Ббк 65. 053: 30ц с 23 Халықаралық аудит және сапаны бақылау стандарттарының жинағы, 2009 жылғы басылым/ағыл аударма/Алматы қаласы – 804 бет


Қаржылық Есептілікте Көрсетілген Қосымша Ақпарат



бет52/65
Дата29.02.2016
өлшемі4.51 Mb.
#31520
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   65

Қаржылық Есептілікте Көрсетілген Қосымша Ақпарат (Cілт: пар. A45-A51)

  1. Егер қолданыстағы қаржылық есеп жүйесімен талап етілмейтін қосымша ақпарат аудиттеленген қаржылық есептілікте көрсетілсе,

аудитордың сондай қосымша ақпарат аудиттеленген қаржылық есептіліктен анық түрде ерекшеленетінін бағалауы қажеті бар. Егер сондай қосымша ақпарат аудиттеленген қаржылық есептіліктен анық түрде ерекшеленбесе, аудитор субъект басшылығынан аудиттеленбеген қосымша ақпараттың көрсетілуі тәсілін өзгерту туралы сұрауы қажет. Егер субъект басшылығы қосымша ақпараттың көрсетілуі тәсілін өзгертуден бас тартса, аудитор сондай қосымша ақпараттың аудиттеленбеуі туралы аудиторлық есепте баяндайды.

  1. Қолданыстағы қаржылық есеп жүйесімен талап етілмеген, бірақ қаржылық есептіліктің ажырамас бөлігі болатын қосымша ақпарат, себебі бұл өз сипаты бойынша аудиттеленген қаржылық есептіліктен ерекшелене алмайды, аудиторлық пікірмен қамтылады.

***
Қолданыстағы және Басқа Түсіндірме Материал



Субъекттің есеп тәжірибесінің сандық аспектілер (Cілт: пар. 12)

  1.   Субъект басшылығы қаржылық есептіліктің сомалары мен ашулары бойынша пікірлердің қатарын жасауы тиіс.

  2.   260 АХС-та есеп тәжірибесінің сандық аспектілер талқыланады.473 Субъекттің есеп тәжірибесінің сандық аспектілерді қарастыру кезінде, аудитор субъект басшылығының пікірлерінің ықтимал жалған сенімдерін біледі. Аудитор пікірінше бейтараптылықтың жетіспеушілігінің кумулятивті ықпалы түзетілмеген бұрмалаулардың ықпалымен бірге жалпы қолданыстағы қаржылық есептіліктің елеулі бұрмалануын тудырады. бейтараптылықтың жетіспеушілігінің көрсеткіштері аудитордың жалпы қолданыстағы қаржылық есептіліктің елеулі бұрмалануын бағалауына ықпал ете алады:

  • Аудит барысында субъект басшылығының көңіліне аударылған бұрмалаулардың селекциялық түзетілуі (мысалы, өсіп жататын есептелген табыстардың ықпалымен бұрмалауларды түзету, бірақ төмендеп бара жатқан есептелген табыстардың ықпалы бар бұрмалауларды түзету).

  • Бухгалтерлік бағалаудағы ықтимал субъект басшылығының жалған сенімдері.

  1.   540 АХС–та бухгалтерлік бағалауда ықтимал субъект басшылығының жалған сенімдері қарастырылады474. Ықтимал субъект басшылығының жалған сенімдерінің көрсеткіштері жекелеген бухгалтерлік бағалаудың дұрыстығы бойынша қорытынды жасау үшін бұрмалауларды анықтамайды. Олар, алайда, аудитордың жалпы қолданыстағы қаржылық есептіліктің елеулі бұрмалануын бағалауына ықпал ете алады.

Қаржылық Есептілікпен Қамтылған Елеулі Әрекеттер Мен Жағдайлардың Ықпалдарының Ашылуы (Cілт: пар. 13(e))

  1.   Әдетте, субъекттің қаржылық ұстанымын, қаржылық шаруашылық пен ақшалай қозғалысты көрсету үшін жалпы сипаттағы жүйеге сәйкес дайындалған қаржылық есептілік жағдайы орын алады. Осыған сәйкес аудитор қаржылық есептілік мақсатты қолданушыларға субъекттің қаржылық ұстанымын, қаржылық шаруашылық пен ақшалай қозғалыс бойынша елеулі әрекеттер мен жағдайлардың ықпалдарын түсінуге мүмкіндік беру мақсатымен адекватты ашылымдар беру-бермеуін бағалауы қажет.

