Creep limit, creep strength
1. Максимальные напряжения, определяю-щие снижение уровня ползучести в данное время.
2. Максимальные номинальные напря-жения, при которых уровень деформации при ползучести постоянно уменьшается со временем при постоянной нагрузке и при постоянной температуре. Иногда называется сопротивлением ползучести.
Сырғығыштық шегі
Creep limit, creep strength
1.Берілген уақытта сырғығыштық деңгейінің төмендеуін анықтайтын максимал кернеу.
2.Тұрақты салмақ түсіру мен тұрақты температура кезінде сырғығыштық кезінде уақыт өте деформация деңгейінің тұрақты кемуі орын алатын максимал номиналды кернеу. Оны кейде сырғығыштықтың кедергісі деп те атайды.
|
Преде́л пропорциональности
Proportional limit Максимальное напряжение в металле, при котором не нарушается прямо пропорциональная зависимость между напряжением и деформацией. |
Пропорционалдық шегі
Proportional limit
Металдағы кернеу мен деформация арасындағы тура пропорционалдық бұзылмайтын максимал механикалық кернеу.
|
Преде́л упругости
Elastic limit Максимальное напряжение, которое материал способен выдержать без пласти-ческой деформации, остающейся после полного снятия напряжения. Материал пре-вышает предел упругости, когда нагрузка достаточна, чтобы вызвать пластическую или необратимую деформацию. |
Серпімділік шегі
Elastic limit
Материалға түсіргенде пластикалық деформация туындамайтын максимал кернеу. Материалға пластикалық немесе қайтымсыз деформация тудыруға жеткілікті кернеу түсіргенде сол материал серпімділік шегінен асып түседі.
|
Преобразователь монометрический
Vacuum-gauge, vacuum indicator
Прибор для аналогового преобразования давления газов в вакуумой среде в электрической сигнал. Используется в составе вакуумметра совместно с измерительным прибором. Различают вакуумметры следующих типов: механические, гидростатические (жидкост-ные), тепловые (термопарные), электрон-ные, магнитные, радиоизотопные.
|
Монометриялық түрлендіргіш
Vacuum-gauge, vacuum indicator
Вакуумды ортада газ қысымын электр сигналына аналогты түрлендіруге арналған құрал. Өлшегіш құралдарымен бірге вакуумметр құрамында қолданылады. Вакуумметрдің: механикалық, гидро-статикалық (сұйықтықты), жылулық (термо булық), электронды, магнитті, радио-изотопты деген түрлері бар.
|
преобразователь гидростатический — жидкостный датчик давления, принцип измерения которого основывается на различии в уровнях столба жидкости в измеряемом объёме и сосуде с контролируемым давлением или в атмосфере. Рабочий диапазон лежит в пределах между 105 – 10-0 Па.
|
гидростатикалық түрлендіргіш – өлшеу принципі қысымы өлшенетін көлемдегі баған мен қысымы реттелетін құтыдағы немесе атмосферадағы баған деңгейлерін салыстыруға негізделген сұйықтықты қысым датчигі. Жұмыс диапазоны 105-100 Па аралығында жатады.
|
преобразователь магнитный — датчик давления, принцип измерения которого основывается на зависимости тока самостоятельного газового разряда в скрещенных магнитном и электрическом полях от давления. Электродные системы могут быть разными (ячейка Пеннинга, магнетронная система, инверсно-магнетронная система). Рабочий диапазон лежит в пределах между 102 – 10-11 Па.
|
магнитті түрлендіргіш – өлшеу принципі айқастырылған магнит және электр өрісіндегі өздік газдық разряд тогының қысымға тәуелділігіне негізделген қысым датчигі. Электрод жүйелері әр түрлі болуы мүмкін (Пеннинг ұясы, магнетронды жүйе, инверсті–магнетронды жүйе). Жұмыс диапазоны 102-10-11 Па.
|
преобразователь мембранный — механический датчик давления, принцип измерения которого основывается на изменении деформации мембраны в зависимости от давления. Рабочий диапазон лежит в пределах между 105 – 10-1 Па.
|
мембраналы түрлендіргіш – өлшеу принципі мембрана деформациясы өзгерісінің қысымға тәуелділігіне негізделген қысымның механикалық датчигі. Жұмыс диапазоны 105-10-1 Па.
