашау тюеди – ол кюеди,
Сора,
Къаралыб, къатыб, джарылыб, сыныб,
Таш болуб тюшеди Джерге.
2
Джюрек:
Кёк-Джер-Джулдуз-Таш.
БИЛИРГЕ ИЗЛЕЙМЕ
1
Мен араб тилни билирге излейме
Къуран ол тилде болгъаны ючюн,
Файгъамбарыбыз да ол тилде сёлешгени ючюн.
2
Мен тюрк тилни билирге излейме
Ол мени ана тилим болгъаны ючюн.
3
Мен ингилиз тилни билирге излейме
Ол дуния тил болгъаны ючюн.
4
Орус тилни да билирге керекди –
Кърал тилди ол.
Кърал бизге джетдирген къыйынлыкълада
Гюнахы джокъду аны.
СЮЙМЕКЛИК «КЪУЛХУ» ТЮШГЕНДИ БИЗГЕ
Кечеле да джарыкъла мында,
Бийчеле джарытхан кечеле.
Биз алай чыгъыучанбыз тангнга –
Сюймеклик гюнахла кечиле.
Джулдузла, чабакъла да кёлде,
Кийикле, мийикле да кёлде,
Мен да хазырма ары,
Джангыз, сен ышар да: «кел»,- де.
Сюймекликге бармыды базман,
Сюймекликге бармыды чек?
Ёлчелерге бар эсенг базгъан,
Ма джюрегим – сууабын, гюнахын да чек.
Бу кече кёрюннгенди бизге
Эки Кюн къошулгъанча бирге,
Эки Кёк къошулгъанча бирге,
Эки тау суу къошулгъанча бирге,
Эки дуния къошулгъанча бирге.
Бюгече
Дефтерлерибиз аууушуннганды бизни,
Къадерибиз джазылгъанды бизни,
Бир джангы дуния башланнганды бизге.
Бу акъ кече, къызчыкъ, джюрегими бакъ –
Сизден келген джарыкъ – джумшакъ эмда сакъ.
Бу къадер кече эригенле ташла да.
Сен да, бар къоркъууунгу-къайгъынгы ташла да,
Эри, табигъатха бойсун, къошул.
Бол терекге, кийикге, мёлекге да хоншу.
Бал суудан толгъанды къошун.
Сюймеклик «къулху» тюшгенди бизге.
Джаннет бачхада Адам бла Хауача,
Бюгече алайбыз. Кюн бла Айбыз.
Алда уа – джылау, алда уа – сынау...
Бюгюн а – джашайбыз.
ЭМЕН БЛА ТАЛ
1
Сууну эки джанында
Эмен бла Тал терек.
Бир-бирине къарайла
Эмен бла Тал терек.
Араларында – къобан.
Ала андан ёталмай,
Бир-бирине джеталмай
Тургъанлы ненча заман.
Чекни башха джанындан
Бир къыз къараед манга.
Мен да къараем анга.
Арабыз а – кърал чек.
Къадаргъа джокъду мадар:
Мен келтирдим башханы.
Ол да кетди башхагъа.
Къалгъан – сюймеклик джара.
Бизни къурутхан джорукъ
Къуругъанды кеси да.
Андан сора не керек?
Алай къайда Тал терек?
Эмен терек да къайда?
Джюрек тартды да артха,
Къайытыб келдим. Не табдым:
Къуругъан сууну ызын,
Аны эки джанында
Эмен дюккюч, тал дюккюч.
Сора арлакъда кёрдюм
Аладан бир гёзенек,
Аууб тургъан гёзенек,
Къатыб тургъан гёзенек.
Эмен къазыкъ, тал чыбыкъ,
Эмен къазыкъ, тал чыбыкъ,
Зауаллыла бир-бирин
Къучакълаб къатхандыла.
Ма джазыу.
Эмен терек, Тал терек,
Эки кесилген терек,
Эки джарылгъан джюрек,
Къуругъан сууну ызы,
Эмен къазыкъ, тал чыбыкъ,
Аууб тургъан гёзенек...