Қолданыстағы Қаржылық Есеп Жүйесін Сипаттау (Cілт: пар. 15)

  1.  200 АХС сәйкес, субъект басшылығының, керек болса, өкілетті тұлғалардың қаржылық есепті даярлауына сәйкес қаржылық есептіліктегі қолданыстағы қаржылық есеп жүйесін адекватты түрде сипаттау қосылады475. Бұл сипаттау маңызды, өйткені ол жүйелі қаржылық есептілікті қолданушыларға кеңес береді.

  2.   Қаржылық есептіліктің белгілі бір қолданыстағы қаржылық есеп жүйесіне сәйкес дайындығын сипаттау тиісті болады, егер қаржылық есептілік қаржылық есептілікпен қамтылған кезең барысында тиісті болатын барлық жүйелі талаптарға сәйкес келсе.

  3.   Айқын кәсіби немесе шек қоятын тілі бар қолданыстағы қаржылық есеп жүйесін сипаттау бұл жүйені сипаттауға адекватты болмайды, себебі бұл қаржылық есептілікті қолданушылар теріс кетіп адасуына әкеледі (мысалы, «қаржылық есептілік Халықаралық Қаржы Есептілігінің Стандарттарына елеулі сәйкестігі бар»).

Бір немесе одан да көп қаржылық есеп жүйесіне сілтеме

  1.   Кей жағдайда, қаржылық есептілік олардың екі қаржылық есеп жүйелерге сәйкестігін көрсете алады (мысалы, ұлтық жүйе мен Халықаралық Қаржы Есептілігінің Стандарттары).

Бұл мына жағдайда пайда бола алады, себебі субъект басшылығы екі жүйелерге сәйкес қаржылық есептілікті дайындауы тиіс немесе

дайындауға шешеді. Бұл сипаттау тиісті болады, егер қаржылық есептілік жеке жүйелерге сәйкес келсе. Екі жүйелерге сәйкес дайындалу үшін қаржылық есептілік бір мезгілде және есептіліктерді салыстыру керегінсіз екі жүйелерге сәйкес келуі керек. Тәжірибеде бір мезгілдегі сәйкестік ықтимал болмайды, заңды құзырлы аймақ өз ұлттық жүйе ретінде басқа жүйе (мысалы, Халықаралық Қаржы Есептілігінің Стандарттары) қолданғанша немесе сонына сәйкестікке қарай барлық кедергілерді жойғанша.



  1. Қаржылық есеп жүйесіне сәйкес дайындалған және басқа жүйе бойынша көсететін нәтижелерді салыстыратын жазу немесе қосымша есепті қамтитын қаржылық есептілік бұл басқа жүйеге сәйкес дайындалмайды.Соның себебі қаржылық есептіліктер басқа жүйемен талап етілетін мәнеріндегі барлық ақпаратты енгізбейді.

  2. Қаржылық есептілік, алайда, бір қолданыстағы қаржылық есеп жүйесіне сәйкесbдайындала алып, қосымшаға, қаржылық есептіліктің жазуларында қаржылық есептілік басқа жүйеге сәйкес келетін деңгейді баяндайды (мысалы, олар Халықаралық Қаржы Есептілігінің Стандарттарына сәйкес келетін деңгейді сипаттайтын ұлттық жүйене сәйкес дайындалған қаржылық есептілік). Сондай сипаттау қосымша қаржылық ақпарат болып табылып, 47 параграфта баяндалғандай, қаржылық есептіліктің ажырамас бір бөлігі секілді қаралады және, демек, аудиторлық пікірмен қамтылған.

Пікір Нысаны (Cілт: пар. 18-19)

  1. Қаржылық есептілік, әділ көрсету жүйесіне дайндалса да, әділ көрсетіле алмайды. Осындай болса, субъект басшылығы жүйемен талап етілгендерден тыс қаржылық есептіліктің қосымша ашуларын қамтиды, немесе, сирек кездесетін жағдайларда, қаржылық есептілікті әділ түрде көрсету мақсатына жету үшін жүйенің талабын орындаудан бас тарта алады.