|
преобразователь радиоизотопный — датчик давления, принцип измерения которого основывается на изменении проводимости газовой среды в зависимости от давления при облучении её альфа- или бета-частицами изотопного источника излучения. Рабочий диапазон лежит в пределах между 105 – 10-2 Па.
|
радиоизотопты түрлендіргіш – өлшеу принципі газды орта өткізгіштігі өзгерісінің оны изотопты сәуле шығару көзінің альфа- немесе бета-бөлшектермен сәулелендіру кезінде туындаған қысымға тәуелділігне негізделген қысым датчигі. Жұмыс диапазоны 105-10-2 Па.
|
преобразователь термопарный (датчик Пирани) / Pirani vacuum detector — датчик давления, принцип измерения которого основывается на изменении теплопроводности газа в зависимости от давления. Рабочий диапазон лежит в пределах между 100 и 0,1 Па. Широко применяется в вакуумных установках.
|
термопаралық түрлендіргіш (Пирани датчигі) / Pirani vacuum detector — өлшеу принципі газдың жылу өткізгіштігінің қысымға тәуелділігіне негізделген қысым датчигі. Жұмыс диапазоны 100-0,1 Па. Вакуумды құрылғыларда кеңінен қолданылады.
|
преобразователь электронный — датчик давления, принцип измерения которого основывается на прямой пропорциональ-ности между давлением и ионным током, образовавшимся в результате ионизации термоэлектронами остаточных газов. Рабочий диапазон лежит в пределах между 100 – 10-5 Па.
|
электронды түрлендіруші – өлшеу принципі қалдық газдар термоэлектрондарының иондалуы нәтижесінде түзілген ионды ток пен қысым арасындағы тура пропорционалдыққа негізделген қысым датчигі. Жұмыс диапазоны 100-10-5 Па.
|
Преобразователь термоэлектронный
Thermoelectronic engine
Устройство для непосредственного перобразования тепловой энергии в электрическую на основе явления термоэлектронной эмиссии.
|
Термоэлектрлі түрлендіруші
Thermoelectronic engine
Термоэлектронды эмиссия құбылысының негізіндегі жылу энергиясының электрлі энергияға түрленуіне арналған құрылғы.
|
Преферанс
Preference
Преимущественный сток междоузельных атомов к дислокациям.
|
Преферанс
Preference
Дислокацияларға түйінаралық атомдардың айрықша науасы
|
Преципитат
Precipitate (от лат. praecipitatio – стремительное падение)
Фаза, в которую выделяются примесные атомы, превышающиеуровень растворимости при данной температуре (обычно с опследующим осаждением).
|
Преципитат
Precipitate (от лат. praecipitatio – стремительное падение)
Берілген температурада (әдетте келесі тұндырумен) ерудің деңгейінен асып түсетін қоспалы атомдар бөлінетін фаза.
|
Прибо́ры электрова́куумные
Electronic tube, high-vacuum tube, vacuum tube, tube, electronic valve, vacuum valve, valve
Приборы, в которых перенос тока осуществляется электронами или ионами, движущимися между электродами через высокий вакуум или газ внутри газонепроницаемой оболочки. Приборы электровакуумные подразделяют на два больших класса: электронные приборы и ионные приборы.
|
Электровакуумды құралдар
Electronic tube, high-vacuum tube, vacuum tube, tube, electronic valve, vacuum valve, valve
Ток тасымалы электродтар арасында жоғары вакуум немесе газ өткізбейтін қабықша ішіндегі газ арқылы қозғалатын электрондар немесе иондар арқылы жүзеге асырылатын құралдар. Электрвакуумдық құралдарды: электрондық құралдар және иондық құралдар деп екі ауқымды кластарға бөледі.
|
Прибо́ры электро́нно-лучевы́е
Beam tube, electron-beam tube, tube
Электронные электровакуумные приборы, в которых для индикации, коммутации и др. целей используется поток электронов, сконцентрированный в форме луча или пучка лучей.
|
Электронды–сәулелі құралдар
Beam tube, electron-beam tube, tube
Индикациялау, коммутациялау және т.б. мақсаттар үшін сәуле формасында немесе сәуле шоғыры формасында концентрацияланған электрондар ағыны қолданылатын электронды электровакуумды құралдар.
|
Прилипа́ние электро́нов
Electron attachment
Образование отрицательных ионов с участием свободных электронов.
См. также коэффициент прилипания.
|
Электрондардың жабысуы
Electron attachment
Еркін электрондардың қатысуымен теріс иондардың құрылуы.