Эй бу дуния, керти да,
Сынау болуред бизге.
2
Къадарны чексиз кючлю къолу
Бизни бир-бирибизге алай байлагъанды,
Эмен къазыкъгъа тал чыбыкъны
Ууадых этиб бургъан кибик.
Джашау джокъду, айырылыр мадар да джокъду.
Къадаргъа къайырылыр къарыу да джокъду.
Барабыз къуруй, къата.
Мен – эмен къазыкъ, сен – тал чыбыкъ.
3
Джазыу башха джуртха, башха джерге
Мени къазыкъ этиб ургъанлыгъына,
Алайгъа да тамыр ийиб,
Джетеклениб тебрегенме.
Ким биледи,
Джашаб, айныб кетер эсем да.
Сизлеге болушлукъ этер эсем да
Ким биледи.
4
Тирилиу алдады,
Керти джашау андады.
Анга ийнанама.
Анга хазырланама.
КЁРЕМЕ СЕННГЕ КЪАРАСАМ
Чууакъ джулдузлу кечени да,
Атыб келген джарыкъ тангны да,
Эки джарыкъ Кюнню да,
Эки толгъан Айны да,
Гюнахсыз кёкню, гюнахлы джерни да,
Гюнахсыз мёлекни, гюнахлы Хауаны да,
Джаннетни, джаханимни, къыйынлы Адамны да
Кёреме Сеннге къарасам.
НАЗМУЧУ ИССАНЫ ДЖАНГЫДАН ЭСГЕРЕ
«Кёб кишиге къатын болгъан,
Барысындан къызлай къалгъан»,
Къахмеге, мёлекге да ушагъан,
Эки саниеси, такъыйкъасы бир-бирине ушамагъан,
Ёзю, тюрсюню да тюрлене тургъан,
Биз ёмюрде къанмазлыкъ-тоймазлыкъ
Бир сейир-тамаша къызды джашау.
«Джанымдан, джашаудан да тойдум»,
«Ёлюм бла джашау: бири – оу да, бири – шау» –
Къыйынлыкъ, палах туудургъан сёзле...
Адам кесини джашаууна-джазыууна
Разы болмазгъа да болур. Ёзге,
Багъалы, баш да не болур джашаудан?
Ёлюмсюзлюкге термиледи адам,
Насыб-къууанч-зауукъ джашаугъа термиледи адам.
Аны ючюн кюрешеди, сермешеди адам,
Аны ючюн джанын да этеди харам.
Джашау а кетеди, сууча кетеди –
Зыгъыры-ташы къалалла сенде.
Юй бийченг болуб къалыргъа унамай,
Тос къатынынгча кетеди джашау.
Кёзге кёрюнмей, къалай кетгени билинмей,
Бир шыйых къатынча кетеди джашау.
Кераматындан санга бир джугъу къалса,
Ол да насыб, ол да къууанч.
Не кюрешсенг да кетеди джашау.
Не ариу бла, не хыйла бла, не кюч бла тыялмайса аны.
Бек къадалсанг – къызыл чурукъларын,
Къара чепкенин, акъ джаулугъун -
Барын да къоюб, кетеди джашау.
Бутларын ат этиб,
Къолларын къамчи этиб.
Чачларын джамчы этиб,
Кёзлери джазгъы элиялача джана,
Къутура, джашнай, кетеди джашау.
Ызындан къычыра, тилинг тутула,
Къаласа къараб. Ол а кетеди.
Кёб кишиге къатын болгъан,
Барысындан къызлай къалгъан,
Барын да юсюнден атхан,
Ой эмилик байтал – джашау.
АРИУЛУКЪ КЁБ КЕРЕ КЪУТХАРДЫ МЕНИ
Къара кючле, кир кючле хорлаб,
Зулму, терслик, ётюрюк, джалгъан дау
Джарыкъ кюнюбюзню къарангы этгенде,
Джууукъдан-узакъдан да кёлюм чыгъыб,
Адамла хайуанча, джаныуарча кёрюннгенде,
Ала кёзюме джийиргеншли, эрши кёрюннгенде,
Мен ариу къызлагъа къараучу болдум.