  2. Сирек кездесетінI жағдайда аудитордың пікірі бойынша сәйкестік жүйесіне сәйкестікке сай дайындалған қаржылық есептіліктің бұрмалануын қарастырады, егер 210 АХС сай аудитор бұл жүйенің тиістілігін анықтайды. 476

Аудиторлық Есеп (Cілт: пар. 20)

  1. Жазбаша есеп құжаттағы электронды есепті қамтиды.

  2. Бұл қосымшада 21-42 параграфтардағы элементтерді қоса қаржылық есептілік бойынша аудиторлық есептер тізімделген.

Аудиттің халықаралық стандарттарына сәйкес орындалған аудит үшін аудиторлық есеп

Атағы (Cілт: пар. 21)



  1. Есепті белгілейтін атақ тәуелсіз аудитордың есебін сипаттайды, мысалы, «Тәуелсіз аудитордың есебі» тәуелсіздікке қарай байланысты әдептану талаптарына сәйкестігін қуаттай отырып, соған орай басқалар шығарған есептерден тәуелсіз аудитордың есебін ажыратып таниды.

Адресат (Cілт: пар. 22)

  1. Әдетте заңнама немесе нормативтік актілер аудиторлық есептің белгілі бір заңды құзырлы аймақта қарастырылатындығын анықтайды. Аудиторлық есеп кәдімгі есеп дайындалатын тұллғаларға қатысты болып, субъекттің акционерлеріне немесе өкілетті тұлғаларға қатысты.

Кіріспе параграф (Cілт: пар. 23)

  1. Кіріспе параграфқа сәйкес, мысалы, аудитор қолданыстағы қаржылық есеп жүйесімен талап етілетін қаржылық есептіліктің толық пакетін әр қаржылық есептіліктің атағы шын мәніндегі есеп саясаты мен басқа түсіндірмелі ақпараттың тұжырымдамасы қамтиды.

  2. Егер аудитор аудиттеленген қаржылық есептілік басқа ақпаратты қамтитын құжатқа қосылуын білсе, мысалы жылғы есеп, онда аудитордың пікірнше, егер көрсетудің нысаны аудиттелеген қаржылық есептілік көрсетілетін беттер нөмірлерін анықтауға мүмкіндік береді. Бұл қолданушыларға аудиторлық есеп қатысты болатын қаржылық есептілікті анықтауға көмек береді.

  3. Аудиторлық пікір қолданыстағы қаржылық есеп жүйесімен баяндалғандай қаржылық есептіліктің толық пакетін қамтиды. Мысалы, көпшілікті жалпы қолданыстағы жүйелер жағдайында, қаржылық есептілік мыналарды анықтайды: баланс, табыстар бойынша есеп, меншікті капиталдағы өзгерістер бойынша есеп, ақшалай қозғалыс бойынша есеп, және шын мәніндегі есеп саясаты тұжырымдамасы мен басқа түсіндірмелі ақпарат. Кей заңды құзырлы аймақтарда қосымша ақпарат қаржылық есептіліктің ажырамас бөлігі ретінде қаралады.

Субъект басшылығының қаржылық есептілік бойынша жауапкершілігі (Cілт: пар. 26)

  1. 200 АХС сәйкес субъект басшылығы және, қажет болса, өкілетті тұлғаларға қатысты алғышартты түсіндіреді.477 Субъект басшылығы мен, керек болса, өкілетті тұлғалар қолданыстағы қаржылық есеп жүйесіне сәйкес қаржылық есептілік, сонымен қатар олардың әділ көрсетілуі бойынша жауапкершілігін қабыл алады. Субъект басшылығы сондай-ақ мұндай ішкі бақылау бойынша жауапкершілікті

қабылдайды, себебі бұл алаяқтық немесе қате себебімен елеулі түрде бұрмаланбаған қаржылық есептілікті дайындауға мүмкіндік туғызады. Субъект басшылығы аудиторлық есептегі жауапкершілік бойынша жауапкершілігі екі жауапкершілікке сілтемені қосады, себебі бұл қолданушыларға аудитор орындалып жатқаны бойынша алғышарт түсіндіруге көмек береді.