Сон. қ. қараңыз: жабысу коэффициенті.
|
При́меси акце́пторные
Acceptor dopant, p-type dopant, acceptor impurity, p-type impurity, acceptor material
Атомы химических элементов, внедренные в кристаллическую решетку полупро-водника и создающие дополнительную концентрацию дырок. Акцепторными примесями являются химические элементы, внедренные в полупроводник с большей чем у примеси валентностью.
См. также акцептор.
|
Акцепторлы қоспалар
Acceptor dopant, p-type dopant, acceptor impurity, p-type impurity, acceptor material
Жартылай өткізгіштің кристалды торына ендірілген және қосымша кемтіктер концентрациясын түзетін химиялық элемент атомдары. Акепторлы қоспалар деп валенттілігі өзі ендірілген жартылайөткізгіштің валенттілігінен кем болатын қоспаларды айтады.
Сон. қ. қараңыз: акцептор.
|
При́месь до́норная
Foreign donor, donor, donor dopant, n-type dopant, donor impurity, n-type impurity
Примесь, поставляющая электроны в зону проводимости полупроводника.
См. также донор.
|
Донорлық қоспа
Foreign donor, donor, donor dopant, n-type dopant, donor impurity, n-type impurity
Жартылай өткізгіштің өткізгіш аймағына электрондар жеткізіп отыратын қоспа.
Сон. қ. қараңыз: донор.
|
Пробе́г (ионов, электронов)
Path (ion path, electron path)
Расстояние в веществе, которое успевает преодолеть частица (ион, электрон) в процессе замедления (торможения). Природа его носит статистический характер. Поэтому расчёт пробегов построен на вероятностных методах.
|
Жүру жолы (иондардың, электрондардың)
Path (ion path, electron path)
Зат ішінде қозғалып келе жатқан бөлшектің өз қозғалысын баяулату (тежелуі) процесінде жүріп үлгеретін қашықтығы. Оның табиғаты статистикалық сипатқа ие. Сондықтан жүріп өту жолын есептеу ықтималдық әдістеріне негізделген.
|
пробег векторный / vector path — длина вектора, соединяющего точку входа частицы (обычно иона) в поверхность с точкой, в которой она остановилась.
|
векторлық жүріп өту жолы / vector path — бөлшектің (әдетте ионның) бетке ену нүктесі мен оның тоқтаған нүктесін қосатын вектордың ұзындығы.
|
пробег максимальный / maximal path — максимальное расстояние, проходимое ионом или электроном в веществе, в процессе торможения.
|
максимал жүріп өту жолы / maximal path — тежелу процесінде электронның немесе иондардың зат ішінде жүріп өтетін максимал қашықтығы.
|
пробег наиболее вероятный — пробег, свойственный наибольшей доле частиц.
|
ең ықтимал жүріп өту жолы – бөлшектердің басым бөлігіне тән жүріп өту жолы.
|
пробег нормальный / normal path — расстояние от облучаемой поверхности, на котором поток частиц уменьнается в 2,71 раза. Понятие обычно используется применительно к электронам.
|
қалыпты жүріп өту жолы / normal path — сәулелендірілуші беттен бөлшектер ағыны 2,71 есе кемитін қашықтық. Бұл түсінік әдетте электрондарға қатысты қолданылады.
|
пробег нормальный (перпендикулярный) / normal path — проекция пробега векторного на направление, нормальное к первона-чальному направлению движения частицы.
|
нормал (перпендикуляр) жүріп өту жолы / normal path — векторлық жүріп өту жолының бөлшектердің бастапқы қозғалыс бағытына нормал бағытқа проекциясы.
|
пробег проективный / projective path — проекция пробега векторного на направление первоначального направления движения частицы.
|
проекциялы жүріп өту жолы / projective path — векторлық жүріп өту жолының бөлшектердің бастапқы қозғалыс бағытына проекциясы.
|
пробег средний (медианный) / average median path — расстояние, которое проходит половина ионов, упавших на поверхность твёрдого тела.
|
орташа (медианалық) жүріп өту жолы / average median path — қатты дененің бетіне түскен иондардың жартысы жүріп өтетін қашықтық.
|
пробег средний свободный / free path — среднее расстояние, проходимое частицей в среде между актами двух последовательных столкновений с другими частицами.
|
орташа еркін жүріп өту жолы / free path — бөлшектің екі бөлшекпен тізбекті соқтығысу актілерінің арасында жүріп өтетін орташа жолы.