Ала къайгъымы чачыучу болдула,
Кёзюмю ачыучу болдула,
Ариулукъ кёб кере къутхарды мени.
Джашауну ауурлугъу юсюмден басханда,
Джаныма-джюрегиме себеб излей,
Мен Минги Таугъа къараучу болдум,
Андан саркъгъан суулагъа тынглаучу болдум,
Джангыз Терекни англаучу болдум,
Къадау Ташха таяныучу болдум.
Джуртуму ариулугъу-тазалыгъы-мийиклиги
Кёлюмю басды, сабырлыкъ берди.
Джуртумдан ёмюрде чыкъмады кёлюм,
Джуртум кёб кере къутхарды мени.
Дуния кёзюнге эрши кёрюнсе,
Таугъа, суугъа, чегетге къара,
Тазалыкъгъа, ариулукъгъа къара –
Ариулукъ къутхаргъанды мингни,
Ариулукъ къутхарады мени,
Ариулукъ къутхарлыкъды сени да.
ЧЫКЪ
Кюнню джукълатханма. Джандыргъанма Айны.
Сени ючюн этгенме алай – ангылайса аны.
Кече. Джулдузла. Кырдык.
Джюрегими сюймеклик, аякъларымы чыкъ
Кюйдюреди. Бери чыкъ.
Не тюнюмден, не тюшюмден чыкъ,
Кёкден тюш, джерден чыкъ –
Къайдан да чыкъ, бери чыкъ.
Мен къалгъынчы саудан кюйюб,
Не бир башханы сюйюб,
Бери чыкъ.
Мен, кече, джулдузла, кырдык –
Барыбыз да сакълайбыз сени.
Чыракъны джукълат, джюрекни джандыр.
Сюймекликден мени, кесинги да къандыр.
МАНГА УА – СЕН
Кёкге – джулдуз эмда мёлек,
Таугъа – кийик эмда терек,
Суугъа – балыкъ, кёзге – джарыкъ,
Манга уа – Сен.
КЪЫСХА СЫФАТ-МАГЪАНА
Къар. Ай.
Бёрю улуу. Шкок таууш.
Ма – Къарачай.
БИР КЪАНАТЛЫ БАР ЭДИ
1
Бир къанатлы бар эди...
Бир къанаты бар эди.
Ол кёкге къарай эди,
Къанатын къагъа эди.
Учалмайед, этсе да,
Тюрлю-тюрлю мадарла.
Аны экинчи къанатын
Кесгенелле мурдарла.
Бир кёк бетли болаед,
Бир джер бетли болаед.
Тюрленнгенлей тураед
Джангыз къанаты аны.
Къанатсыз джанла аны
Кесгенелле къанатын.
Къуруталмаелле джангыз
Къанатлы деген атын.
Адам улуну уялталмай,
Адамлыгъыбызны уяталмай,
Бетибизни тырнай эди,
Джангыз къанатын къагъа эди,
Алай эте джашай эди,
Джер юсюнде джашай эди,
Арабызда джашай эди,
Ичибизде джашай эди,
Джюрегибизни ашай эди
Джангыз къанатлы къанатлы,
Бир къанатлы къанатлы.
2
Бир къанатлы бар эди...
Бир къанаты акъ эди,
Экинчиси уа – къара.
Бир кёзю къара эди,
Экинчи кёзю – ала.
Бир кёзю джылай эди,
Башхасы джырлай эди,
Бири Кёкге, бири Джерге,
Тансыкълаб, къараелле.
Джазгъы кюн – джети тюрлю.
Джанкъылыч – джети тюрлю.
Бу уа – акъ бла къара.
Къанатлары – акъ, къара.
Кёзлери – къара, ала.
Эки дунияны кёре,
Джашай, ёле, тириле,
Уча эди къанатлы.
Учалмай эди къанатлы.
3
Бир къанатлы джашай эди...