  1. Аудитор белгілі бір заңды құзырлы аймақ немесе субъекттің сипаты шеңберіндегі қаржылық есептілікті дайындауға қатысты жауапкершіліктерді көрсету үшін 26 параграфтағы субъект басшылығының жауапкершілігін сипаттауға қосуы тиіс.

  2. 26 параграф 210 сәйкес жауапкершіліктер келісім хатта немесе басқа жазбаша келісімнің тиісті нысанында келісілген нысанға сәйкес келеді.478 210 АХС сәйкес кей икемділік бойынша, егер заңнама немесе реттеуші актілер қаржылық есеп беруге қатысты субъект басшылығының және керек болса өкілетті тұлғалардың жауапкершілігін анықтаса, аудитор аудитордың пікірінше 210 АХС сәйкес баламалы ретіндегі жауапкершілікті қамтылуын анықтауы қажет. Баламалы жауапкершіліктер үшін, аудитор оларды келісім хатта немесе басқа жазбаша келісімнің тиісті нысанында сипаттау үшін заңнаманың мағынасын пайдалана алады. Сондай жағдайда, бұл мағына сондай-ақ 26 параграфтармен талап етілген субъект басшылығының жауапкершіліктерін сипаттау үшін аудиторлық есепте қолданылады. Басқа жағдайда, сонымен қоса аудитордың шешімі келесім хатқа енгізілген заңнаманың мағынасын қолданбау болса, 26 параграфтың мағынасы қолданылады.

  3. Кей заңды құзырлы аймақтарда, субъект басшылығының жауапкершіліктерін анықтайтын заңнама бухгалтерлік кітаптар мен жазулардың дұрыстығы немесе есеп жүйесі бойынша жауапкершілікке қатысты. Кітаптар, жазулар мен жүйелер ішкі бақылаудың ажырамас бөлігі (315 АХС479 сәйкес) болғандықтан, 210 АХС пен 26 параграфтағы сипаттаулар оларға ерекше сілтеме бермейді.

Аудитордың жауапкершілігі (Cілт: пар. 29-30)

  1. Аудиторлық есепте аудитордың жауапкершілігі субъект басшылығының қаржылық есептілік бойынша жауапкершілігіне қарсы келу үшін аудит негізіндегі қаржылық есептілік бойынша пікір айту.

  2. Қолданылған стандарттарға сілтеме аудиторлық есепті қолданушыларға аудитор орнатылған стандарттарға сәйкес орындалғандығы туралы ақпарат береді.

  3. 200 АХС сәйкес, аудиор аудиторлық есепте АХС сәйкестігін көрсетпейді, аудитор 200 АХС және барлық АХС талаптарына сәйкес келді.480

Аудиторлық пікір (Cілт: пар. 35-37)

Заңнамамен белгіленген аудиторлық пікірдің тұжырымдамасы



  1. АХС сәйкес, кей жағдайда, байланысты заңды құзырлыаймақтың заңнамасы АХС талаптарынан шын мәніндегі түрде ерекшеленетін шеңберінде аудиторлық есептің тұжырымдамасын қарастырады. Кей жағдайда, 210 АХС сәйкес аудитор мыналарды бағалауы тиіс:

  1. Қолданушылар қаржылық есептілік аудитінен алынған ақылға қонымды сенімділікті дұрыс түсінеді ме, жоқ па?

  2. Аудиторлық есептегі қосымша түсіндірме ықтимал қате түсіністікті төмендете алады ма, жоқ па?

Егер аудитор аудиторлық есептегі қосымша түсіндірме ықтимал қате түсіністікті төмендете алатындық туралы қорытынды жасаса, 210 АХС сәйкес аудитор аудиторлық келісімді қабылдамауы керек жоқ, егер заңнама мынаны талап еткенше. 210 АХС сәйкес, осындай заңнамаға сәйкес орындалған аудит АХС сай келеді. Демек, аудитор Аудиттің Халықаралық Стандарттарына сәйкес орындалған аудитке аудиторлық есептегі кез келген сілтеме қарастырып шықпайды.481

«Барлық елеулі қатынастарда әділ түрде көрсету» немесе «әділ мен дұрыс көзқарасты беру»



  1. «Барлық елеулі қатынастарда әділ түрде көрсету» немесе «әділ мен дұрыс көзқарасты беру» фразалары кезiктеген ерекше заңды құзырлы аймақта қолданылғаны мәселесі заңды құзырлы аймақтағы қаржылық есептілік аудитін басқаратын заңнамамен немесе жалпы қолданыстағы тәжірибемен анықталады. Егер заңнамаға сәйкес әр түрлі тұжырымдама қолданылса, аудитор әділ көрсету жүйесіне сәйкес дайындалған қаржылық есептіліктің әділ көрсетілуін бағалауы мақсатымен бұл АХС 14 параграфындағы талапқа ықпал етеді.