|
пробег средний транспортный свободный / average free path — отношение среднего косинуса угла рассеяния частицы к макроскопическому сечению взаимодей-ствия (обычно упругого рассеяния) её со средой.
|
транстпортты орташа еркін жүріп өту жолы / average free path —бөлшектің шашырау бұрышының орташа косинусының оның ортамен өзара әрекеттесуінің макроскопиялық қимасына қатынасы.
|
пробег экстраполированный / extrapolate path — отрезок, который отсекает на оси абсцисс касательная к кривой зависимости концентрации имплантированных ионов от расстояния до поверхности, проведенная через точку перегиба.
|
экстраполяцияланған жүріп өту жолы / extrapolate path —имплантацияланған иондар концентрациясының бетке дейінгі арақашықтыққа тәуелділік қисығына жанама абсцисса осінде кесіп тастайтын, бүгілу нүктесі арқылы жүргізілген кесінді.
|
пробег эффективный / effective path — минимальная толщина вещества, измеряемая в направлении исходного вектора скорости пучка и соответствующая полному поглощению электронов.
См. таже слой половинного ослабления, длина диффузии нейтронов, возраст нейтронов.
|
эффективті жүріп өту жолы / effective path — электрондардың толық жұтылуына сәйкес және шоқ жылдамдығы векторының бастапқы бағытында өлшенетін заттың минимал қалыңдығы.
Сонымен қатар қараңыз нейтрондардың диффузиясы ұзындығы, нейтрондардың өмір сүру уақыты
|
Пробо́й
Breakdown, (диэлектрика, изоляции) disruption, (напр. диэлектрика) puncture, (диэлектрика) rupture
|
Тесілу
Breakdown, (диэлектриктің, изоляцияның) disruption, (мыс. диэлектриктің) puncture, (диэлектриктің) rupture
|
пробой вакуумный / vacuum breakdown — возникновение самостоятельного разряда при высокой разности потенциалов между электродами при таком вакууме, при котором средний свободный пробег электронов намного больше межэлектродного расстояния.
|
вакуумдық тесілу / vacuum breakdown — электрондардың орташа жүріп өту жолы электродаралық қашықтықтан әлдеқайда үлкен болатын вакуумда, электродтар арасындағы жоғары потенциалдың айырмында өзіндік разрядтың туындауы.
|
пробой газа / gas breakdown — нестационарный процесс интенсивной ионизации газа под действием внешнего постоянного или переменного электрического поля при достижении им некоторой критической (пороговой) величины.
|
газдың тесілуі / gas breakdown — сыртқы тұрақты немесе айнымалы өрістердің қандай да бір критикалық (шекті) шамаға жеткен кездегі әсерінен газдың қарқынды иондануының стационар емес процесі.
|
пробой диэлектрика / dielectric breakdown — резкое уменьшение электрического сопротивления диэлектрика, наступающее при достижении определенного значения напряжённости приложенного электрического поля.
|
диэлектриктің тесілуі / dielectric breakdown — диэлектриктің электрлік кедергісінің оған түсірілген электр өрісі кернеуінің белгілі бір мәнге жеткен кезіндегі күрт кемуі.
|
пробой лазерный / laser breakdown — пробой оптический под действием излучения лазера.
|
лазерлік тесілу / laser breakdown — лазерлі сәуленің әсерінен болатын оптикалық тесілу.
|
пробой оптический (световой)/ optical (light) breakdown — переход вещества в состояние сильно ионизованного горячего газа (плазмы) под действием электро-магнитного поля оптической частоты. Аналогичен СВЧ — пробою. Механизм – ионизация многофотонная. Оптический пробой впервые зафиксирован в 1963 при фокусировке в воздухе излучения мощного импульсного лазера на кристалле рубина. При оптическом пробое в фокусе линзы возникает искра. Наблюдателем эффект воспринимается как яркая вспышка, сопровождаемая сильным звуком. Необхо-димые для достижения порога пробоя газов значения интенсивности светового потока в луче лазера ~109—1011 вт/см2, что соответствует напряжённости электричес-кого поля 106—107 в/см. Наблюдение оптического пробоя положило начало исследованиям распространения и поддер-жания газового разряда лазерным лучом с целью создания оптических плазматронов. Наблюдается в газовых и конденсир-ованных средах при распространении в них мощного лазерного излучения и может являться причиной разрушения материалов и оптических деталей лазерных устройств.