Джети къанаты бар эди.
Джети къанатын да джайса,
Джанкъылычха ушай эди.
Джети кёзю бар эди –
Джетиси джети тюрлю.
Джети къат Джерни, Кёкню
Кёре эди къанатлы.
...Энди къайда къанатлы?
Андан къалгъан – джети тюк.
...Джанкъылыч умур болуб,
Джашил джерге къуюлду.
Къайда энди къанатлы?
Къайда энди къанатла?
Къайда джашау, тирилиу?
Ай не кючлюдю ёлюм!
4
Ол джети тюкню алыб,
Джан къылыч-къама этиб,
Джанкъылыч къалам этиб,
Бир учхан къалам этиб,
Къанатлы къалам этиб,
Кераматлы къалам этиб,
Джети къат Джерни, Кёкню,
Джети къатлы джюрекни,
Джети къатлы тарихни,
Джети къатлы джазыуну,
Джети къатлы джашауну,
Ёлюуню, тирилиуню –
Барын да кёргюзталлыкъ,
Барысын да джазаллыкъ,
Табигъатны джакълаяллыкъ,
Дунияны сакълаяллыкъ,
Адамны къутхараллыкъ
Бир ДЖАЗыучу чыкъмазмы?
Бир ДЖАЗЫУчу чыкъмазмы?
Бир ДЖАЗЫУЧУ чыкъмазмы?
Чыкъмазмы?
5
Къая эрнинде чал терек,
Чынгылдан салыннган терек
Джулдузладан тутмазмы?
Умутланыб чакъмазмы?
Ёлюмню хорлаялмазмы?
Джаралы Ташха таяныб,
Джангыз Терекге къысылыб,
Минги Таудан кюч алыб,
Джаралы Джугъутур ёмюрге
Къутулмазмы джанлыдан?
Ол тас болгъан къанатла
Чыкъмазламы джангыдан?
ДЖЕР КЪЫЗЛА
Кёкден тюшген мёлеклеча кёрюне,
Къара тенгизде джуууналла акъ къызла.
Таудан тюшген кийиклеча кёрюне
Акъ тенгизде джуууналла къара къызла.
Къара кюн да акъ гюллеча кёрюне,
Къайгъыбызны ёлтюрелле джер къызла.
Къара кюн да бизге акъ къанат бола,
Кёлюбюзню кёлтюрелле джер къызла.
Хур къызгъа ауушдурмам джер къызны,
Бу дунияны ауушдурмам джаннетге.
Ёмюрлюк джашау – сюймеклик бла, къууанч бла –
Мен тилейме уллу Аллахдан миллетге.
КЕЧ БОЛГЪАНДЫ, КЕЧ
Кеч болгъанды къайытыргъа да,
«Кеч» деб, айтыргъа да.
Кеч болгъанды къайытыргъа да,
Айтыргъа да кеч.
Къайытыргъа да, айтыргъа да
Кеч болгъанды. Кеч.
ДЖАРКЪАЛА
Къол джазмала кюймей эселе бир къарайым...
Аланы тамызыкъ орнуна салама отха –
Кюймей къалгъанын алырма (алырсыз) артха.
Джаркъала джанарча тёшейме аланы.
Ой бу джаркъала,
Бир джарылыргъа, бир джанаргъа унамай,
Халкъны не къыйнау этелле ала.
Юйюнгю джылытмагъан, кёлюнгю къууандырмагъан,
Джылыу, джарыкъ бермеген
Ёзексиз, агъачсыз, чий отунла.
Ол къара къышлада, къыйын джыллада
Асыл агъачла кюйгендиле бары.
«Аман артха къалыр» дегенлей,
Чий джаркъала бла къауралагъа таяннганед халкъ.
Тамызыкъ болгъан къол джазмаларым
Терк къабыныб, къызарыб, джаныб,
Джаркъаланы уа джандыралмай,
Кюйюб бошалдыла.
Джаркъала уа тютюнлей туралла,
Солугъанны джётел этдире,
Къарагъанны кёзюн джылата...