Қаржылық есептіліктің бар болуы туралы ақпаратты сипаттау

  1. Әділ көрсету жүйесіне сәйкес көрсетілген қаржылық есептіліктің жағдайында, аудиторлық пікір бойынша қаржылық есептілік барлық елеулі қатынастарда әділ көрсетіледі немесе қаржылық есептілік көпшілікті жалпы сипаттағы жүйелер жағдайында кезеңнің соңына таман субъекттің қаржылық шаруашылығы және аяқталған кезең бойынша ақшалай қозғалысты көрсетуге арнап әзірленгендігі туралы әділ мен дұрыс көзқарасты береді.

Қолданыстағы қаржылық есеп жүйесін сипаттау және аудиторлық пікірге қалай ықпал етеді.

  1. Аудиторлық есептегі қолданыстағы қаржылық есеп жүйесінің анықталуының мақсаты аудиторлық пікір білдірілген аясындағы аудиторлық есепті қолданушыларға кеңес беру; соның мақсаты 14 параграфтағы бағалауды шектеу емес. Қолданыстағы қаржылық есеп жүйесі төмендегі жағдайларда анықталады:

«Халықаралық Қаржы Есептілігінің Стандарттарына сәйкес … » немесе

«X заңды құзырлы аймағында кеңінен мойындалған бухгалтерлік принциптерге сәйкес … »



  1. Қолданыстағы қаржылық есеп жүйесінде қаржылық есеп стандарттары мен заңды немесе нормативтік талаптар анықталса, жүйе «Халықаралық Қаржы Есептілігінің Стандарттарына сәйкес және X заңды құзырлы аймақтағы бірлескен ұйымның талаптарына сәйкес ...» деген сондай шарттарда анықталады. 210 АХС сәйкес қаржылық есеп стандарттары мен заңды немесе реттеуші талаптар арасындағы даулар орын алған жағдайларды қарастырады.482

  2. A8 параграфта көрсетілгендей, қаржылық есептілік екі қаржылық есеп жүйелеріне сәйкес дайындала алады, олар қолданыстағы қаржылық есеп жүйелері болып табылады. Демек, әр жүйе жекелеп қарастырылады, қаржылық есептілік бойынша аудиторлық пікір және 35-36 параграфтарға сәйкес пікірқалыптастырғанда, келесі сияқты жүйелерге сәйкес келеді:

(а) Егер қаржылық есептілік жеке әр жүйелерге сәйкес келсе, екі пікірлер білдіріледі: қаржылық есептілік қолданыстағы қаржылық есеп жүйесіне дайындалады (мысалы, ұлттық жүйе) және қаржылық есептілік басқа қолданыстағы қаржылық есеп жүйесіне сәйкес дайындалады (мысалы, Халықаралық Қаржы Есептілігінің Стандарты). Бұл пікірлер жекеше немесе жекелеген сөйлемде білдіріле алады (барлық, қаржылық есептілік X заңды құзырлы аймағында кеңінен мойындалған бухгалтерлік принциптерге және Халықаралық Қаржы Есептілігінің Стандартына сәйкес әділ түрде көрсетіледі).

  1. Егер қаржылық есептілікке жүйелердің біріне сәйкес келсе, бірақ басқа жүйеге сәйкесе келе алмаса, жетілдірілмеген пікір бойынша қаржылық есептілік бір жүйеге сәйкес дайындалып (мысалы, ұлттық стандарт), бірақ (мысалы, Халықаралық Қаржы Есептілігінің Стандарты) 705 АХС сәйкес басқа жүйене қатысты жетілдірілмеген пікір айтылады.