|
оптикалық (жарықтық) тесілу / optical (light) breakdown — оптикалық жиілікті электромагнитті өріс әсерінен заттың жоғары ионды ыстық газ (плазма) күйіне өтуі. АЖЖ тесілуге ұқсас. Механизмі – көп фотонды иондалу. Оптикалық тесілу алғаш рет 1963 жылы қуатты импульсті лазер сәулесін ауадағы рубин кристалын фокустау кезінде бақыланды. Оптикалық тесілу кезінде линза фокусында ұшқын пайда болады. Бақылаушыларға тесілу үлкен дыбысты жарқыл түрінде байқалады. Газдардың тесілу табалдырығына жету үшін лазер сәулесіндегі жарық ағынының қарқындылығының мәні 109-1011 Вт/см2 болуы тиіс, ал бұл 106-107в/см электр өрісінің кернеулігіне сәйкес келеді. Оптикалық тесілуді бақылау оптикалық плазматрондарды жасау мақсатында газды разрядты лазерлі сәулемен қуаттап тұру мен тарату бағытындағы зерттеулерге бастау болды. Газ және конденсацияланған орталарда қуатты лазерлі сәуленің таралуы кезінде бақыланады және лазерлік құрылғылардың оптикалық бөлшектерінің және материалдарының бұзылуына себеп болуы мүмкін.
|
пробой электрический / voltage failure, electric(al) breakdown, voltage breakdown, disruptive discharge — общее название процессов, приводящих к резкому возрастанию электрического тока в среде, исходно не электропроводной.
|
электрлік тесілу / voltage failure, electric(al) breakdown, voltage breakdown, disruptive discharge — ортада электр өткізгіштік емес электр тогының күрт артуына әкелетін процестердің жалпы атауы.
|
Проводи́мость электрическая
Conductivity
1. Способность тела пропускать электрический ток под действием электрического поля.
2. Физическая величина, количественно характеризующая эту способность.
|
Электр өткізгіштік
Conductivity
1. Дененің электр өрісі әсерінен электр тогын өткізу қабілеті.
2. Осы қабілетті мөлшерлі сипаттайтын физикалық шама.
|
проводимость возбуждённая / excited conductivity — увеличение электропро-водности диэлектриков и полупроводников при освещении (фотопроводимость), облучении электронами (электронно-возбуждённая проводимость) или ионами (ионно-возбуждённая проводимость).
|
қозған өткізгіштік / excited conductivity — жарықпен (фотоөткізгіштік), электрондармен (электронды-қозған өткізгіштік) немесе иондармен (ионды-қозған өткізгіштік) сәулелендіру кезінде диэлектриктердің және жартылай өткізгіштердің электр өткізгіштігінің артуы.
|
проводимость высокочастотная / high-frequency inductivity — характеристика проводников (металлов, полупроводников, и др.), посредством которой задается линейная связь между плотностью тока и напряженностью приложенного перемен-ного электрического поля.
|
жоғары жиілікті өткізгіштік / high-frequency inductivity — өткізгіштердегі (металдардағы, жартылай өткізгіштердегі және т.б.) ток тығыздығы мен оған түсірілген айнымалы электр өрісінің кернеулігі арасында сызықтық байланыс орнататын сипаттама.
|
проводимость дырочная / p-type conductivity — электропроводность, обусловленная движением дырок в полупроводнике.
|
кемтіктік / p-type conductivity — кемтіктердің қозғалысымен сипатталатын жартылай өткізгіштердегі электр өткізгіштік.
|
проводимость ионная / ionic conductivity — электропроводность, обусловленная движением ионов.
|
иондық өткізгіштік / ionic conductivity — иондардың қозғалысымен сипатталатын электр өткізгіштік.
|
проводимость комплексная / complex conductivity — величина, равная отношению действующего значения силы переменного тока в электрической цепи к действующему значению напряжения на её зажимах.
|
кешенді өткізгіштік / complex conductivity — электр тізбегіндегі айнымалы ток күші шамасының осы тізбектің қысқыштарына түсірілген кернеу шамасына қатынасына тең шама.
|
проводимость магнитная / magnetoconductivity — отношение магнитного потока в каком-либо участке магнитной цепи к магнитодвижущей силе, действующей на этом участке.
|
магнитті өткізгіштік / magnetoconductivity — магнитті тізбектің қандай да бір учаскесіндегі магнит ағынының осы учаскеге әсер етіп отырған магнит қозғаушы күшіне қатынасы.