Тартыб-тартыб чыгъарама аланы отдан.
Къарасам – ала уа джаркъала тюл –
Бизни джазыучуланы – совет джазыучуланы – китаблары...
Дуния бла бир къол джазма кюйюб кетди,
Ол китабла уа туралла
Совет-коммунист ётюрюкню сыфаты-бетича,
Социалист реализмни сыфаты-бетича.
«Китаб-газет окъугъанны къойгъанды халкъ,
Басма сёзге сууугъанды халкъ»,- дейбиз дагъыда.
Огъай,
Юйюне-кёлюне джылыу-джарыкъ берлик китабланы-газетлени
Окъурукъду халкъ.
Аллай дерс китабланы сабийле да окъурукъла.
Ётюрюкден, алдауукъдан безгенди халкъ.
Келген джолун, баргъан джолун, барлыкъ джолун
Кёрюрге излейди халкъ.
Отда ёзексиз, агъачсыз, чий джаркъалача,
Табхада китаблагъа къарай,
Бу оюмла келдиле башыма.
ОТ, ЧЫРАКЪ, ДЖЮРЕК
Кёзлеринг – ала, чачынг – къара,
Санларынг а – акъ.
Узалыб санга джетерге излегенча,
Джанады чыракъ,
Къалтырайды чыракъ.
Бир да ажымсыз –
Сени кёрюб турургъа излегенден джанады ол,
Ансы эртде огъуна джукъланныкъ болуред.
Энди уа, джарыкъдан-джарыкъ джанады ол.
Сен камин дейсе, мен отджагъа дейме, –
Джанады от.
Тили бла сени джаларгъа излегенча,
Къалтырай, джанады ол.
Тепсиде шампан,
Тепсиде айран,
Тепсиде боза –
Кёз къыса, къайнайла ала.
Туруну-ташаны да кёреди Аллах:
Ичгенибиз – харам, этгенибиз – гюнах.
Огъай, ичгенибиз – халал, этгенибиз – сууаб.
Сюймеклигибиз – Аллахха, Адамгъа да джууаб.
Джанады джюрек, джанады от, джанады чыракъ.
Кёзлеринг – ала, чачынг – къара, санларынг а – акъ.
Ой не джылыды, джарыкъды бюгече юйню ичи.
Артыкъды, керек тюлдю бизге ички:
Бир-бирибизден эсиргенбиз биз,
Бир-бирибизге эшилгенбиз биз.
Кече узуну джанады ёчюлмей юч чыракъ.
Кёзлеринг – ала, чачынг – къара, санларынг а – акъ.
КЁКДЕ-КЁЛДЕ
Акъ булутла, къара булутла
Тургъанча кёкде,
Къууанч-бушуу да, къайгъы-умут да
Джашайла кёлде.
РЕКА. КАМЕНЬ. ДЕРЕВО.
(бред или поток сознания)
1
О эти душевные и телесные травмы!
Лечь бы как зверь на лечебные травы,
И лежать так в глуши, зализывая раны.
2
Не видеть никого; не думать ни о чём.
Горы, ущелье, сосны, река;
Синее небо, белые вершины, зеленая трава.
3
Крик ночной птицы (клик ночи);
Вой (песнь-танец) одинокого волка;
Бей одинокого волка (бойся одинокого волка);
Бой одинокого волка.
4
Лежишь на берегу как один из камней;
Стоишь на склоне как один из деревьев.
Мысли уходят. Душа уплывает.
С берега всё видно.
Деревенеешь, каменеешь на берегу.
Что не деревенеет, не каменеет –
Твоя душа, твоя жизнь – уходят.
Всё это видишь.
Вода уходит. Остается камень.
Душа прощается с телом.
Долгие проводы – лишние слезы.
Но:
«Не совершай насилия над другими,
И не допускай насилия над собой».
5
Какая разница: молния, топор или пила?
Дерево не почувствует – оно мертво.
Река течёт, уходит.
Камни на берегу. Камни везде.
Много камней.
Достарыңызбен бөлісу: |