  1. A10 параграфқа сәйкес, қаржылық есептілік қолданыстағы қаржылық жүйесіне сәйкестікті көрсете алып, қосымшаға, басқа қаржылық есеп жүйесіне сәйкесиіктің деңгейін аша алады. A46 параграфқа сәйкес, мұндай ақпарат аудиторлық пікірмен қамтылады, себебі бұл қаржылық есептілікті анық түрде ажырата алмайды.

  1. Егер басқа жүйеге сәйкестік бойынша ашулар қате бұрмаланса, жетілдірілген пікір 705 сәйкес айтылады.

  2. Егер ашулар адастырса, бірақ аудитордың пікірі бойынша қолданушылардың қаржылық есептілікті білуіне түбегейлі, соның маңызы бар болса, Түсіндірмелі Параграф ашулардың көңіліне аударып 706 АХС сәйкес қосылады.

Басқа есеп беру жауапкершіліктері (Cілт: пар. 38-39)

  1. Кей жағдайларда, аудитордың АХС сәйкес қаржылық есептілік туралы есеп беру үшін аудиторлық жауапкершілікке қосымша болатын басқа мәселелер бойынша есеп беру бойынша қосымша жауапкершілігі бар. Мысалы, аудиnор белгілі бір мәселелер туралы есеп беруі қажет, егер олар қаржылық есептілік аудиті барысында аудитордың көңіліне аударылады. Балама ретінде, аудитор қосымша ерекше сипаттағы шаралар туралы орындауы мен есеп беруі мүмкін, немесе бухгалтерлік кітаптар мен жазулардың дұрыстығы туралы, мысалы, ерекше сипаттағы мәселелер бойынша пікір айтуы мүмкін. Белгілі бір заңды құзырлы аймақтағы аудиттің стандарттары әдетте бұл заңды құзырлы аймақтағы ерекше қосымша есеп жауапкершіліктері туралы нұсқау ұсынады.

  2. Кей жағдайда, байланысты заңнамаға сәйкес аудитор қаржылық есептілік бойынша аудиторлық есеп ішіндегі бұл басқа туралы есеп береді. Басқа жағдайда, аудитор жеке есепте олар туралы есеп береді.

  3. Басқа есеп жауапкершілігі қаржылық есептілік бойыша есеп беру үшін АХС сәйкес оларды аудиторлық жауапкершіліктен айқын түрде ажыратып тану үшін аудиторлық есептің жеке бөлімінде қарастырылып шығады. Керек болса, бұл бөлім есеп бойынша басқа параграфтардың мазмұнын сипаттайтын тақырыпшалардан тұрады.

Аудитордың қол қоюы (Cілт: пар. 40)

  1. Аудитор аудиторлық фирма атынан, аудитордың жеке есебінің атынан қол қояды. Аудитордың қол қоюы, белгілі бір заңды құзырлы аймақтарда, аудитор аудиторлық есепте аудитордың есеп кәсібінің лауазымына тағайындауын немесе, керек болса, аудитор немесе фирма бұл заңды құзырлы аймақтағы тиісті лицензия беретін өкілетті орындармен мойындалғанын мәлімдеуі керек.

Аудиторлық есепті шығару күні (Cілт: пар. 41)

  1. Аудиторлық есепті шығару күні көмегімен аудиторлық есепті қолданушы мына ақпарат алады: аудитор білген және осы күні

бойынша пайда болған жағдайлар мен әрекеттердің ықпалын қарастырады. Аудиторлық есепті шығару күнінен кейінгі жағдайлар мен әрекеттер бойынша аудитордың жауапкершілігі 560 АХС қарастырылады.483

  1. Аудиторлық есеп қаржылық есептілік туралы айтылып, қаржылық есептілік субъект басшылығының жауапкершілігіне кірсе, аудитор жеткілікті тиісті аудиторлық дәлел алғаны туралықорытынды жасауға ие лауазымға болмайды, егер мұндай дәлел алынбаса: қаржылық есептілікті қамтитын барлық есептіліктер, байланысты жазулар, дайындалмаса, субъект басшылығы олар бойынша жауапкершілікті қабыл алмаса.