|
проводимость наведённая / induced conductivity — то же самое, что и проводимость возбуждённая.
|
келтірілген өткізгіштік / induced conductivity — қоздырушы өткізгіштіктің өзі.
|
проводимость плазмы / plasma conductivity — способность плазмы пропускать электрический ток под действием электрического поля и сторонних сил (индукции электрического поля, градиента давления и др.).
|
плазманың өткізгіштігі / plasma conductivity — электр өрісінің және бөгде күштердің (электр өрісінің индукциясы, қысым градиенті және т.б.) әсерінен плазманың электр тогын өткізу қабілеті.
|
проводимость примесная / impurity conductivity — электропроводность, обусловленная присутствием в полупро-воднике акцепторной или донорной примеси.
|
қоспалық өткізгіштік / impurity conductivity — жартылай өткізгіште акцепторлы немесе донорлы қоспаның болуы нәтижесінде туындайтын электр өткізгіштік.
|
проводимость пристеночная / wall conductivity — электронная проводимость разреженной замагниченной плазмы поперек магнитного поля, обусловленная столкновениями электронов не с тяжелыми частицами (атомами, ионами) в объеме, а столкновениями с поверхностями (стен-ками), пересекающими магнитные силовые линии.
|
қабырға тұсындағы өткізгіштік / wall conductivity — электрондардың плазма көлеміндегі ауыр бөлшектермен (атомдармен, иондармен) емес, магнитті күш сызықтарын қиып өтетін беттермен (қабырғалармен) соқтығысуының нәтиже-сінде туындайтын сиретілген магниттелген плазманың магнитті өріске көлденең бағыттағы электронды өткізгіштігі.
|
проводимость прыжковая / hopping — низкотемпературный механизм проводимости в полупроводниках, при котором перенос заряда осуществляется путем квантовых туннельных переходов («прыжков») носителей заряда между различными локализованными состояниями. Прыжки сопровождаются поглощением или излучением фононов.
|
секірмелі өткізгіштік / hopping — заряд тасымалы әр түрлі оқшауланған күйлер арасында заряд тасымалдаушылардың квантты тунельдер арқылы өтуі («секірулер») нәтижесінде жүзеге асатын өткізгіштіктің жартылай өткізгіштердегі төмен температуралы механизмі. Секірулер фонондарды сәулелендіру немесе жұтумен қабаттаса жүреді.
|
проводимость собственная / self-admittance — электропроводность химически чистого полупроводника.
|
меншікті өткізгіштік / self-admittance — химиялық таза жартылай өткізгіштің электр өткізгіштігі.
|
проводимость суперионная / superionic induction — очень высокая электропро-водность, сравнимая с электро-проводностью жидких электролитов, имеющая место в ионных кристаллах с такой разупорядоченной структурой, в которой ионы какого-либо сорта могут занимать несколько разных положений в элементарной ячейке и легко мигрировать между ними и по всей решётке.
|
супер ионды өткізгіштік / superionic induction — шамасы жағынан сұйық электролиттердің өткізгіштігімен шамалас, құрамындағы иондарының бір түрі элементар ұяшықта әр түрлі орындарға ие бола алатын және оңай миграциялай алатын бейберекет құрылымды иондардағы өте жоғары электр өткізгіштік.
|
проводимость электронная / electronic conductivity — электропроводность, обусловленная движением электронов.
|
электронды өткізгіштік / electronic conductivity — электрондардың қозғалысы-мен сипатталатын электр өткізгіштік.
|
сверхпроводимость / superconductivity — явление скачкообразного падения до нуля электрического сопротивления некоторых веществ при низких температурах.
|
асқын өткізгіштік / superconductivity — төмен температураларда кейбір заттардың электр кедергісінің секірмелі түрде нөлге дейін төмендеу құбылысы.
|
фотопроводимость (эффект фоторезис-тивный) / photoconductivity (photoresistive effect) — изменение электропроводности среды, обусловленное действием электро-магнитного излучения. Ярко выражена в полупроводниках и диэлектриках.
|
фотоөткізгіштік (фоторезистивті эффект) / photoconductivity (photoresistive effect) — электромагнитті сәуленің әсерінен ортаның электр өткізгіштігінің өзгеруі. Жартылай өткізгіштер мен диэлектриктерде айқын байқалады.
|
|