  2. Кей заңды құзырлы аймақтарда, заңнама барлық есептіліктер мен байланысты жазулар дайындалғандығы туралы қорытынды жасауға жауапты болатын жеке тұлғаларды немесе орындарды анықтай отырып (мысалы, директорларды анықтай отырады) керекті растау процесін белгілейді. Сондай-ақ, қаржылық есептілік бойынша есепті шығару күніне дейін дәлелдер растау процесінен алынады. Басқа заңды құзырлы аймақтарда, алайда, растау процесі заңнамада анықталады. Осыған сәйкес, субъект өз субъект басшылығы мен басқарушы құрылымдар үшін қаржылық есептілікті дайындап аяқтауы қажет шараларды орындаудың мақсаты барлық есептіліктер мен байланысты жазулар дайындалғандығы туралы қорытынды жасауға өкілетті жеке тұлғалар немесе орынды анықтау. Кей жағдайда, заңнамаға сәйкес қаржылық есептілік туралы есеп беру процесіндегі нүкте орын алады, осында аудит толық болуы керек.

  3. Кей заңды құзырлы аймақта, акционерлер қаржылық есептілікті шығару күніне дейін қаржылық есептілікті соңғы рет растауы тиіс. Бұл заңды құзырлы аймақтарда, акционерлердің соңғы растауы аудиторға жеткілікті тиісті аудиторлық дәлелдер алынуы туралы қорытынды жасауға керектігін жасауды анықтайды. Қаржылық есептілікті растау күні АХС мақсаты үшін өкілетті тұлғалар қаржылық есептілікті анықтайтын барлық қаржылық есептілік, байланысты жазулар дайындалған ертерек күні болып, өкілетті тұлғалар олар бойынша жауапкершілікті қабыл алуын қуаттайды.

Заңнамаға сәйкес аудиторлық есеп беру (Cілт: пар. 43)

  1. 200 АХС сәйкес аудитор АХС қосымшаға заңды немесе реттеуші актілерге сәйкес келуі тиіс.484 Осындай болса, аудитор АХС тұжырымдамасынан ерекшеленетін аудитторлық есептің тұжырымдамасын пайдалануға міндетті болуы ықтимал. 4 параграфқа сай, аудиторлық есептік сәйкестігі, аудит АХС сәйкес орындалғанда,

әлемдегі стандарттарға сәйкес орындалған аудитті анықтау арқылы ғаламдық нарықтың сенімділігін алға жылжытады. Заңды немесе ретеуші талаптар мен АХС-тар айырмашылықтары тек аудиторлық есептің тұжырымдамасына қатысы бар болса, және, кем дегенде, 43(a)(i) параграфтарда анықталған әр элемент аудиторлық есепке қосылса, онда аудиторлық есеп Аудиттің Халықаралық Стандарттарына қатысты болады. Демек, осыған сай аудитор АХС талаптарына сәйкес келуі тиіс, аудиторлық есептің тұжырымдамасы заңды мен реттеуші есеп талаптарына сай келсе де. Белгілі бір заңды құзырлы аймақтағы ерекше сипаттағы талаптар АХС қарсы келмесе, аудиторлық есептің тұжырымдамасын мойындау аудиторлық есепті қолданушыларға аудиторлық есепті АХС сәйкес орындалатын аудит бойынша есеп секілді мойындауға көмек береді. (210 АХС заңнама АХС-тар талаптарынан елеулі түрде ерекшеленетін шеңберіндегі аудиторлық есептің тұжырымдамасын белгілейтін жағдайларды қарастырады.)

Ерекше сипаттағы заңды құзырлы аймақтағы аудиторлық стандарттар мен аудиттің халықаралық стандарттарына сәйкес орындалатын аудиттер бойынша аудиторлық есеп (Cілт: пар. 44)

  1. Аудитор аудиторлық есепте аудиттің халықаралық стандарттарына, сонымен қоса аудиттің ұлттық стандарттарына сәйкес орындалатын аудиттерді қарастырады, байланысу аудиттің ұлттық талаптарына сәйкес келуді толтыру ретінде, аудитор аудитке қатысты әр АХС сәйкес келгенде.485

  2. Аудиттің халықаралық стандарттарына және аудиттің ұлттық стандарттарына тиіссіз болады, егер АХС-тағы талаптар мен аудиттің ұлттық стандарттары арасындағы даулар орын алса, осы даулар нәтижесінде аудитор басқа пікірді қалыптастырады немесе басқа Түсіндірмелі Параграфты қосады. Мысалы, кейбір аудиттің ұлттық стандарттары тоқтаусыз қызмет мәселесін баяндау үшін аудиторға Түсіндірмелі Параграфты қосуға рұқсат етпейді, бір мезгілде 570 АХС бойынша аудитор осындай жағдайлардағы Түсіндірмелі Параграфты қосады.486 Осыған сәйкес, аудиторлық есеп тек аудиттің стандарттарына ғана қатысты болады (не Халықаралық Аудиттің Стандарттары не ұлттық аудиттің стандарттары); оларға сәйкес аудиторлық есеп шығарылады.

Қаржылық Есептілікте Көрсетілген Қосымша Ақпарат (Cілт: пар. 46-47)

  1. Кей жағдайда, субъект заңнама, нормативтік актілерге немесе стандарттарға сай немесе өз пікірінше қолданыстағы қаржылық

есептілікте талап етілмеген қаржылық есептіліктің қосымша ақпаратымен бірге ұсынылды. Мысалы, қосымша ақпараттың ұсынылуының мақсаты қолданушының қолданыстағы қаржылық есеп жүйесін білуін арту немесе айрықша қаржылық есеп баптары туралы бұдан әрі түсіндірме береді. Сондай ақпарат әдетте қосымша тізімдерде немесе көмекші жазулар ретінде көрсетіледі.

  1. Аудиторлық есеп қосымша ақпаратпен қамтылған, бұл ақпарат қаржылық есептіліктен өз сипаты бойынша немесе көрсетілуінің тәсілі себебімен ерекшеленбейді. Мысалы, қаржылық есептіліктегі жазулар қаржылық есептілік басқа қаржылық есеп жүйесіне сәйкес келетін деңгейді анықтайды. Аудиторлық пікір қаржылық есептілікпен айқын сілтемесі бар жазулар немесе қосымша тізімдер туралы пікір айтудан тұрады.

  2. Аудиторлық пікірмен қамтылған қосымша ақпарат аудиторлық есептің кіріспе параграфқа сілтеме жасамауы қажет жоқ, кіріспе параграфтағы қаржылық есептілікті қамтитың есептіліктерді сипаттаудағы жазуларға сілтеме жеткілікті болса.

  3. Заңнама немесе нормативтік актілерге сәйкес қосымша ақпараттың аудиті орындалуы тиіс, субъект басшылығы аудитордан қаржылық есептілік аудитінің ауқымындағы қосымша ақпаратты қосуды сұрауға шешім қабылдай алады.

  4. Аудитор аудиттелмеген қосымша ақпарат аудиторлық пікірмен қамтылған ретіндегі мәнерінде көрсетілуін бағалайды, мысалы бұл ақпарат қаржылық есептілік пен кез келген қосымша ақпаратқа қатысты көрсетілді және бұл «аудиттелмеген жазулар» белгісі бар.

  5. Субъект басшылығы аудиторлық пікірмен қамтылған ақпарат ретінде қарала алатын аудиттеленмеген қосымша ақпарат көрсетілуін өзгерте алады, мысалы:

  • Кез келген айқын сілтемені қаржылық есептіліктен аудиттелмеген қосымша тізімдерге немесе аудиттелмеген жазуларға аудару; соның мақсаты аудиттелген мен аудиттелмеген ақпараттың шекара белгісі анық болсын.

  • Аудиттелмеген қосымша ақпарат қаржылық есептіліктен тыс орналастыру немесе, егер осы жағдайларда мүмкін болса, кем дегенде аудиттелмеген жазуларды қаржылық есептіліктегі талап етілетін жазулардың соңында орналастыру мен оларды аудиттелмегендер ретінде белгілеу. Аудиттелген жазулармен аралас аудиттелмеген жазулар аудиттелгендер ретінде қате қарастырыла алады.

  1. Қосымша ақпарат аудиттен өтпеген факті аудиторды аудиттелген қаржылық есептілікке елеулі сәйкес еместіктерді анықтау жөніндегі

жауапкершілікті босатпайды. Аудитордың аудиттелмеген қосымша ақпарат бойынша жауапкершіліктері 720 АХС-пен487 баяндалғандарға сай келеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   65




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет